دیوار های مشهور جهان

.

تصمیم و تاکید دونالد ترامپ رئیس ‌جمهور آمریکا در مورد تامین امنیت مرزی و احداث دیواری طولانی‌ و بزرگ بین آمریکا و مکزیک، واژه ی "دیوار" را بر سر زبان ها انداخته است. در این نوشتار، "دیوار های مشهور جهان" را با یکدیگر بررسی و مرور می کنیم:
١
دیوار بزرگ چین: طولانی‌ترین و بزرگترین سازهٔ مهندسی تدافعی و نظامی از لحاظِ زمانِ ساخت در جهان است. این دیوار در نقشه جغرافیایی چین ۸۸۵۱ کیلومتر امتداد یافته‌ است و در سال ۱۹۸۷ میلادی در فهرست میراث جهانی ثبت گردیده ‌است. زمان ساخت دیوار چین به سده ی پنجم تا هشتم قبل از میلاد بازمی‌گردد. حکومت وقت چین برای پیشگیری از یورش ملیت‌ های شمالی هیونک هو (از نژاد مغول و قوم هون)، برج‌های آتش برای خبررسانی یا قلعه ‌های مرزی برای حصول اطلاعات دشمن را در ارتباط با دیوار و بر روی آن ایجاد کرد. در سال ۲۲۱ پیش از میلاد، امپراتور چین شی هوان پس از به وحدت رساندن چین، دیوارهای دوک‌ها را به هم پیوند داد که به صورت دیوار بزرگ در مرزهای شمالی بر روی کوه‌ها درآمد. او می‌خواست با این کار از حملات دشمن به مراتع شمالی جلوگیری کند. تاریخ ‌دانان چینی اعتقاد دارند که حدود یک میلیون سرباز قادر بودند به‌طور هم‌زمان در امتداد دیوار چین مستقر شده و برای نبردهای احتمالی آماده باشند. در این زمان طول دیوار چین به ۵۰۰۰ کیلومتر می‌رسید. در سلسله هان پس از سلسله ی چین طول دیوار به ۱۰ هزار کیلومتر رسید. در تاریخ دو هزار و اندی ساله ی چین، حکمرانان دوران مختلف به ساخت دیوار چین پرداختند. دیواری که امروزه قابل مشاهده است، دیوار متعلق به سلسله ی مینگ (۱۳۶۸ – ۱۶۴۴ میلادی) است از غرب به دروازه ی «جایو گوان» در استان گانسو و از شرق به ساحل رود یالو جیان در استان لیائونینگ در شمال شرقی چین منتهی می ‌شود و درمیان آن ۹ استان، شهر و ناحیه ی خود مختار به طول ۷۰۰۰ کیلومتر وجود دارد و مردم آن را دیوار طولانی می ‌نامند
٢

بقایای دیوار بزرگ گرگان که زیر خاک مدفون شده است 
دیوار بزرگ گرگان: یا دیوار سرخ که در متون قدیمی به نام مار سرخ نیز خوانده شده‌ دیواری تاریخی است که از کنار دریای
 خزر در ناحیه گمیشان آغاز شده و تا کوه‌های گلیداغ در شمال شرق کلاله ادامه می ‌یافته‌ است. هم‌اکنون تقریباً تمام این دیوار از میان رفته‌است و تنها بخش‌های کوچکی از آن که در زیر خاک مدفون مانده، باقی است. دیوار تاریخی گرگان پس از دیوار چین، بزرگترین دیوار دفاعی جهان است. این دیوار عظیم تاریخی که ۲۰۰ کیلومتر طول دارد در ۲۹ تیرماه سال ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسیده‌ است.عکس این دیوار نخستین بار توسط "اریک اشمیت" باستان‌شناس آمریکایی ثبت شد.  اشمیت که با هواپیمای خود در سالهای ۱۳۱۵ و ۱۳۱۶ از نقاط باستانی ایران عکاسی می‌کرد، در منطقه ی گرگان دیوار قرمز رنگی را دید که از سمت دریای خزر به طرف کوه‌های گلیداغ امتداد دارد. او از این دیوار عکس گرفت و این عکس‌ها سندی برای تحقیقات باستان شناسان ایرانی و خارجی بر این دیوار شد.
