Some Definitions of Male and Female Sheikhs
1. Sheikh: Also spelled Sheik, Shayk, Shaikh or Shekh, is an honorific in the Arabic language that literally means "elder" and carries the meaning "leader and/or governor". It is commonly used to designate the front man of a tribe who got this title after his father, or an Islamic scholar who got this title after graduating from a basic Islamic school. It is often used also with the same significance in various Jewish cultures, particularly among Judaeo-Arabic speakers. Usually, a person is known as a sheikh when he has completed his undergraduate university studies in Islamic studies and is trained in giving lectures.
http://en.wikipedia.org/wiki/Sheikh
2. Sheik also Sheikh: an Arab leader
http://dictionary.cambridge.org/dictionary/american-english/sheik?q=Sheikh
3. Female Sheikh: A daughter or wife of a sheikh is sometimes called Shaykhah. Currently, the term Shaykhah is commonly used for females of rich families, especially ruling families, in Arab countries. A Shaykhah is also the female version of a sheikh. The term is used by almost every female member of all the Gulf royal houses with the exception of Saudi Arabia and Oman.
http://en.wikipedia.org/wiki/Sheikh#For_women
Some Differences between Seyyed and Sheikh
Seyyed (can also be spelled as Seyd, Sayed, Seyed, Sayyid, and so on) is an honorific title, it denotes males accepted as descendants of the Islamic prophet Muhammad through his grandsons, Hassan and Hussain, sons of Muhammad's daughter Fatimah and his son-in-law Ali (Ali ibn Abi Talib). Seyyeds wear black turban, a head covering made from a long piece of cloth that is wrapped around the head. Sheikhs do not have any relationship with prophet Muhammad and wear white turban: Various Sources
Shaykhism
Shaykhism is an Islamic religious movement founded by Shaykh Ahmad Ahsa'i in early 19th century Qajar Iran. It began from pure Shi‘a doctrine of the end times and the day of resurrection. Today the Shaykhi populations retain a minority following in Iran and Iraq
http://en.wikipedia.org/wiki/Shaykhism
Sheikh in Geography
1. Sharm El-Sheikh is a city situated on the southern tip of the Sinai Peninsula, in South Sinai Governorate, Egypt, on the coastal strip along the Red Sea. Its population is approximately 35,000 (2008). Sharm el-Sheikh is the administrative hub of Egypt's South Sinai Governorate which includes the smaller coastal towns of Dahab and Nuweiba as well as the mountainous interior, Saint Catherine's Monastery and Mount Sinai:Wikipedia.
2. In Iran, there are many regions named Sheikh Abad, Sheikh Mahaleh, etcetera and hundreds of places exist that the "Sheikh" is a part of their names: Various Sources and Dehkhoda Dictionary.
Some Famous Iranian Sheikhs
1. Pur Sina (in Arabic: Ibn Sina), the First World-Famous Iranian Physician, was also known as Head of Sheikhs (Shaikholrais), which literary means "Leader among the Wise Men". In the Western Literature, he is mostly referred to by his Latinized name as Avicenna.
http://iranian.com/main/blog/m-saadat-noury/first-world-famous-iranian-physician-pur-sina.html
2. Sheikh Mahmoud Shabistari was one of the most celebrated Iranian Sufi poets of the 14th century: Various Sources.
3. Baha al Dīn Muhammad ibn Husayn al Amili (also known as Shaikh Bahai), Imami scholar, and author born near Baalbek on 18 February 1547 (other dates are also given). He moved with the rest of his family to Isfahan and from there to Qazvīn after the execution in 1558 of his father’s mentor. Bahai was a prolific writer, composing perhaps as many as one hundred works in both Arabic and in Persian. During his years in Isfahan he befriended Mir Damad and counted among his many students Molla Sadra and Mohsen al-Fayż. He was known for his charitable deeds, which included turning his home into a refuge for orphans, widows, and the poor.
http://www.iranicaonline.org/articles/baha-al-din-ameli-shaikh-mohammad-b
The Sheikh Bahai Public Bath is located in Isfahan in a small street named after him. The bath derives it principal fame from the story that they were heated by a single candle which never needed renewing. This miracle of this bath was constructed under Sheik Bahai’s skilful supervision. The special feature of the bath was that the water in it used to be lukewarm in all seasons although there was no apparent heating arrangement there.
http://historicaliran.blogspot.ca/2009/12/sheikh-bahai-public-bath.html
Some other Famous Iranian Sheikhs
1. Al-Shaykh al-Saduq is the title given to Abu Ja'far Muhammad ibn 'Ali ibn Babawaih al-Qummi, or commonly known in English as Ibn Babawayh. He was the leading traditionist of his time (4th Century A.H.) and one of the most outstanding traditionists of Shi'ite Islam.
http://en.wikipedia.org/wiki/Ibn_Babawayh
2. Abu Ali Fadhl ibn Hasan Tabarsi known as Shaykh Tabarsi, was a 12th-century Persian Shia scholar who died in 548 AH (1153 CE).
http://en.wikipedia.org/wiki/Shaykh_Tabarsi
3. Abu Jaʿfar Muhammad b. al-Hasan b. ʿAli b. al-Hasan al-Tusi known as Shaykh Tusi was born in Tus in Iran in the year 996 AD. Of the four authoritative resources of the Shiites, two are written by Shaykh Tusi. These two basic reference books are: Tahdhib al-Ahkam and Al-Istibsar.
http://en.wikipedia.org/wiki/Shaykh_Tusi
4. Shahab al-Din Suhrawardi was an Iranian philosopher, a Sufi and founder of Illuminationism, an important school in Islamic mysticism that drew upon Zoroastrian and Platonic ideas. The "light" in his "Philosophy of Illumination" is a divine and metaphysical source of knowledge. He is sometimes given the honorific title Shaikh al-ʿIshraq "Master of Illumination" and sometimes is called Shaikh al-Maqtul "the Murdered Master", referring to his execution for heresy.
http://en.wikipedia.org/wiki/Shahab_al-Din_Suhrawardi
A Chain of Poems on Sheikh
Yesterday the Sheikh (Wisest Man) holding a lit lantern in daylight
was searching around town saying I am tired of
all these beasts and brutes. I seek a true human
"We have all looked for one but no one could be found", They said
Yes, he replied: But my search is for the one who cannot be found...
