۱۳۹۹ فروردین ۹, شنبه

اگر می خواهید "کرونا" نگیرید به دشت لوت ایران بروید


Sand castles - Dasht-e Lut desert - Kerman.JPG 
فاجعه ی کرونا سراسر جهان را دچار شگفت زدگی و آشفته حالی و نگرانی کرده است. در نوشتار های پیشین به پاره ای دانستنی ها در مورد ویروس کرونا ، گسترش ابتلا و تلفات حاصله از ویروس کرونا در ایران و تلاش برای تهیه ی واکسن کرونا در ایران و جهان اشاره شد. بنا بر باور برخی از پژوهشگران که اخیرا اعلام شده است ویروس کرونا تاب تحمل گرما و درجه حرارت بسیار بالا را ندارد. از سویی دیگر ، برخی از پژوهشگران نیز معتقدند که دشت لوت در ایران گرم ترین نقطه ی جهان است. بنابراین شاید بتوان گفت اگر می خواهید "کرونا" نگیرید به دشت لوت بروید.  در این نوشتار تاثیر گرما روی فعالیت ویروس کرونا و دانستنی هایی پیرامون دشت  لوت را با یکدیگر بررسی و مرور می کنیم

دانستنی هایی پیرامون تاثیر گرما روی فعالیت ویروس کرونا
* برخی متخصصان بیماری‌های عفونی به فصلی بودن ویروس کرونا امیدوارند، اما آن‌ها هنوز نمی‌توانند دراین‌باره مطمئن باشند، زیرا از شیوع این ویروس زمان زیادی نگذشته و هنوز بسیاری از ویژگی‌های کووید-۱۹ ناشناخته مانده است. الکساندر کوله، ویروس‌شناس انستیتوی مطالعات میکروبی دانشگاه هاله در آلمان درباره سرنوشت ویروس کرونا در گرما می‌گوید: تابستان گرم می‌تواند ناجی ما باشد، زیرا در گرمای شدید معمولاً ویروس کرونا ضعیف می‌شود و کمتر آسیب می‌رساند. یک ویروس‌شناس دیگر می‌گوید: ویروس‌ها در دما‌های پایین ثبات بالایی دارند همانند مواد خوراکی که در یخچال برای مدت طولانی‌تری قابل نگهداری هستند؛ بنابراین هرچه دمای هوا بیشتر باشد، شرایط برای بسیاری از ویروس‌ها سخت‌تر می‌شود. طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های چین، کووید-۱۹ در دمای ۴ درجه سانتی‌گراد پایدار است و می‌تواند برای چندین سال در ۶۰ درجه زیر صفر زنده بماند. این مرکز می‌گوید در دما‌های بالاتر، مقاومت این ویروس کاهش می‌یابد، اما دما فقط بر ماندگاری ویروس تأثیر می‌گذارد نه توانایی آلودگی.
* یک متخصص ارشد بیماری‌های همه‌گیر ادعا کرده است: "تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده بر ویروس که سبب بیماری ویروس کوید 19 شده نشان می‌دهد که گرما روی تاثیرگذاری و انتشار این ویروس تاثیر دارد اما سایر متخصصان بیماری ‌های همه‌گیر و عفونی هنوز در این مورد قانع نشده‌اند. جان نیکولاس، استاد بیماری‌های همه‌گیر در دانشگاه هان‌کونگ می‌گوید:" ویروس کرونا در محیط سرد نسبت به محیط گرم بیشتر دوام می‌آورد". نیکولاس و همکارانش در دانشگاه سن یت سن چین، تحقیقی را انجام دادند که نتیجه آن در ماه گذشته منتشر شد. در آن تحقیق در مورد تاثیر هوای گرم یادآوری شده است. محققین در مطالعات که انجام دادند یاد آور شده اند:" درجه حرارت به گونه موثر می تواند روی انتقال ویروس کوید 19 اثر بگذارد." آنها همچنان در تحقیق خود خاطر نشان ساخته اند که "ویروس کرونا در مقابل درجه حرارت بالا خیلی حساس می‌باشد.
دانستنی هایی پیرامون دشت لوت
دشت لوت دشتی بیابانی در جنوب شرقی ایران است. این دشت در جنوب شرق ایران با مساحتی بیش از ۴۰ هزار کیلومتر مربع (شامل عرصه و حریم) در بین بخشی‌هایی از استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد و با مساحتی در حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر، حدود ۱۰ درصد از وسعت ایران را دربر گرفته‌است بیابان لوت، بیست و هفتمین بیابان بزرگ جهان به‌شمار می‌رود. دشت لوت از جمله مناطق فراگرم و خشک جهان است. هسته آن در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ گرم‌ترین نقطه بر سطح کره زمین شناخته شده است که بیشترین آن در سال ۲۰۰۵ با بیشینه دمای ۷۰٫۷ درجه سانتیگراد ثبت گردیده‌است. دانشمندان علت گرمای بالای آن را رنگ تیره و خشکی سطح آن دانسته‌اند که موجب جذب گرمای خورشید می‌شود. دشت لوت از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده‌ 
 وطول آن حدود ۳۲۰ کیلومتر وعرض آن حدود ۱۶۰ کیلومتر می‌باشد