٣
دیوار بزرگ اسلون: یک ساختار کیهانی است که از دیوار غول‌پیکری از کهکشانها تشکیل شده‌است. کشف آن در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۳ از سوی دانشگاه پرینستون و توسط "جان ریچارد گات" و "ماریو جوریچ" و همکارانشان و بر پایه داده‌های نقشه‌برداری آسمانی دیجیتال اسلون، اعلام شد. این دیوار برابر ۱.۳۸ میلیارد سال نوری (۱٫۳۰×۱۰۲۵ متر) طول دارد که تقریباً ۱/۶۰ قطر جهان قابل مشاهده را تشکیل می‌دهد و تقریباً در فاصله یک میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد. تا پیش از کشف دیوار بزرگ هرکول -کورونا بوریلیس در نوامبر ۲۰۱۳، بزرگترین رشته‌ کهکشان شناخته‌شده بود. دیوار بزرگ اسلون ۲.۷۴ مرتبه از دیوار بزرگ سی‌اف‌ای۲ که در سال ۱۹۸۹ و توسط "مارگارت گلر" و "جان هوکراه" از دانشگاه هاروارد کشف شده ‌بود، طویلتر است و دربرگیرنده چندین ابرخوشه کهکشانی است که بزرگترین آنها اس‌سی‌آی ۱۲۶ است. پس از آن ابرخوشه اس‌سی‌آی ۱۱۱ بزرگترین ابرخوشه این رشته‌کهکشان است.
٤
دیوار بزرگ هرکول - کورونا بوریلیس: (دیوار بزرگ زانو زده ی تاج ‌شمالی) یک اَبَرساختار غول‌پیکر از کهکشان‌ هاست که گستره‌ای نزدیک به ۱۰ میلیارد سال نوری دارد. این ساختار بزرگترین و پرجرم‌ترین ساختار شناخته‌شده در گیتی است. این ساختار بزرگ در نوامبر سال ۲۰۱۳ و توسط نقشه‌برداری انفجارهای پرتو گامایی که در جهان دور دست رخ می‌داد، کشف شد. اخترشناسان از داده‌ های به دست آمده از ماموریت انفجار پرتو گامای سوییفت و تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی استفاده نمودند.
۵
دیواره ی بزرگ مرجانی: به مجموعه‌ ی بسیار بزرگی از آبسنگ ‌های مرجانی گفته می‌شود که در شرق کشور استرالیا و در اقیانوس آرام قرار گرفته‌اند. «دیواره ی بزرگ مرجانی» بزرگ‌ترین مجموعه‌ی صخره ‌های مرجانی در دنیا به شمار می ‌آید و از جاذبه ‌های گردشگری ایالت‌ کوئینزلند در کشور استرالیاست. شهرهای تانزویل، کَنز و مکای از شهرهایی هستند که برای دیدن صخره‌ های مرجانی مورد استفاده گردشگران قرار می‌گیرند.
٦
دیوار برلین (دیوار برلن): نام دیواری به طول ۱۵۵ کیلومتر و به ارتفاع 3/6 متر بود که پس از خاتمهٔ جنگ جهانی دوم و شکست حزب نازی تأسیس شد. این دیوار در سال ‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ به‌مدت ۲۸ سال شهر برلین را به دو منطقهٔ شرقی و غربی تقسیم کرده‌ بود…   روز نهم نوامبر ۱۹۸۹ به روز فروپاشی دیوار برلین تبدیل شد. این دیوار ظرف روزها و هفته ‌های بعد و توسط کسانی که از دیگر نقاط آلمان شرقی خود را به برلین رسانده بودند به تدریج خراب شد. فروریختن دیوار برلین، اولین قدم در راه اتحاد مجدد دو آلمان بود که سرانجام در سوم اکتبر ۱۹۹۰ صورت گرفت.
