زنان نامدار ایران: ٢٨ - پروین دولت آبادی سراینده ی پیشکسوت سروده هايي برای كودكان

پروين دولت آبادي در سال ١٣٠٣ در اصفهان چشم به جهان گشود. او تحصيلاتش را در همان شهر شروع كرد و در تهران به پايان رساند. بعد از اتمام دوره دبيرستان نوربخش مدتي به كار در يك كودكستان پرداخت و حاصل تماسش با كودكان خردسال مجموعه سروده هاي ارزشمند او در زمينه ادبيات كودكان است كه نسل هاي متعددي از كودكان ايراني آن ها را مي شناسند و از مفهوم آن ها درس زندگي آموخته اند.
پروين دولت آبادي براي ادامه تحصيل وارد دانشكدة هنرهاي زيباي دانشگاه تهران شد. اما بازديدي اتفاقي از شيرخوارگاه شهرداري تهران مسير زندگي او را تغيير داد و تصميم گرفت نيرويش را براي نگاهداري از كودكان بي سرپرست به كار بگيرد. به همين منظور در پرورشگاه شهرداري تهران مشغول به كار شد و سال ها در آنجا ماند. مرحلة بعدي فعاليت شغلي او در بخش آموزش كارگران شركت نفت بود كه در آنجا به با سوادكردن كارگران همت گماشت. پروين دولت آبادي بعد يك مدرسه ابتدايي به نام ( شيوا ) تأسيس كرد و پس از يك دوره پنج ساله دوباره به شركت نفت بازگشت و تا رسيدن به سن بازنشستگي در اداره تعاون سازمان پخش به كار ادامه داد. طي سال ها سروده هاي او در زمينه ي ادبيات كودكان در مجلات "پیک" و "بخارا" انتشار يافت و علاوه بر آن آثار و تأليفات او در ده جلد به چاپ رسيده است.
مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : پروين دولت آبادي بعد از اتمام دوره دبيرستان نوربخش مدتي به كار در يك كودكستان پرداخت و حاصل تماسش با كودكان خردسال مجموعه سروده هاي ارزشمند او در زمينه ادبيات كودكان است كه نسل هاي متعددي از كودكان ايراني آنها را مي شناسد و از مفهوم آن ها درس زندگي آموخته اند. وي در بازديدي اتفاقي از شيرخوارگاه شهرداري تهران مسير زندگي او را تغيير داد و تصميم گرفت نيرويش را براي نگاهداري از كودكان بي سرپرست به كار بگيرد. به همين منظور در پرورشگاه شهرداري تهران مشغول به كار شد و سالها در آنجا ماند. مرحله بعدي فعاليت شغلي اودر بخش آموزش كارگران شركت نفت بود كه درآنجا با سواد كارگران همت گماشت . تا رسيدن به سن بازنشستگي در اداره تعاون سازمان پخش به كار ادامه داد.
فعاليتهاي آموزشي : پروين دولت آبادي هجده‌ساله بود كه معلم شد و در كنار شغل معلمي به كارهاي فرهنگي نيز پرداخت و به‌ ويژه در زمينه‌ شعر كودك تلاش كرد. پروين دولت آبادي با تاسيس يك مدرسه ابتدايي به نام شيوا به مدت ۵ سال در آنجا فعاليت داشته است. همينطور وي از بنيانگذاران شوراي كتاب كودك بود.
ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : پروين دولت آبادي با همكاري ليلي ايمن‌آهي به گردآوري گنجينه‌ي ادبيات كودكان پرداخت و از ويراستاران بخش كتاب‌هاي كودكان انتشارات فرانكلين بود.
آثار :  آتش و آب - باز مي‌آيد پرستو نغمه‌خوان - بر قايق ابرها (مجموعه ي چهار صد شعر براي كودكان، انتشارات رهگشا) - جمجمك برگ خزان - در بلورين جامة ي انگور (مثنوي، انتشارات ايران) - شهر سنگي (شعر نيمايي، انتشارات ايران) - شورآب - گذري در ادبيات كودكان - گل بادام (برنده ي جايزه ي كتاب كودك) - گنجشك و وزغ - مجموعه ي آثار پروين دولت آبادي (مشتمل بر هزار قطعه، غزل، مثنوي و رباعي) - منظور خردمند (زندگي و آثار جهان ملك خاتون شاعره ي سده ي هشتم هجري قمري ، انتشارا صدا) - مهرتاب - هلال نقره اي (مجموعه ي غزل، انتشارات ايران)
http://gtalk.ir/thread191591.html