By Mowlana Rumi
http://yadesaba.blogspot.ca/2011/07/blog-post_1677.html
A Sheikh (Religious Man) said to a whore, “You’re drunk,
Caught every moment in a different snare.”
She replied, “Oh Shaikh, I am what you say,
Are you what you seem?”: Attributed to Khayyam
Translated by Peter Avery and John Health Stubbs
http://alikarimi.ca/category/poetry-2/
A Sheikh addressed a prostitute,
And said, ‘You tempt with your device
Man after man, whom you entice.
How can you be so dissolute?’
The woman then made this reply
‘I am, O Sheikh, what you relate,
But are you so immaculate,
As you assume and certify?’: Attributed to Khayyam
Translation by Arthur J. Arberry.
http://alikarimi.ca/category/poetry-2/
Come and cast our ship in wine’s river
Cast flurry and a thunder in the hearts of
The youth and the Sheikh (Pious)
If you need the sun in midnight
Unveil the face of a fair girl... : Hafez
http://www.allthelyrics.com/forum/showthread.php?t=146713
“God smiles on us,
However many paths to the shore of his favor
We haven’t taken.
Because, unlike the evil-doing, robe-wearing fanatics,
We haven’t drunk wine hidden from the eyes of God....”: Forough Farrokhzad
http://www.womeninworldhistory.com/heroine13-3.htm
Chain of Persian Poetry on Sheikh
http://saadatnoury.blogspot.ca/2014/09/blog-post_16.html
Collected and Prepared by
Manouchehr Saadat Noury, PhD
زنجیره ی "شیخ" در برخی نوشتار ها وسروده ها
شیخ در فرهنگ واژه ها
١ - شیخ = آنکه سالمندی و پیری بر او ظاهر گردد و یا عبارتست از سن چهل یا پنجاه یا پنجاه ویک تا پایان عمر، یا تا سن هشتاد، و یا آنکه دوران شباب او بپایان رسیده باشد: لغت نامه دهخدا
٢ - شیخ = مرد پیر - بزرگ - دانشمند - شخصبزرگوار - مرشد - رهبر دسته ای از عشایر عرب - رهبر یکی از فرقه های مذهبی: فرهنگ واژگان فارسی به فارسی
٣ - شیخ = یکی از لقبهای عربی و اسلامی و به معنی پیر است - در زمان جاهلیت، در نظام شیخوخیت، به رئیس و ریش سفید یک قبیله یا اتحادی از چند قبیله گفته می شده است - در ایران قدیم یکی از اصطلاحات صوفیان نیز بوده است - در تمدن اسلامی، شیخ لقبی ویژه برای برخی از عالمان بزرگ مسلمان مانند شیخ الاسلام غزالی یا شیخ اعظم انصاری بوده است. امروزه در ایران شیخ یک عنوان رسمی نیست و به هر کسی که در مدارس دینی (حوزه علمیه) درس خوانده باشد و لباس روحانی بر تن کند و عمامه سفید بر سر بگذارد، شیخ می گویند: دانشنامهٔ آزاد ویکیپدیا
عمامه ی شیخ و مقام شیخ در طبقه ی روحانیت
آخوند در اسلام شیعه کارش ترویج و تعلیم شیعه گری و امور مربوط به آن است. آخوند میتواند "سیّد" با عمامه ی سیاه, گاهی سبز, و یا "شیخ" با عمامه ی سفید باشد. "سیّد" خود را از بازماندگان امام اول شیعیان، امام علی، و همسر ایشان فاطمه، دختر پیغمبر اسلام محمد، میداند لذا در طبقه ی روحانیت بر "شیخ" ارجحیت دارد. درجه مراتب آخوند با توجه به سواد حوزه ای و تجربه به ثقةالاسلام، حجتالاسلام، آیت الله، آیت الله العظمی تقسیم می شود: نوشتاری از جهانشاه رشیدیان
بیشتر: http://iranian.com/posts/view/post/38510
شیخیه
١ - شیخیه عنوان یکی از مکتب های معروف شیعه ی جعفری دوازده امامی است. نام شیخی براین گروه از مسلمانان بدلیل پیروی آنها از شیخ احمد بن زین الدین احسائی اطلاق شده، که بنیان گذار مکتب شیخی یا المدرسة الشیخیة است. وی در سال ۱۱۶۶ قمری در منطقه الاحساء در عربستان متولد شده و ازعلمای بزرگ و معروف شیعه است... پس از شیخ احمد احسائی مؤسس این مذهب، شاگرد او سید کاظم رشتی و پس از وی محمدکریمخان کرمانی جانشین او شدند. در حال حاضر یکی از فقهای شیعه در عراق به نام حاج سید علی موسوی ساکن بصره زعامت طایفهٔ شیخیه را بر عهده دارد: دانشنامهٔ آزاد ویکیپدیا
٢ - فرقه شیخیه گروهی از شیعیان «امامیه » ،از پیروان شیخ احمد احسایی از علمای بزرگ شیعه در قرن سیزدهم هستند. اساس این مذهب، مبنی بر امتزاج تعبیرات فلسفی قدیم متاثر از آثار سهروردی با اخبار آل محمد (ص) است. فرق بابی و ازلی تحت تاثیر شدید این مذهب واقع شده اند. ادامه ی داستان تشکیل فرقه شیخیه را به روایت دکتر محمد جواد مشکور بخوانید: تارنمای شرکت شبکه ی اینترنتی آفتاب