* کلمه ی لوت به معنی لخت، برهنه، بی آب و علف و فاقد هرچیز است. عنوان‌های «چاله لوت»، «دشت لوت»، «کویر لوت» و «بیابان لوت» برای این منطقه خشک و بیابانی به کار برده می‌شود. در نوشته‌های جغرافیایی از واحد لوت گاهی به‌نام «چاله لوت» و گاهی به‌صورت «دشت لوت» نام برده می‌شود. در بین عامه مردم و در بسیاری از خبرها به‌دلیل برخی مشابهت‌ها با دشت کویر، از عنوان «کویر لوت» استفاده می‌شود درحالی که استفاده از کویر برای لوت درست نیست و در پرونده ثبت جهانی لوت در یونسکو نیز عنوان «بیابان لوت» ثبت شده‌است نه «کویر لوت»؛ زیرا دشت لوت بیابان است نه کویر و کویر بخش کوچکی از مساحت دشت لوت را تشکیل می‌دهد. بیابان واژه‌ای بوم‌شناسی و اقلیمی است و به مکانی با پوشش گیاهی، جانوری و میزان بارندگی کم اطلاق می‌شود و دشت لوت نیز یک بیابان وسیع ماسه‌ای و ریگی است. اما کویر (نمک‌زار) به پست‌ترین نقاط داخلی مناطق بیابانی که میزان نمک در آن بسیار زیاد است، گفته می‌شود. به‌طور کلی وسعت کویر در دشت لوت نسبت به زمین‌های ماسه‌ای و ریگی چندان زیاد نیست یا به عبارتی از چنان اهمیتی برخوردار نیست که بتواند بر چشم‌انداز طبیعی آن تأثیر بگذارد. از این نظر دشت لوت درست در مقابل دشت کویر قرار دارد که بیشتر وسعت آن را کویر (نمک‌زار) پوشش داده‌است؛ بنابراین «بیابان»، واژه جامع‌تری برای توصیف این پدیده پهناور طبیعی به‌شمار می‌آید و به همین دلیل دانشمندان معتقدند که این بیابان بزرگ را باید «دشت لوت» خواند، نه «کویر لوت»؛ چون کویر تنها بخشی از آن است محققان جغرافیا نیز در نوشته‌های خود بارها تأکید کرده‌اند که اطلاق «کویر لوت» بر این واحد جغرافیایی صحیح نیست و باید از آن به عنوان «دشت لوت» یا «بیابان لوت» نام برد
* گرم‌ ترین نقطه زمین: بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۲، بر اساس اعلام سازمان جهانی هواشناسی بالاترین دمای ثبت‌شده‌ی هوا متعلق به ایستگاه هواشناسی العزیزیه لیبی واقع در صحرای بزرگ آفریقا بود، که دمای هوا در ۱۳ سپتامبر ۱۹۹۲ در این ایستگاه ۵۸ درجه سانتی‌گراد (۱۳۶٫۴ درجه فارنهایت) ثبت شده‌است. در سال ۲۰۱۲ سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرد که شواهد قانع‌کننده‌ای مبنی بر نادرست بودن این اندازه‌گیری ناشی از خطای انسانی به دست آمده و این رکورد را نامعتبر اعلام کرد. بنابراین در حال حاضر رکورد بالاتری دمای هوای ثبت‌شده متعلق به دره مرگ در کالیفرنیا است که در سال ۱۹۱۳ به میزان ۵۶٫۷ درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شده بود.
* در مطالعه گرم‌ترین نقاط کره زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده مدیس طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ توسط ناسا، بیابان لوت در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به عنوان گرم‌ترین نقطه کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰٫۷ درجه سانتی گراد گرم‌ترین رکورد دما در تمام زمین را ثبت کرده‌است. این دما ۱۲ درجه سانتی‌گراد بیش‌تر از رکورد رسمی دمای هوای زمین است که در سال ۱۹۹۲ در لیبی ثبت شده‌است. باید توجه داشت که گرم‌ترین نقطه کره زمین در سال‌های مختلف تغییر می‌کند، مثلاً در سال ۲۰۰۳ کوئینزلند استرالیا با دمای ۶۹٫۳ درجه سانتی‌گراد گرم‌ترین نقطه زمین بوده که این دما دومین دمای بالا پس از لوت در دوره هفت‌ساله مطالعه ناسا به‌شمار می‌رود. علاوه بر آن دمای سطح زمین معمولاً بالاتر از دمای هوا در همان نقطه است و اعداد ثبت‌شده به‌عنوان دمای سطح زمین که با استفاده از شاخص دمای سطح به‌دست آمده، به‌معنای دمای هوای آن مناطق نیست. مطالعات دانشمندان در سال ۱۹۱۵ دربارهٔ تفاوت دمای هوا و سطح زمین در دره مرگ نشان داد که در حالی که دمای سطح زمین در عمق ۰٫۴ سانتی‌متری خاک سطحی ۷۱٫۵ درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شد، هم‌زمان دمای هوا در ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متری سطح زمین ۴۲٫۵ درجه سانتی‌گراد بوده‌است.
در بسیاری از رسانه‌های ایرانی و خارجی به نقل از دکتر پرویز کردوانی منطقه گندم بریان (در ۸۰ کیلومتری شمال شهداد) به‌عنوان گرم‌ترین نقطه لوت و دنیا معرفی شده‌است ولی کردوانی با رد این ادعا و نقل قول منتسب به وی، معتقد است گرم‌ترین نقطه زمین در بیابان لوت «چاله مرکزی لوت» در ۷۵ کیلومتری شمال شهر بم است و معرفی گندم بریان به‌عنوان گرم‌ترین نقطه لوت و کره زمین 
نادرست است  
گزارش های ویدیویی پیرامون سفر به دشت لوت ایران
به زبان فارسی
به زبان انگلیسی
تهیه و تدوین
دکتر منوچهر سعادت نوری

 *
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2020/03/blog-post_28.html
 بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها 


===================