۷  
دیوار بزرگ لس آنجلس
نگاه کنید به بخش منابع و مآخذ
۸
دیوار کرملین (پردهٔ آهنین): نام بخش ‌بندی مرزی اروپای پس از جنگ جهانی دوم-در ۱۹۴۵- و در جنگ سرد به دو بخش اروپای غربی و کشورهای عضو پیمان ورشو بود. با پایان جنگ سرد در ۱۹۹۱ پردهٔ آهنین نیز برچیده ‌شد. این اصطلاح کنایه‌ای است از تلاش ‌های شوروی برای ممانعت از ارتباط آزاد خود و دولت ‌های اقماریش با کشورهای غیر کمونیستی غربی. این اصطلاح را نخستین بار وینستون چرچیل در ۱۹۴۵ ضمن بحث از مسائل سیاست خارجی در مجلس عوام بکار برد. مهمترین نماد فیزیکی این پرده دیوار برلین بود. فروپاشی این پرده از لهستان آغاز شد و با مجارستان، آلمان شرقی، بلغارستان، چکسلواکی و رومانی ادامه‌ یافت. رومانی تنها کشور بلوک شرق بود که سرنگونی رژیم کمونیستی‌اش با خشونت همراه بود. 
۹
دیوار لندن: یکی از مراکز مهم مسکونی شهر لندن، شهر باستانی این شهر (سیتی لندن) است که امروزه دو میلیون نفر را در خود جا داده است. این شهر در سال ‌ها پیش با کمک رومی‌ها ساخته شده‌ است. این شهر مرکز نهضت ‌های بزرگ تاریخ بوده ‌است. در حدود سال ۴۷ میلادی این شهر به عنوان مرکز تجاری در زمان حضور رومی ها در انگلیس بود. در زمان اوج خود این مرکز دارای جمعیتی حدود ۴۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ نفر بود. رومی ها دیوار لندن را در بین سال‌های ۱۹۰ تا ۲۲۵ میلادی ساختند. دیوارهایی که رومی ها ساختند تقریباً با دیوارهای امروزی سیتی لندن یکسان است. در زمان ایجاد دیوار قدرت رومی ها در حال کاهش بود.
۱۰
دیواره یا حصار بین آمریکا و مکزیک: رشته دیواره هایی در امتداد مرز ایالات متحده آمریکا - مکزیک است که هدف آنها پیشگیری از مهاجرت غیرقانونی از مکزیک به آمریکا است. این حصار گروهی از دیوارهای فیزیکی نسبتاً کوتاه است که بینشان با «فنس‌های مجازی» که شامل سیستمی از دوربین ‌های تحت رصد گشت مرزی ایالات متحده آمریکا ایمن شده، و نه یک سازه سرتاسری. به تاریخ ژانویه ۲۰۰۹, اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده آمریکا گزارش داده که ۵۸۰ مایل (۹۳۰ کیلومتر) حصار موجود بوده‌ است. طول کل مرز خشکی ۱٬۹۸۹ مایل (۳٬۲۰۱ کیلومتر) است. دونالد ترامپ در تمام دوران کمپین ریاست‌ جمهوری، خود خواهان احداث یک دیوار بزرگتر و مستحکم تر شده بود و مدعی شد که مکزیک هزینهٔ ساخت آن را که بین ۸ تا ۱۲ یا حتی ۲۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود خواهد داد.