http://www.aftabir.com/articles/view/religion/religion/c7c1164789694p1.php
شیخ در جغرافیا
١ - شرمالشیخ: شهری ساحلی است که در نوک جنوبی شبهجزیره سینا در مصر میان جبل الموسی و دریای سرخ قرار دارد. شرمالشیخ در موقعیت مهمی و در دهانهٔ خلیج عقبه قرار گرفته و میزبان پایگاهی برای نیروی دریای مصر است. این شهر در نیمهٔ دوم قرن بیستم دو بار و در مجموع برای ۱۶ سال در اشغال اسراییل قرار داشت. اقتصاد منطقه پیشتر به ماهیگیری و کشتیرانی و اکنون متکی به جهانگردی است: ویکیپدیا
٢ - در ایران بسیاری مناطق به نام شیخآباد و شیخمحله و ... خوانده می شود و شاید صدها روستا واژه ی شیخ را در ترکیب نام خود دارند: منابع گوناگون و لغت نامه دهخدا
شیخ در برخی داستان ها و گزارش ها
١ - داستان "شیخ صنعان" نوشتۀ علی اکبر سعیدی سیرجانی
http://ketabkhaneyegooya.blogspot.com/2009/07/blog-post.html
٢- داستان "شیخ ریا" نوشتۀ علی اکبر سعیدی سیرجانی
A. http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%DB%8C%D8%A7 And B. http://khaandaniha.com/text/1655
٣- اتحاد هفت شیخنشین (امارات عربی متحده): اتحادی از هفت شیخنشین کوچک به نامهای ابو ظبی، دبی، شارجه، عجمان، فجیره، راسالخیمه و امالقوین است که بعد از استقلال از بریتانیا در ۲ دسامبر ۱۹۷۱ میلادی شکل گرفت: ویکیپدیا
http://en.wikipedia.org/wiki/United_Arab_Emirates
٤ - گلایه اهالی شیخ آباد از اداره مخابرات زابل
http://www.nedayehamoun.ir/?p=301
۵ - اهالی شیخ آباد میناب خواستار برخورد جدی با اراذل و اوباش شدند
http://khabarfarsi.com/ext/1860622
برخی از شیخ های نامدار ایران
١ - پور سینا: مشهور به ابن سینا و "شیخ الرئیس ابو علی سینا"که در سال ۳۵۹ خورشیدی در بخارا به دنیا آمد و در سال ۴۱۶ خورشیدی در همدان درگذشت، یکی از فیلسوفان و پزشکان نامدار ایران است. و ی به ویژه با آثار برجسته اش در زمینه ی فلسفه ارسطویی و پزشکی، اهمیت و شهرت بسیار در جهان دارد. پور سینا در شعر و ادبیات نیز دست داشته و اشعار زیبا و دلپذیری به زبان های فارسی و عربی سروده و حتی قصیده هایی پیرامون مسایل علمی ساختهاست...: نوشتاری از همین نگارنده
http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=22965
٢ - شیخ محمود شبستری: از عرفا و شعراي نامي قرن هفتم و هشتم هجري قمري است. او در سال ٦٨٧ هجري قمري در ايام سلطنت کيخاتوخان در قصبه شبستر واقع در هشت فرسخي تبريز متولد شد و در عهد سلطان محمد خدابنده و ابوسعيد بهادرخان در شهر تبريز مرجع علما و فضلا بود.
http://iran-iran-iran-iran.blogfa.com/post/57
٢ - شیخ بهائی (ملقب به محمدبن حسین عاملی) دانشمند مشهور شیعه ، مؤلف خلاصة الحساب و کشکول و مدفون در صحن نو ی مشهد مقدس است: لغت نامه دهخدا
بهاءالدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهائی (زادهٔ ۸ اسفند ۹۲۵ خورشیدی در بعلبک، درگذشتهٔ ۸ شهریور ۱۰۰۰ خورشیدی در اصفهان) حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری قمری؛ که در دانشهای فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت. در حدود ۹۵ کتاب و رساله از او در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک بر جای مانده است. به پاس خدمات وی به علم ستارهشناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹ را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد... حمام شیخ بهائی مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، خیابان عبدالرازق، کوچه شیخ بهائی واقع شده و بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. حمام شیخ بهائی معروف ترین حمام شهر اصفهان، توسط شیخ بهائی در ۱۰۲۵ هجری قمری در عهد شاه عباس صفوی، طراحی و ساخته شده است: ویکیپدیا
٤ - شیخعلی شیخالعراقین: فقیه و حکیم و روحانی مشروطهخواه ایرانی بود. او فرزند زینالعابدین حائری مازندرانی و پدر زینالعابدین رهنما و رضا تجدد بود. شیخالعراقین در سال ۱۳۴۶ هجری قمری در عراق درگذشت و در مقبره پدر خود واقع در حرم حسین بن علی دفن شد: ویکیپدیا
برخی دیگر از شیخ های نامدار ایران به نقل از ویکی پدیا و لغت نامه ی دهخدا
١ - ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق و ابن بابویه (زادهٔ ۳۰۶ ـ قم و درگذشتهٔ ۳۸۱ ـ شهر ری) از علمای شیعه در قرن ۴ و از بزرگان علم حدیث بود. شیخ صدوق در مدینه ٔ قم فقه آموخت و هم بدانجا تجارت می ورزید.
