عبدالعلی ادیب برومند در بیست و یکم خرداد ماه ۱۳۰۳در شهر« گـز» از شهرستان برخوار اصفهان به دنیا آمد. پدرش مرحوم «مصطفی قلیخان برومند» از خوانین گـز بود که از حسن خط و مقدمات زبان عربی و آگاهی های تاریخی بهره داشت. به زبان فرانسه مسلـّط واز جمله تجدد طلبان عصر بود، هیچ گاه شغل دولتی نپذیرفت و به کار مِلکداری و کشاورزی اکتفا نمود. مادرش مرحوم «رباب غفار دخت» ، خواهر بزرگ استاد «حیدر علیخان برومند» بود که از سواد خــوانــدن و نــوشتن بـی بـهره نبود، در خـانـه داری و تنظیم امـور اقتصادی خـانـواده و تحصیلات فرزندان، پی گیری و علاقه مندی کامل از خود نشان می داد.
عبدا لعلی ادیب برومند در سن شش سالگی نزد معلم سرخانه که « ملا قنبر» نام داشت و مکتب دار بـود، خـوانـدن و نوشتن را آغــاز کرد و پس از دو سال به اصفهان آمـد ونخست دو سه ماه در مدرسه « قدسیه» درس خواند و سپس در دبیرستان « فرهنگ» که مدیرش روانشاد « مجید میر احمدی » از پیشگامان آموزش و پرورش اصفهان بود نام نویسی کرد و از کلاس سوم ابتدایی تا سوم متوسطه در آن دبیرستان به تحصیل پرداخت. پس از دریافت سیکل به دبیرستان« صارمیه » اصفهان رفت و در رشتهُ ادبی دیپلم گرفت و در شهریور ماه ۱۳۲۱ به منظور ادامه تحصیل به تهران رفت و در سال ۱۳۲۴ موفـّـق به گرفتن لیسانس در رشته حقوق قضائی از دانشکده حقوق گردید. ادیب برومند در سال ۱۳۲۵ از وزارت دادگستری ابلاغی برای شغل دادیاری دادگستری اردبیل دریافت کرد ولی از پذیرفتن سمَت قضائی اعـراض نمود و تقاضای صدور پـروانـه کارآموزی وکالت دادگستری کرد و دو سال بعد بطور مستقـل به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول کار شد؛ وی سالها وکیل بانک ملـّی در ایران بود و وکالت های متفرق را کمتر می پذیرفت.
ادیب برومند در ظرف مدتی که در دانشکده حقوق تحصیل می کرد نسبت به تکمیل معلومات ادبی و پرورش طبع شاعری خود غافل نبود بلکه با کوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه نمود و در شعر و ادب به ممارست پرداخت و به زبان عربی و فرانسه نیز به خوبی آشنایی پیدا کرد. ادیب تا سن ۱۶ سالگی به نثر نویسی اهتمام می ورزید ولی از ۱۷ سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد و معضلات زمان را موضوع شعر قرار می داد، پس از حادثه سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ و اشغال ایران به وسیله متـفـقـیـن در جنگ جهانی دوم، به سرودن شعرهای سیاسی و میهنی پرداخت. ادیب برومند در خطـّاطـی هم ممارست داشت و شکسته نستعلیق را خوش می نوشت.
ادیب در اردیبهشت ماه ۱۳۲۶ با خاله زادهُ خود « فرنگیس امینـی » فرزند «حاج عبدالـلـّه امینـی سدهی» پیوند زناشوئی بست و از وی صاحب سه فرزند شد به نام «جهانشاه» دندانپزشک و متخصص در جراحی لثـه و کاشت دندان و موسیقیـدان، «پوراندخت» وکیل دادگستری و نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی و «شهریار» فعال اقتصادی و مؤسّس شرکت «فنی و بازرگانی بازار کوشان ایران» و دارای تحصیلات عالیه در رشتهُ مدیریت و بازرگانی بین اللمل.
همسر ادیب برومند بانوئی دیندار ، نیکوکار ؛ سخاوتمند ؛ فرهنگ دوست و روشن اندیش بود و با شریک زندگی خود همفکری و صمیمیت و سازگاری کامل داشت و در دی ماه سال ۱۳۸۵ دیده از جهان فرو بست.