۱۱
دیوار مرزی ایران و پاکستان
نگاه کنید به بخش منابع و مآخذ
۱۲
دیوار حائل اسرائیل در کرانه ی غربی: دیواری است که اسرائیل در سال ۲۰۰۲ کار ساخت آن را در کرانه ی باختری رود اردن آغاز کرد. دولت اسرائیل مدعی‌ست این دیوار به دلایل امنیتی ساخته شده و هدف از ساخت آن جلوگیری از حمله به خاک اسرائیل است. مقامات فلسطینی مدعی هستند علت ساخت این دیوار گرفتن زمین‌ های بیشتر از فلسطینیان است. ۹۹ در صد دیوار حائل نه در مرز میان دو کشور، بلکه در کرانه ی باختری واقع شده و برخی شهرک‌ های یهودی‌ نشین داخل خاک فلسطین را هم در بر می ‌گیرد. دیوان بین‌المللی دادگستری این دیوار را در مناطقی که وارد قلمرو فلسطینیان می‌شود، غیر قانونی اعلام کرد.
۱۳
دیوار مرزی مصر و  نوار غزه
نگاه کنید به بخش منابع و مآخذ
۱۴
دیوار جنوبی تخت جمشید: تخت جمشید یا پارسه یا پرسپولیس، پرسه ‌پلیس، هزار ستون، صد ستون یا چهل ‌منار نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان، پیوسته پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده ‌است. کتیبه ی داریوش بزرگ بر دیوار جبهه جنوبی تخت جمشید، آشکارا گواهی می‌دهد که در این مکان هیچ بنایی از قبل وجود نداشته‌ است. سنگ‌ نبشته بابلی پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید یکی از چهار کتیبه پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید است. این کتیبه به خط بابلی می‌باشد. تعداد سطور این سنگ نبشته ۲۴ سطر است. موضوع سنگ نبشته که به دستور داریوش بزرگ ساخته شده‌ است، ستایش اهورامزدا، اعطاء پادشاهی از اهورامزدا به داریوش بزرگ، گستردگی سرزمین پارس، آرزوی پایندگی برای پادشاهی و کاخ‌های داریوش بزرگ می‌ باشد.
۱۵
دیوار اریحا: یک دیوار دفاعی یا مقابله با سیل مربوط به دوارن نوسنگی پیش‌ از سفال است که احتمالاً متعلق به تقریباً ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد بوده ‌است.  بنا بر کتاب مقدس، بنی‌ اسرائیل طول دیوار اریحا را با راه بردن تابوت عهد به مدت هفت روز طی کردند. تابوت عهد یا صندوق عهد عتیق حاوی دو لوح سنگی بود که ده فرمان خدا به موسی بر روی آن نوشته شده بود. به نوشته ی کتاب مقدس، صندوق عهد عتیق در معبد بیت‌المقدس قرار دارد. بنا به روایات، دیوار اریحا پس از رژه ی ارتش بنی‌ ‌اسرائیل دور شهر و چرخاندن تابوت عهد و دمیدن در شیپور فرو می‌ریزد. بعضی فیزیکدانان عقیده دارند ممکن است این اتفاق به دلیل رزونانس (تشدید) بین موج حاصل شده از این اصوات و دیوار اریحا بوده باشد. در فیزیک، رزونانس یا تشدید عبارت است از تمایل سیستم به نوسان با بیشینه دامنه در فرکانس‌هایی خاص که به آنها فرکانس رزونانس یا فرکانس تشدید گویند. در چنین فرکانس‌هایی انرژی ارتعاشی در جسم ذخیره می‌شود و در نتیجه نیرویی کوچک و متناوب می‌تواند باعث حرکتی نوسانی با دامنه بزرگ شود.   