٢ - امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِِسی یا شیخ طبرسی (۵۳۲-۴۵۴ خورشیدی/۵۴۸-۴۶٨ قمری) با لقب «امین الاسلام» دانشمند و فقیه شیعه ایرانی است که کتابهایی دربارهٔ علوم دینی عصر خود تألیف کردهاست.
٣ - محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی، از علمای ایرانی شیعه در قرن ۵ قمری و معاصر سلطان محمود غزنوی، حکومت آل بویه، شیخ صدوق، فردوسی و شیخ مفید بودهاست. شیخ طوسی، ملقب به شیخالطایفه رئیس فقهای شیعه و چنانکه علامه ٔ حلّی گوید: رئیس الطائفه ، جلیل القدر، عظیم المنزله ، عین ، صدوق ، عارف باخبار و رجال و فقه و اصول و کلام و ادب و مصنف در همه ٔ علوم اسلام و پیرایشگر عقاید در اصول و فروع و جامع کمالات در علم و عمل بودهاست.
٤ - شهاب الدین یحیی ابن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی، ملقب به شهابالدین، شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید (۵۴۹ - ۵۸۷ قمری / ۱۱۵۴ - ۱۱۹۱ میلادی) فیلسوف نامدار ایرانی اهل قیدار از استان زنجان ایران بود. سهروردی پس از پایان تحصیلات رسمی، به سفر در داخل ایران پرداخت، و از بسیاری از مشایخ تصوف دیدن کرد. در همین دوره بود که سهروردی شیفته راه تصوف گشت و دورههای درازی را به اعتکاف و عبادت و تفکر گذراند. او همچنین سفرهایش را گسترش داد و به آناتولی و شامات رسید و چنانچه از گزارشها بر می آید، مناظر شام در سوریه کنونی او را بسیار مجذوب خود نمود. در یکی از سفرها از دمشق به حلب رفت و در آنجا با ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی (سردار معروف مسلمانان در جنگهای صلیبی ) دیدار کرد.ملک ظاهر که محبت شدیدی نسبت به صوفیان و دانشمندان داشت، مجذوب این حکیم جوان شد و از وی خواست که در دربار وی در حلب ماندگار شود. سهروردی نیز که عشق شدیدی نسبت به مناظر آن دیار داشت، شادمانه پیشنهاد ملک ظاهر را پذیرفت و در دربار او ماند.در همین شهر حلب بود که وی کار بزرگ خویش، یعنی حکمت الاشراق را به پایان برد... سخن گفتنهای بی پرده و بی احتیاط بودن وی در بیان معتقدات باطنی در برابر همگان، و زیرکی و هوشمندی فراوان وی که سبب آن میشد که با هر کس بحث کند، بر وی پیروز شود، و نیز استادی وی در فلسفه و تصوف، از عواملی بود که دشمنان فراوانی مخصوصا از میان علمای قشری برای سهروردی فراهم آورد و به دستاویز آن که وی سخنانی برخلاف اصول دین میگوید، از ملک ظاهر خواستند که او را به قتل برساند، ملک ظاهر تحت فشار قرار گرفت و ناگزیر سهروردی را در سال ۵ رجب ۵۸۷ هجری قمری به زندان افکند و شیخ همان جا از دنیا رفت. وی در هنگام مرگ، ۳۸ سال داشت و مزار او در مسجد امام سهرودی در شهر حلب می باشد. علت مستقیم وفات وی معلوم نیست.
زنجیره ی "شیخ" در برخی سروده ها
بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست/ بگشای لب که قند فراوانم آرزوست
ای آفتاب حسن برون آ دمی ز ابر/ کان چهره مشعشع تابانم آرزوست...
زین خلق پرشکایت گریان شدم ملول/ آنهای هوی و نعره ی مستانم آرزوست
گویاترم ز بلبل اما ز رشک عام/ مهرست بر دهانم و افغانم آرزوست
دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر/ کز دیو ودد ملو لم و انسانم آرزوست
گفتند یافت مینشود گشته ایم ما
گفت آنچه یافت مینشود آنم آرزوست... : مولوی
ترانه ی بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست - اجرا: شهرام ناظری
https://www.youtube.com/watch?v=HeQwYXVzqfM
شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی/ هر لحظه به دام دگری پیوستی
گفتا شیخا ، هر آنچه گویی هستم/ اما تو هر آنچه می نمایی هستی؟
منسوب به حکیم عمر خیام
بیا و کشتی ما در شط شراب انداز
خروش و ولوله در جان شیخ و شاب انداز
به نیمه شب اگرت آفتاب می باید
ز روی دختر گل چهر رز نقاب انداز...: حافظ.
بر روی ما نگاه خدا خنده می زند/ هر چند ره به ساحل لطفش نبرده ایم
زیرا چو زاهدان سیه کار خرقه پوش/ پنهان ز دیدگان خدا می نخورده ایم
پیشانی ار ز داغ گناهی سیه شود/ بهتر ز داغ مهر نماز از سر ریا
نام خدا نبردن از آن به که زیر لب/ بهر فریب خلق بگویی خدا خدا
مارا چه غم که شیخ شبی در میان جمع/بر رویمان به بست به شادی در بهشت
او میگشایداو که به لطف و صفای خویش/ گویی که خاک طینت ما را ز غم سرشت
ماییم ما که طعنه ی زاهد شنیده ایم/ ماییم ما که جامه ی تقوا دریده ایم
زیرا درون جامه به جز پیکر فریب/ زین راهیان راه حقیقت ندیده ایم
آن آتشی که در دل ما شعله می کشد/ گر در میان دامن شیخ اوفتاده بود
دیگر به ما که سوخته ایم از شرار عشق
نام گناهکاره رسوا نداده بود... : فروغ فرخزاد
حیف از تو ای مهتاب شهریور، که ناچار/ باید بر این ویرانه ی محزون بتابی
وز هر کجا گیری سراغ زندگی را/ افسوس، ای مهتاب شهریور، نیابی
یک شهر گورستان صفت، پژمرده، خاموش/ بر جای رقص و جام می، سجاده ی زرق
با ناله ی جانسوز مسکینان، فقیران/ بدبخت ها، بیچاره ها، بی خانمان ها...