ادیب برومند از آبانماه ۱۳۲۸ که جبهه ملی ایران بنیان گذاری شد و نهضتِ « ملی کردن صنعت نفت در سراسر ایران » جنب و جوش خاصی پدید آورده بود، از هـواداران سر سخت نهضت ملی ایران گـردیـد و با سرودن اشعار میهنی و سیاسی به یاری و همگامی جبهه ملی و این نهضت پرداخت. هنگام تجدید فعالیت جبهه در سال ۱۳۵۷ عضو شورای مرکزی جبهه ملی و سپس عضو هیئت رهبری بود. در سال ۱۳۷۳ با همراهی چند تن از همفکران ، بار دیگر به ادامهُ فعالیتهای سیاسی جبهه ، پس از مدتی پراکندگی اقدام کرد وبا سازماندهی جبهه از وقفه یی که در این مسیر پیش آمده بود جلوگیری نمود. ادیب برومند چندین بار به اروپا و یکبار به آمریکا و مصر سفر کرد و در سال ۱۳۵۵ به اتفاق دائـی خـود «حاج حـیـدر علیخان برومند» بـه زیارت کعبه و حج تمتـّـع نـایـل گردید و دوبار نیز به فیض حـّج عـُمره توفیق حاصل کرد:
برگرفته از تارنمای رسمی او
عبدالعلی ادیب برومند از اقوام عبدالرحمن برومند، فعال سیاسی و رئیس هیئت اجرائی نهضت مقاومت ملی ایران به رهبری شاپور بختیار بود:
بخش فارسی تارنمای بی بی سی
آثار او
آثار منظوم: ۱ – « ناله های وطن » شامل اشعاریست که به مناسبت حــادثـه سوم شهریـور ماه ۱۳۲۰ و دفاع از استقلال کشور و آزادی ملت سروده شده است
۲ – « پیام آزادی » درباره حمایت از کشورهای استعمارزده و رهبران استقلال طلب آنان و نیز مخالفت با خشونت و جنگ و هـواداری از حقوق بشر است
۳ – « درد آشنا » که قسمتی از غزلهای عاشقانه ، عرفانی ، سیاسی ست
۴ – « سرود رهایی » مشتمل بر اشعاریست در هـواداری از نهضت ملی شدن نفت
۵ – « راز پرواز » در بردارندهُ شعرهای مذهبی است که دارای صبغهُ حماسی میباشد
۶ – «مثنوی اصفهان» درباره اوصاف شهرتاریخی اصفهان و ویژگیهای گوناگون آن است
۷ – « حاصل هستی » کـه عبارت است از انواع شعر مانند مـثـنـوی ، قصیده ، غـزل و مطالب گوناگون
آثار تحقیقی: ۱ – تصحیح « خرد نامه » نگارش ابوا لفـضـل یوسف بن علی مستوفی که به وسیله انجمن آثار ملی به چاپ رسده است .