۱۶
دیوار آدامس ها: مکانی است در سیاتل آمریکا برای تمام کسانی که علاقه زیادی به چسباندن آدامس جویده شده خود به دیوار دارند.  سیاتل شهری در ایالت واشینگتن در کشور آمریکاست. این شهر بزرگ ‌ترین شهر منطقهٔ شمال غربی اقیانوس آرام در آمریکاست. دایوارآدامس ها برای اولین بار در سال ۱۹۹۳ میلادی (۱۳۷۲ خورشیدی) با تاسیس یک سالن تئاتر در این منطقه ساخته شد، تماشاگرانی که برای خرید بلیت نمایش، ساعت ها در صف منتظر می ماندند و یا کسانی که پس از اتمام تئاتر از سالن خارج می شدند، آدامس های جویده شده خود را به این دیوار می چسباندند. تعداد این آدامس ها آنقدر زیاد بود که نظافت چی های سالن مجبور بودند هفته ای دو بار این دیوار را تمیز کنند، تا اینکه بالاخره تصمیم گرفتند آن را همانطور به حال خود رها کنند. دیوار آدامسی ۱۵ متر طول و چهار و نیم متر ارتفاع دارد…  در سوم نوامبر ۲۰۱۵ این دیوار بعد از ۲۳ سال برای اولین بار با دستگاه های بخار فوق العاده قوی تمیز شد تا از فرسایش دیوار توسط شکر موجود در آدامس ها جلوگیری شود و در نهایت ۱۰۷۰ کیلوگرم آدامس از روی دیوار برداشته شد، اما از۱۰  روز بعد دوباره چسباندن آدامس به این دیوار آغاز و در عرض چند روز بخش زیادی از دیوار با آدامس پوشانده شد.
۱۷  
دیوار یا خط آتیلا: دیوار یا خطی مرزی بین دو بخش یونانی و ترک نشین قبرس است. به خاطر این که اسم رمز عملیات ارتش ترکیه در قبرس در سال ۱۹۷۴ میلادی (۱۳۵۳ خورشیدی)، «آتیلا» بود این خط به خط آتیلا مشهور شد. این خط درواقع دیواری طولانی به طول ۱۸۰ کیلومتر است که هر قسمت از آن، از مواد مختلفی ساخته شده است، این دیوار، قبرس شمالی تحت نفوذ ترکیه و قبرس جنوبی تحت نفوذ یونان را از یکدیگر جدا می کند و از وسط نیکوزیا پایتخت قبرس نیز می گذرد. این دیوار پس از فروپاشی دیوار برلین، باعث شده نیکوزیا تنها پایتختی باشد که به دو قسمت تقسیم شده است.
۱۸ 
دیوار یادبود سربازان ویتنام: اثر معماری مشهور به نام مایالین که به طول ۸۰۰۰ متر ساخته شده، در واشینگتن دی سی قرار   دارد. واشینگتن، دی سی که عموماً بدان رسماً ناحیه ی کلمبیا یا دی سی گفته می شود، پایتخت ایالات متحده ی آمریکاست. این دیوار به افتخار سربازان، جان باختگان، جانبازان و مفقودان جنگ ویتنام ساخته شده و درواقع از سه بخش تشکیل شده است؛ مجسمه ی یادبود سه سرباز، زنان سرباز و دیوار کهنه ی سربازان که مشهورترین بخش دیوار هم به حساب می آید. روی این دیوار نام تمام کسانی که به نحوی در این جنگ شرکت داشته اند به عنوان یادبود ذکر شده است.
۱۹ 
دیوار پادشاه طوفان یا دیوار «استورم کینگ»: که در نیویورک قرار دارد، دیواری سنگی است که از سنگ و صخره هایی با ابعاد مختلف در رنگ های گوناگون تشکیل شده است. این دیوار ۴۰۲ کیلومتر طول دارد و از میان جنگل و رودخانه های میان راه عبور می کند. دیوار استورم کینگ که در سال ۱۸۵۲ میلادی ساخته شد، یکی دیگر از دیوارهای ساخته ی دست بشر به حساب می آید که حالا پس از گذشت سال های طولانی، بارش های فراوان و باد و طوفان تا حدودی شکل سنگ های آن را تغییر داده اما همچنان سالم و پابرجا باقی مانده است.
۲۰
دیوار دلسوزی و شفقت (دیوار مهربانی) در شیراز: طرح چند تن از جوانان  در شهر شیراز برای راه ‌اندازی دیوار مهربانی به دلیل ابتکار و همچنین علاقه ‌مندی مردم به کارهای خیر و ساماندهی اجناس اضافه در خانواده ‌ها، به ‌سرعت در ایران فراگیر شد. اکنون در ایران در کمتر شهر و محله‌ای است که یک دیوار مهربانی پذیرای مردم خیراندیش برای جمع ‌آوری و ارایه ی  لباس‌ های مازاد بر نیاز نداشته باشد.