نفرین بر این بیداد، ای مهتاب، نفرین/ بینی گدایی، هر به گامی، رقت انگیز
یا هر به دستی، عاجزی از عمر بیزار/ یا زین دو نفرت بارتر، شیخ ریایی
هر یک، به روی بارهای شهر سربار/ چون لکه های ننگ و ناهمرنگ وصله
اینجا چرا می تابی ای مهتاب، برگرد
این کهنه گورستان غمگین دیدنی نیست... : مهدی اخوان ثالث
از کرامات شیخ ما این است/ شیره را خورد و گفت شیرین است
از کرامات شیخ ما چه عجب/ پنجه را باز کرد و گفت وجب
بس کرامات شیخ ما دارد/ برف را دید گفت می بارد... : سراینده ی گمنام
یک مشت گدای عرب از راه رسیدند/ در میهن پر رونق ما خانه گزیدند
با روضه و با روزه در این باغ پر از گل/ چون گاو دویدند و چریدند و خزیدند...
کوته نظران قاصد دوران توحش/ بر سقف جهان تار خرافات تنیدند
جز مفت خوری مرده خوری نوحه سرایی
مردم هنر دیگری از شیخ ندیدند... : هادي خرسندي
با دو تا گوشم شنیدم شیخ شهر/ روز جمعه بر فراز منبری
شیره ها را خورد و حکمت در نمود/ گفت: ای شیره، سرا پا شکری
بعد از آن فرمود این طوفان و سیل/ در اروپای به این پهناوری
هست از بی بند باری زنان/ بی حجابی، لخت و عوری، دلبری
گفتم ای شیخ اجل صد آفرین/ بر چنین کشف سقیل الباوری
مانده ام انگشت بر لب از کجا/ کرده ای این کشف، خیلی محشری...
شیخ اگر کفر است آنچه گفته ام/ کفر ما ها را تو در می آوری
خر تصور کرده ای این قوم را/ یا که خود بل نسبت خرها، خری
گر شود سوراخ سقف آسمان/ این چونین باید بگیری پنچری
بنده می پنداشتم هالو منم/ تو که از هر هالویی، هالو تری : محمد رضا عالی پیام
بغض_ عمق_ گلو ، نمی میرد/ قلب ما ، از كجاست می گیرد
زآدمیزادگان_ "بی فرهنگ"/ خرقه پوشان_ صاحب_ اورنگ
از بسا "شیخ" و "واعظ"_ این شهر/ زان مسلمانی_ فریبنده
از جهانی ، به ظلمت آ کنده/ تهی از شعله های تابنده
کرکسان ، پیشتاز و فرمانده/ ناکسان ، در مقام_ زیبنده
عالمی کین و نفرت و تزویر/ منش_ نیک ، گوهری اکسیر
مردمان_ سلیم ، در زنجیر/ قلب_ خونین ، درون_ بس سینه
صد ترک خورده ، چهر_ آیینه/ جای تصویر ، قاب_ چوبینه
قلب ما ، از كجاست می گیرد/ بغض_ عمق_ گلو ، نمی میرد
دکتر منوچهر سعادت نوری
http://saadatnoury.blogspot.ca/2014/09/blog-post_16.html
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/09/chain-of-prose-and-poetry-on-sheikh-in.html
شیخ در فرهنگ واژه ها
١ - شیخ = آنکه سالمندی و پیری بر او ظاهر گردد و یا عبارتست از سن چهل یا پنجاه یا پنجاه ویک تا پایان عمر، یا تا سن هشتاد، و یا آنکه دوران شباب او بپایان رسیده باشد: لغت نامه دهخدا
٢ - شیخ = مرد پیر - بزرگ - دانشمند - شخصبزرگوار - مرشد - رهبر دسته ای از عشایر عرب - رهبر یکی از فرقه های مذهبی: فرهنگ واژگان فارسی به فارسی
٣ - شیخ = یکی از لقبهای عربی و اسلامی و به معنی پیر است - در زمان جاهلیت، در نظام شیخوخیت، به رئیس و ریش سفید یک قبیله یا اتحادی از چند قبیله گفته می شده است - در ایران قدیم یکی از اصطلاحات صوفیان نیز بوده است - در تمدن اسلامی، شیخ لقبی ویژه برای برخی از عالمان بزرگ مسلمان مانند شیخ الاسلام غزالی یا شیخ اعظم انصاری بوده است. امروزه در ایران شیخ یک عنوان رسمی نیست و به هر کسی که در مدارس دینی (حوزه علمیه) درس خوانده باشد و لباس روحانی بر تن کند و عمامه سفید بر سر بگذارد، شیخ می گویند: دانشنامهٔ آزاد ویکیپدیا
عمامه ی شیخ و مقام شیخ در طبقه ی روحانیت
آخوند در اسلام شیعه کارش ترویج و تعلیم شیعه گری و امور مربوط به آن است. آخوند میتواند "سیّد" با عمامه ی سیاه, گاهی سبز, و یا "شیخ" با عمامه ی سفید باشد. "سیّد" خود را از بازماندگان امام اول شیعیان، امام علی، و همسر ایشان فاطمه، دختر پیغمبر اسلام محمد، میداند لذا در طبقه ی روحانیت بر "شیخ" ارجحیت دارد. درجه مراتب آخوند با توجه به سواد حوزه ای و تجربه به ثقةالاسلام، حجتالاسلام، آیت الله، آیت الله العظمی تقسیم می شود: نوشتاری از جهانشاه رشیدیان