۲ – تصحیـح دیــوان خـواجـه حـافظ شیـرازی بـا مقابـلـه دو چـاپ معتبر( قـزوینی – غـنـی) و(خــانلـری) با یک نسخهُ خطی مورخ ۸۷۴ به خط پیر حسیـن کاتب
۳ – هنر قـلـمـدان در تعریف و توصیف ساخت و ساز این پـدیـدهُ هنری و سبک کـار جمعی از استادان قلمدان نگاری
۴ – تصحیح « داستان سیاووش و رفتن گیـو به ترکستان برای آوردن کیخسرو » از شاهنامه فردوسی
۵ – تصحیح داستان « رستم و اسفندیار» به پیوست «هفت خوان اسفندیار» ازشاهنامه فردوسی
۶ – مجموعه مقالات به نام « طراز سخن» در موضوعهای ادبـی ، هنری و سیاسی
۷ – کتاب « بـه پیشگـاه فـردوسـی» دربــاره شخصیت ادبـی و مـلـّی فـردوسـی بــه پـیـوست شعرهای این سراینده در گرامیداشت آن شاعر بزرگ
۸ – تصحیح و چاپ تـذکـرهُ « خلاصهُ الاشعار و نتایج الافکار» بـه قلم تقی ا لـدین کـاشـانـی متخلص به « ذکری»
۹ – کوشش بـرای چاپ کتاب مصـّور « تاریخ جهانگشای نادری » ( از مجموعه شخصی) کـه از لحاظ چگونگی تصاویر منحصر به فرد است و نوشتن پیشگفتاری بر آن
۱۰– کوشش بـرای چـاپ دیـوان حـافظ منسوب بـه خط « میرعماد حسنی » مورخ ۱۰۰۸ و نوشتن پیشگفتاری برآن
۱۱- مجموعه نگارستان ادیب شامل تصاویری از آثار هنری ایرانی جمع آوری شده به همراه توضیحات در خصوص هر یک از آن ها:
برگرفته از تارنمای رسمی او
جبهه ملی و او
گفتگو با حسین موسویان، رئیس هیات اجرایی جبهه ملی ایران:
تارنمای عصر نو
فعالیت های ادبی او
ادیب برومند، فعالیت های ادبی خود اعم از نثر و نظم را در اواخر دوران دبیرستان شروع کرد و مقالاتش در روزنامه‌های دهه بیست مانند نوبهار (به مدیریت ملک الشعرا بهار)، روزنامه اصفهان و.. منتشر می شد. ابتدا تخلص "نهال" و سپس "ادیب اصفهانی" را انتخاب کرد و بعد به " ادیب " تغییر داد. برومند در ۱۳۲۷ به عضویت انجمن فرهنگستان به ریاست حسین سمیعی (ادیب السطنه) انتخاب شد:
برگرفته از تارنمای رسمی او
نظریاتی در مورد او و سروده های او
در کتاب «آفرینِ ادیب» نویسندگانی نظیر محمدابراهیم باستانی پاریزی، حسن احمدی گیوی، توفیق سبحانی، ژاله آموزگار، داود هرمیداس باوند، محمد صادقی، ناصر تکمیل همایون، کتایون مزداپور، شروین وکیلی، کامیارعابدی و… از زوایای مختلف به بررسی اشعار و افکار عبدالعلی ادیب برومند پرداخته اند. شاعرانی نظیر مظاهر مصفا، توران شهریاری، هما ارژنگی، خسرو احتشامی و… سروده‌هایشان را تقدیم کرده اند. یادداشت‌هایی از سیمین بهبهانی، احمد سمیعی و بانو فرشیدافشار هم در این کتاب منعکس شده است:
برگرفته از تارنمای رسمی او
برخی از سروده های او
از دل و جان دوستدار کشورم / دوستدار کشوری نام آورم
نام او از روزگار باستان /
بوده بس فخرآفرین در دفترم...
*
گر حقیقت در جهان بازیچه ی افسون نبودى/ کار رهپویان حق این گونه دیگرگون نبودى
نغمه ی سازِ مخالف دلکش و گیرا نمىشد/
گر ورق سوزِ غرضها، دفتر قانون نبودى..
*
آفرین گویم شما را اى جوانان دلیر/ اى دلاور شیرمردان، اى دلیران شهیر
گاه ورزش زورمندانید و استعدادوَرْز/
روزچالش مردِ میدانید و بىهمتا دلیر...
*
سرم خوش است و به بزم شبانه مى خندم/ قدح کشیده به رغم زمانه مى خندم
خراب کرد چنان آشیان من صیاد/
که بر خرابىِ این آشیانه مى خندم...
برگرفته از
تارنمای گلچینی از سروده ها
*
یادداشت پایانی
زنده یاد ادیب برومند متاسفانه در ۲۳ اسفند ماه ۱۳۹۵ در سن ۹۳ سالگی به علت کهولت سن در تهران درگذشت. روح و روانش شاد و یادش گرامی باد
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
همچنین نگاه کنید به
زندگی نامه ی " ادیب برومند ": تارنمای ویکی پدیا / به
فارسی و
انگلیسی
سروده های " ادیب برومند ": تارنماها و منابع گوناگون