۲۱
دیوار عشق در پاریس: در سال ۲۰۰۰ ساخته شده و در منطقه ‌ی «مونمارتر» قرار دارد. فرق آن با دیوارهای دیگر این است که طراحان خلاقی داشته که توانستند با ساختن این دیوار، معادلات ذهنی مردم و تصوری که از معنی دیوار داشتند را به هم بریزند. تا قبل از آن، دیوار برای خیلی‌ها نمادی از جداسازی بود؛ تا اینکه یک روز «فردریک بارون» خطاط و «کِلِر کیتو» که در نقاشی‌های دیواری تخصص داشت، تصمیم گرفتند دیواری به مساحت ۴۰ متر مربع بسازند که به ۶۱۲ قطعه کاشی احتیاج داشت تا ۳۱۱ بار، جمله‌ی «دوستت دارم» را به ۲۵۰ زبان مختلف بنویسند. بیشتر این زبان‌ها، جزو زبان‌ های مشهور دنیا به شمار می‎روند؛ اما از چندین زبان ناشناخته‌تر نیز استفاده شده است.
۲۲
دیوار صوتی: در هوانوردی، نقطه‌ای است که متحرک اگر بخواهد به مافوق صوت برسد باید از آن عبور کند. اولین بار در دهه ۱۹۵۰ دیوارهای صوتی شکسته شدند. شکسته‌ شدن دیوار صوتی همراه با صدایی بلند است. شکستن دیوار صوتی با گذشتن از سرعت صوت، اولین بار در ۱۴ اکتبر ۱۹۴۷ و به وسیلهٔ "چاک ئیگر" خلبان نیروی هوایی آمریکا با هواپیمای " بل ایکس یک" اتفاق افتاد
۲۳
دیوار نُدبه: در عبری هَکوتِل همعراوی (به معنای دیوار غربی، تلفظ عامیانه ی عبری: کُتِل) مقدس ‌ترین مکان مذهبی یهودیان است که بر روی تپه «موریا» در شهر اورشلیم قرار دارد. به باور یهودیان دیوار ندبه از آخرین باقی ‌مانده‌ های هیکل سلیمان و دومین پرستش‌گاه اورشلیم و مرکز دعا و منبع الهام برای یهودیان در اسراییل و سراسر جهان می‌ باشد. مسلمانان آن را دیوار بُراق (به عربی: حائِط البُراق) می‌ خوانند و معتقدند پیامبر اسلام مرکب خود را در شب معراج به آن بست. در نماز روزانه ی یهودیان جهان، مختصات این مکان به عنوان قبله استفاده می‌ شود
۲۴
دیواره‌ ی دریایی: دیواره‌ ای است که توسط انسان برای جلوگیری از عمل تخریبی امواج و جریان‌های دریایی در کنار دریا ساخته می‌شود به توده‌ های دیوارمانندی که در اثر تجمع قلوه‌ سنگ‌ها و دیگر مواد سست در موارد طوفانی در کنار دریا جمع می‌شود، دیوار دریایی طبیعی گفته می‌شود 
۲۵
دیوار شرقی مرز شمالی اقامتگاه نیو آمستردام در نیویورک: که به خاطر آن خیابانی در نیویورک به نام "خیابان دیوار" (به انگلیسی وال استریت)  خوانده شده است. وال استریت خیابان معروفی در محلهٔ منهتن، نیویورک در ایالات متحده ی آمریکا است. خیابان وال استریت از شرق و از خیابان برادوی به خیابان جنوبی در تنگه ی رودخانه ی شرقی متصل می‌ شود. جرج واشنگتن، اولین رئیس‌جمهور ایالات متحده ی آمریکا در عمارت فدرال در خیابان وال استریت، به عنوان اولین رئیس جمهور آمریکا، قسم یاد کرد. ساختمان بازار بورس نیویورک که بزرگ ‌ترین بورس جهان از نظر میزان معاملات و حجم مالی است، در خیابان وال استریت قرار دارد. همچنین مرکز بزرگ ‌ترین مراکز اقتصادی آمریکا و چند بورس مهم اقتصادی این کشور از جمله بازار بورس نیویورک، بازار بورس نزدَک، بازار بورس آمریکا، بازار بورس تجاری نیویورک و میز بازرگانی نیویورک در این منطقه قرار دارد. دربارهٔ علت نامگذاری این خیابان نظریه ای که مورد توافق اکثریت است بیان ‌می‌ کند که نام این خیابان بخاطر وجود دیوار شرقی واقع شده در مرز شمالی اقامتگاه نیوآمستردام، انتخاب شده‌ است. این دیوار برای محافظت از تهاجم نظامیان انگلیسی یا بومیان آمریکایی ساخته شده‌ است.