بیشتر: http://iranian.com/posts/view/post/38510
شیخیه
١ - شیخیه عنوان یکی از مکتب های معروف شیعه ی جعفری دوازده امامی است. نام شیخی براین گروه از مسلمانان بدلیل پیروی آنها از شیخ احمد بن زین الدین احسائی اطلاق شده، که بنیان گذار مکتب شیخی یا المدرسة الشیخیة است. وی در سال ۱۱۶۶ قمری در منطقه الاحساء در عربستان متولد شده و ازعلمای بزرگ و معروف شیعه است... پس از شیخ احمد احسائی مؤسس این مذهب، شاگرد او سید کاظم رشتی و پس از وی محمدکریمخان کرمانی جانشین او شدند. در حال حاضر یکی از فقهای شیعه در عراق به نام حاج سید علی موسوی ساکن بصره زعامت طایفهٔ شیخیه را بر عهده دارد: دانشنامهٔ آزاد ویکیپدیا
٢ - فرقه شیخیه گروهی از شیعیان «امامیه » ،از پیروان شیخ احمد احسایی از علمای بزرگ شیعه در قرن سیزدهم هستند. اساس این مذهب، مبنی بر امتزاج تعبیرات فلسفی قدیم متاثر از آثار سهروردی با اخبار آل محمد (ص) است. فرق بابی و ازلی تحت تاثیر شدید این مذهب واقع شده اند. ادامه ی داستان تشکیل فرقه شیخیه را به روایت دکتر محمد جواد مشکور بخوانید: تارنمای شرکت شبکه ی اینترنتی آفتاب
http://www.aftabir.com/articles/view/religion/religion/c7c1164789694p1.php
شیخ در جغرافیا
١ - شرمالشیخ: شهری ساحلی است که در نوک جنوبی شبهجزیره سینا در مصر میان جبل الموسی و دریای سرخ قرار دارد. شرمالشیخ در موقعیت مهمی و در دهانهٔ خلیج عقبه قرار گرفته و میزبان پایگاهی برای نیروی دریای مصر است. این شهر در نیمهٔ دوم قرن بیستم دو بار و در مجموع برای ۱۶ سال در اشغال اسراییل قرار داشت. اقتصاد منطقه پیشتر به ماهیگیری و کشتیرانی و اکنون متکی به جهانگردی است: ویکیپدیا
٢ - در ایران بسیاری مناطق به نام شیخآباد و شیخمحله و ... خوانده می شود و شاید صدها روستا واژه ی شیخ را در ترکیب نام خود دارند: منابع گوناگون و لغت نامه دهخدا
شیخ در برخی داستان ها و گزارش ها
١ - داستان "شیخ صنعان" نوشتۀ علی اکبر سعیدی سیرجانی
http://ketabkhaneyegooya.blogspot.com/2009/07/blog-post.html
٢- داستان "شیخ ریا" نوشتۀ علی اکبر سعیدی سیرجانی
A. http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%DB%8C%D8%A7 And B. http://khaandaniha.com/text/1655
٣- اتحاد هفت شیخنشین (امارات عربی متحده): اتحادی از هفت شیخنشین کوچک به نامهای ابو ظبی، دبی، شارجه، عجمان، فجیره، راسالخیمه و امالقوین است که بعد از استقلال از بریتانیا در ۲ دسامبر ۱۹۷۱ میلادی شکل گرفت: ویکیپدیا
http://en.wikipedia.org/wiki/United_Arab_Emirates
٤ - گلایه اهالی شیخ آباد از اداره مخابرات زابل
http://www.nedayehamoun.ir/?p=301
۵ - اهالی شیخ آباد میناب خواستار برخورد جدی با اراذل و اوباش شدند
http://khabarfarsi.com/ext/1860622
برخی از شیخ های نامدار ایران
١ - پور سینا: مشهور به ابن سینا و "شیخ الرئیس ابو علی سینا"که در سال ۳۵۹ خورشیدی در بخارا به دنیا آمد و در سال ۴۱۶ خورشیدی در همدان درگذشت، یکی از فیلسوفان و پزشکان نامدار ایران است. و ی به ویژه با آثار برجسته اش در زمینه ی فلسفه ارسطویی و پزشکی، اهمیت و شهرت بسیار در جهان دارد. پور سینا در شعر و ادبیات نیز دست داشته و اشعار زیبا و دلپذیری به زبان های فارسی و عربی سروده و حتی قصیده هایی پیرامون مسایل علمی ساختهاست...: نوشتاری از همین نگارنده
http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=22965
٢ - شیخ محمود شبستری: از عرفا و شعراي نامي قرن هفتم و هشتم هجري قمري است. او در سال ٦٨٧ هجري قمري در ايام سلطنت کيخاتوخان در قصبه شبستر واقع در هشت فرسخي تبريز متولد شد و در عهد سلطان محمد خدابنده و ابوسعيد بهادرخان در شهر تبريز مرجع علما و فضلا بود.
http://iran-iran-iran-iran.blogfa.com/post/57
٢ - شیخ بهائی (ملقب به محمدبن حسین عاملی) دانشمند مشهور شیعه ، مؤلف خلاصة الحساب و کشکول و مدفون در صحن نو ی مشهد مقدس است: لغت نامه دهخدا
بهاءالدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهائی (زادهٔ ۸ اسفند ۹۲۵ خورشیدی در بعلبک، درگذشتهٔ ۸ شهریور ۱۰۰۰ خورشیدی در اصفهان) حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری قمری؛ که در دانشهای فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت. در حدود ۹۵ کتاب و رساله از او در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک بر جای مانده است. به پاس خدمات وی به علم ستارهشناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹ را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد... حمام شیخ بهائی مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، خیابان عبدالرازق، کوچه شیخ بهائی واقع شده و بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. حمام شیخ بهائی معروف ترین حمام شهر اصفهان، توسط شیخ بهائی در ۱۰۲۵ هجری قمری در عهد شاه عباس صفوی، طراحی و ساخته شده است: ویکیپدیا
٤ - شیخعلی شیخالعراقین: فقیه و حکیم و روحانی مشروطهخواه ایرانی بود. او فرزند زینالعابدین حائری مازندرانی و پدر زینالعابدین رهنما و رضا تجدد بود. شیخالعراقین در سال ۱۳۴۶ هجری قمری در عراق درگذشت و در مقبره پدر خود واقع در حرم حسین بن علی دفن شد: ویکیپدیا
برخی دیگر از شیخ های نامدار ایران به نقل از ویکی پدیا و لغت نامه ی دهخدا
١ - ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق و ابن بابویه (زادهٔ ۳۰۶ ـ قم و درگذشتهٔ ۳۸۱ ـ شهر ری) از علمای شیعه در قرن ۴ و از بزرگان علم حدیث بود. شیخ صدوق در مدینه ٔ قم فقه آموخت و هم بدانجا تجارت می ورزید.
٢ - امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِِسی یا شیخ طبرسی (۵۳۲-۴۵۴ خورشیدی/۵۴۸-۴۶٨ قمری) با لقب «امین الاسلام» دانشمند و فقیه شیعه ایرانی است که کتابهایی دربارهٔ علوم دینی عصر خود تألیف کردهاست.
٣ - محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی، از علمای ایرانی شیعه در قرن ۵ قمری و معاصر سلطان محمود غزنوی، حکومت آل بویه، شیخ صدوق، فردوسی و شیخ مفید بودهاست. شیخ طوسی، ملقب به شیخالطایفه رئیس فقهای شیعه و چنانکه علامه ٔ حلّی گوید: رئیس الطائفه ، جلیل القدر، عظیم المنزله ، عین ، صدوق ، عارف باخبار و رجال و فقه و اصول و کلام و ادب و مصنف در همه ٔ علوم اسلام و پیرایشگر عقاید در اصول و فروع و جامع کمالات در علم و عمل بودهاست.
٤ - شهاب الدین یحیی ابن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی، ملقب به شهابالدین، شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید (۵۴۹ - ۵۸۷ قمری / ۱۱۵۴ - ۱۱۹۱ میلادی) فیلسوف نامدار ایرانی اهل قیدار از استان زنجان ایران بود. سهروردی پس از پایان تحصیلات رسمی، به سفر در داخل ایران پرداخت، و از بسیاری از مشایخ تصوف دیدن کرد. در همین دوره بود که سهروردی شیفته راه تصوف گشت و دورههای درازی را به اعتکاف و عبادت و تفکر گذراند. او همچنین سفرهایش را گسترش داد و به آناتولی و شامات رسید و چنانچه از گزارشها بر می آید، مناظر شام در سوریه کنونی او را بسیار مجذوب خود نمود. در یکی از سفرها از دمشق به حلب رفت و در آنجا با ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی (سردار معروف مسلمانان در جنگهای صلیبی ) دیدار کرد.ملک ظاهر که محبت شدیدی نسبت به صوفیان و دانشمندان داشت، مجذوب این حکیم جوان شد و از وی خواست که در دربار وی در حلب ماندگار شود. سهروردی نیز که عشق شدیدی نسبت به مناظر آن دیار داشت، شادمانه پیشنهاد ملک ظاهر را پذیرفت و در دربار او ماند.در همین شهر حلب بود که وی کار بزرگ خویش، یعنی حکمت الاشراق را به پایان برد... سخن گفتنهای بی پرده و بی احتیاط بودن وی در بیان معتقدات باطنی در برابر همگان، و زیرکی و هوشمندی فراوان وی که سبب آن میشد که با هر کس بحث کند، بر وی پیروز شود، و نیز استادی وی در فلسفه و تصوف، از عواملی بود که دشمنان فراوانی مخصوصا از میان علمای قشری برای سهروردی فراهم آورد و به دستاویز آن که وی سخنانی برخلاف اصول دین میگوید، از ملک ظاهر خواستند که او را به قتل برساند، ملک ظاهر تحت فشار قرار گرفت و ناگزیر سهروردی را در سال ۵ رجب ۵۸۷ هجری قمری به زندان افکند و شیخ همان جا از دنیا رفت. وی در هنگام مرگ، ۳۸ سال داشت و مزار او در مسجد امام سهرودی در شهر حلب می باشد. علت مستقیم وفات وی معلوم نیست.
زنجیره ی "شیخ" در برخی سروده ها
بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست/ بگشای لب که قند فراوانم آرزوست
ای آفتاب حسن برون آ دمی ز ابر/ کان چهره مشعشع تابانم آرزوست...