۲۶
دیوار دفاعی قصر شیرین: مربوط به اواخر دوره ساسانیان است و در شهرستان قصر شیرین، بخش مرکزی، ۱۷ کیلومتری غرب قصر شیرین، مرز فعلی شهرستان قصر شیرین و سر پل ذهاب، کنار روستای فتاح بگ واقع شده و در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
۲۷
دیوار دل: که "سعدی" در مورد آن گفته است
دیوار دل به سنگ تعنت خراب گشت/ رخت سرای عقل به یغما کنون شود
چون دور عارض تو برانداخت رسم عقل/ ترسم که عشق در سر سعدی جنون شود: سعدی (۶۰۶ – ۶۹۰ قمری)
و "گوگوش" در ترانه ی "کیه کیه" با آواز خود از آن یاد کرده است:
پشت دیوار دلم یه صدای پا میاد/ یه صدای آشنا از تو کوچه ها میاد/ یه صدای پا میاد یه صدای پا میاد
نفسم راهشو گم کرده تو سینه/ چشم من یه سایه رو دیوار می بینه
صدای تیک تیک قلبم نمی ذاره/ صدای پاهاش توی گوشام بشینه
اونجا کیه کیه ؟/ شت دیوار کیه؟/ سایه شو من می بینم/ شاید خواب می بینم/ برگشته پیش من امید آخرینم
۲۸
دیوار کاخ آپادانا: به دلیل ارتفاع ۲۰ متری ستون ‌ها بيش از ۵ متر ضخامت داشته است.  به دستور داريوش بزرگ پادشاه دودمان هخامنشی در چهار گوشۀ تالار آپادانا و در زير ديوار آن صندوقي سنگي كار گذاشته اند و در هر يك چهار سكۀ زر و سيم و يك لوحۀ زرين و يك لوحۀ سيمين، حاوي متني به زبان پارسي باستان و با ترجمۀ ايلامي و بابلي قرار داده اند. بر روی ديوار كاخ آپادانا مجموعه اي از آجر كاشي هاي رنگين بوده كه بر روي آن ها نوشته اي از خشايار شاه نیز وجود دارد. اين آجر كاشي ها اكنون در موزۀ ايران باستان نگهداري مي‌ شود.