زین خلق پرشکایت گریان شدم ملول/ آنهای هوی و نعره ی مستانم آرزوست
گویاترم ز بلبل اما ز رشک عام/ مهرست بر دهانم و افغانم آرزوست
دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر/ کز دیو ودد ملو لم و انسانم آرزوست
گفتند یافت مینشود گشته ایم ما
گفت آنچه یافت مینشود آنم آرزوست... : مولوی
ترانه ی بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست - اجرا: شهرام ناظری
https://www.youtube.com/watch?v=HeQwYXVzqfM
شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی/ هر لحظه به دام دگری پیوستی
گفتا شیخا ، هر آنچه گویی هستم/ اما تو هر آنچه می نمایی هستی؟
منسوب به حکیم عمر خیام
بیا و کشتی ما در شط شراب انداز
خروش و ولوله در جان شیخ و شاب انداز
به نیمه شب اگرت آفتاب می باید
ز روی دختر گل چهر رز نقاب انداز...: حافظ.
بر روی ما نگاه خدا خنده می زند/ هر چند ره به ساحل لطفش نبرده ایم
زیرا چو زاهدان سیه کار خرقه پوش/ پنهان ز دیدگان خدا می نخورده ایم
پیشانی ار ز داغ گناهی سیه شود/ بهتر ز داغ مهر نماز از سر ریا
نام خدا نبردن از آن به که زیر لب/ بهر فریب خلق بگویی خدا خدا
مارا چه غم که شیخ شبی در میان جمع/بر رویمان به بست به شادی در بهشت
او میگشایداو که به لطف و صفای خویش/ گویی که خاک طینت ما را ز غم سرشت
ماییم ما که طعنه ی زاهد شنیده ایم/ ماییم ما که جامه ی تقوا دریده ایم
زیرا درون جامه به جز پیکر فریب/ زین راهیان راه حقیقت ندیده ایم
آن آتشی که در دل ما شعله می کشد/ گر در میان دامن شیخ اوفتاده بود
دیگر به ما که سوخته ایم از شرار عشق
نام گناهکاره رسوا نداده بود... : فروغ فرخزاد
حیف از تو ای مهتاب شهریور، که ناچار/ باید بر این ویرانه ی محزون بتابی
وز هر کجا گیری سراغ زندگی را/ افسوس، ای مهتاب شهریور، نیابی
یک شهر گورستان صفت، پژمرده، خاموش/ بر جای رقص و جام می، سجاده ی زرق
با ناله ی جانسوز مسکینان، فقیران/ بدبخت ها، بیچاره ها، بی خانمان ها...
نفرین بر این بیداد، ای مهتاب، نفرین/ بینی گدایی، هر به گامی، رقت انگیز
یا هر به دستی، عاجزی از عمر بیزار/ یا زین دو نفرت بارتر، شیخ ریایی
هر یک، به روی بارهای شهر سربار/ چون لکه های ننگ و ناهمرنگ وصله
اینجا چرا می تابی ای مهتاب، برگرد
این کهنه گورستان غمگین دیدنی نیست... : مهدی اخوان ثالث
از کرامات شیخ ما این است/ شیره را خورد و گفت شیرین است
از کرامات شیخ ما چه عجب/ پنجه را باز کرد و گفت وجب
بس کرامات شیخ ما دارد/ برف را دید گفت می بارد... : سراینده ی گمنام
یک مشت گدای عرب از راه رسیدند/ در میهن پر رونق ما خانه گزیدند
با روضه و با روزه در این باغ پر از گل/ چون گاو دویدند و چریدند و خزیدند...
کوته نظران قاصد دوران توحش/ بر سقف جهان تار خرافات تنیدند
جز مفت خوری مرده خوری نوحه سرایی
مردم هنر دیگری از شیخ ندیدند... : هادي خرسندي
با دو تا گوشم شنیدم شیخ شهر/ روز جمعه بر فراز منبری
شیره ها را خورد و حکمت در نمود/ گفت: ای شیره، سرا پا شکری
بعد از آن فرمود این طوفان و سیل/ در اروپای به این پهناوری
هست از بی بند باری زنان/ بی حجابی، لخت و عوری، دلبری
گفتم ای شیخ اجل صد آفرین/ بر چنین کشف سقیل الباوری
مانده ام انگشت بر لب از کجا/ کرده ای این کشف، خیلی محشری...
شیخ اگر کفر است آنچه گفته ام/ کفر ما ها را تو در می آوری
خر تصور کرده ای این قوم را/ یا که خود بل نسبت خرها، خری
گر شود سوراخ سقف آسمان/ این چونین باید بگیری پنچری
بنده می پنداشتم هالو منم/ تو که از هر هالویی، هالو تری : محمد رضا عالی پیام
بغض_ عمق_ گلو ، نمی میرد/ قلب ما ، از كجاست می گیرد
زآدمیزادگان_ "بی فرهنگ"/ خرقه پوشان_ صاحب_ اورنگ
از بسا "شیخ" و "واعظ"_ این شهر/ زان مسلمانی_ فریبنده
از جهانی ، به ظلمت آ کنده/ تهی از شعله های تابنده
کرکسان ، پیشتاز و فرمانده/ ناکسان ، در مقام_ زیبنده
عالمی کین و نفرت و تزویر/ منش_ نیک ، گوهری اکسیر
مردمان_ سلیم ، در زنجیر/ قلب_ خونین ، درون_ بس سینه
صد ترک خورده ، چهر_ آیینه/ جای تصویر ، قاب_ چوبینه
قلب ما ، از كجاست می گیرد/ بغض_ عمق_ گلو ، نمی میرد
دکتر منوچهر سعادت نوری
http://saadatnoury.blogspot.ca/2014/09/blog-post_16.html
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/09/chain-of-prose-and-poetry-on-sheikh-in.html