۲۹
دیوار در کنایات و  اصطلاحات فارسی: مهمترین آنها عبارتند از
* "دیوار کوتاه": کنایه از مفلس و تهیدست - فقر و تنگدستی
* "دیواری از دیوار ما کوتاهتر ندیدی/ پیدا نکردی/ گیر نیاوردی": آن را به کسی گویند که از بین چندین نفر یکی را که از همه بی تقصیرتر یا مظلوم تر و ضعیف تر است برای انتقام گرفتن یا خالی کردن عقده خود یا حتی انجام کاری انتخاب کند
۳۰
دیوار حاشا: "دیوار حاشا بلند است" یکی از ضرب المثل های ایرانی است
معنا و مفهوم ضرب المثل "دیوار حاشا بلند است": حاشا کردن و منکر شدن حد و مرزی ندارد و حرف یا عمل خود را میتوان به  راحتی و تا حد غیرممکن و نامحدود انکار کرد
حاشا و دیوار حاشا در برخی از سروده ها
حاشا که من به موسم گل ترک می کنم/ من لاف عقل می‌زنم این کار کی کنم
مطرب کجاست تا همه محصول زهد و علم/ در کار چنگ و بربط و آواز نی کنم
از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت
یک چند نیز خدمت معشوق و می کنم…: حافظ شیرازی (زاده ۷۲۷ – درگذشته ۷۹۲ قمری شیراز) معروف به لسان‌الغیب
مگر دست سپید تو تن سبز چناران بلند باغ حیدر را نوازش کرد
که می شنگند و می رقصند و می خندند
مگر ناگاه نسیم سرد گستاخ از سر زلفت/ چه می گویی؟ تو و انکار؟
تو را بر این وقاحت ها که عادت داد؟
صدای بوسه را حتی درخت تاک قد خم کرده بستان شهادت داد
مگر دیوار حاشا تا کجا تا چند ؟ حمید مصدق (زادهٔ ۱۳۱۸ شهرضای اصفهان - درگذشتهٔ ۱۳۷۷ خورشیدی تهران) شاعر و حقوقدان ایرانی
تهیه و تدوین
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
دیوار بزرگ چین: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار بزرگ گرگان: تارنمای ویکی‌پدیا/ نخستین دیوار دفاعی ایرانیان (به زبان انگلیسی): تارنمای گزیده ای از نوشتارها/ دیوار بزرگ اسلون: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار بزرگ هرکول - کورونا بوریلیس (دیوار بزرگ زانو زده ی تاج ‌شمالی): تارنمای ویکی‌پدیا/ دیواره ی بزرگ مرجانی: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار برلین (دیوار برلن): تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار بزرگ لس آنجلس (به زبان انگلیسی): تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار کرملین (پردهٔ آهنین): تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار لندن: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار یا حصار آمریکا - مکزیک: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار حائل اسرائیل در کرانه غربی: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار مرزی ایران و پاکستان (به زبان انگلیسی): تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار مرزی مصر و  نوار غزه (به زبان انگلیسی): تارنمای ویکی‌پدیا/ تخت جمشید و دیوار جنوبی آن: تارنمای ویکی‌پدیا/ کتیبه ی دیوار جنوبی تخت جمشید: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار اریحا: تارنمای ویکی‌پدیا/ رزونانس یا تشدید: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار آدامس ها - دیوار یا خط آتیلا - دیوار یادبود سربازان ویتنام - دیوار پادشاه طوفان: تارنمای سماتک/ دیوار دلسوزی و شفقت (دیوار مهربانی) در شیراز:تارنمای خبرگزاری فارس/ دیوار عشق در پاریس: تارنمای ایوار/ دیوار صوتی: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار نُدبه: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیواره‌ ی دریایی: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار شرقی مرز شمالی اقامتگاه نیو آمستردام در نیویورک: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیوار دفاعی قصر شیرین: تارنمای ویکی‌پدیا/ آهنگ کیه کیه با صدای گوگوش: تارنمای یوتیوب/ دیوار کاخ آپادانا: بسیاری از تارنماها/ دیوار در کنایات و اصطلاحات فارسی: بسیاری از تارنماها/ معنی ضرب المثل "دیوار حاشا بلند است": تارنمای آینه/ حاشا و دیوار حاشا در برخی از سروده ها: تارنمای گلیچنی از سروده ها/ اشاراتی به دیوار برلین، دیوار بزرگ لس آنجلس، دیوار کرملین و دیوار لندن (نوشتاری ازهمین تدوین کننده به زبان انگلیسی): تارنمای ایرانیان

"
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2019/01/blog-post_18.html
 بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
============