پروین دولت آبادی از پیشگامان شعر کودک ایران محسوب می شود و نامش در کنار نام محمود دولت آبادی و عباس یمینی شریف قرار دارد، اما از نظر قوت ادبی به محمود کیانوش نزدیک تر است. او اگر چه پیش از کیانوش هم شعر کودک سروده بود، اما وقتی کیانوش شعر کودک را هم در کنار فعالیت های دیگر ادبی اش برگزید و با خود راه و رسم تازه ای را وارد ادبیات کودک کرد، دولت آبادی در شعرهایش از این راه و رسم تازه تاثیر پذیرفت. او و کیانوش از جمله شاعرانی بودند که شعر کودکان را از زبان نصیحتی و پند و اندرزی رایج دور کردند و شعرهایی برای لذت بردن بچه ها سرودند.
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2008/04/080415_an-parvin-dolatabadi.shtml

نمونه ای از اجراهای پروین دولت آبادی
شاخه گل ١٧٠ - با همکاری عبدالوهاب شهیدی, شیدا، و آقا حسینقلی - گوینده: پروین دولت آبادی
http://www.youtube.com/watch?v=tOW3ixD01RA
شاخه گل ٣٢۵ - با همکاری عبدالوهاب شهیدی و جواد معروفی - گوینده: پروین دولت آبادی
http://www.youtube.com/watch?v=STdC4jp3nWc

نمونه ای از سروده های پروین دولت آبادی

به مادر گفتم اخر اين خدا كيست/ كه هم در خانه ي ما هست و هم نيست
تو گفتي مهربانتر ار خدا نيست/ دمي از بندگان خود جدا نيست
چرا هرگز نمي آيد به خوابم/ چرا هرگز نمي گويد جوابم
نماز صبحگاهت را شنيدم/ ترا ديدم ، خدايت را نديدم
به من آهسته مادر گفت : « فرزند!/ خدا را در دل خود جوي يك چند
خدا در بوي و رنگ گل نهان است/ بهار و باغ و گل از او نشان است
خدا در پاكي و نيكي است فرزند/ بود در روشنايي ها خداوند
به هر کاری دل خود با خدا دار/ دل کس را زبی‌مهری میازار

 

آشنا با حرف دل گشتم خموشی می کنم
دیده ام عریانی جان پرده پوشی می کنم

جسم بیمار است و جان بیمارتر
من ز دل بیزار و دل بیزارتر

قصه گوئیدم که سر بردار و کام دل بر آر
خانه آباد ان که ما دیگر خراب افتاده ایم

آسمان تنها / زمین تنها / بشر تنها ....
زندگی این است / در شرنگی سهد و در شهدی شرنگی

سحر اگر گل خورشید بشکند چه شود ؟/ که سبز دشت جهان است چشم در ره او
به بوسه ای تن شبنم بسوخت ز آتش مهر/ سرود صبح ز خود برد جان اگه او
http://www.akhbar-rooz.com/news.jsp?essayId=28778

از نمونه شعرهای او برای کودکان می توان به این شعر اشاره کرد:
پروانه ی رنگ رنگ زیبا/ باز آمده ای به خانه ما
در گوشه ی پنجره نشینی/ تا باغ قشنگ را ببینی
مهمان قشنگ رنگ رنگم/ همبازی کوچک قشنگم
امروز که غنچه های زیبا/ لبخند زند به صورت ما
من می کنم این دریچه را باز/ پروانه من در آ به پرواز
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2008/04/080415_an-parvin-dolatabadi.shtml

یادداشت پایانی
١ - پروین دولت آبادی احتمالا هنر سرایندگی را از پدر خود مرحوم حسام الدین دولت آبادی به ارث  برده بود. نگارنده، چند بار پروین بانو را همراه با حاج آقا حسام در جلسات فرهنگی-اجتماعی که روزهای یکشنبه هر هفته در منزل روانشاد دکتر سیف الله وحید نیا تشکیل می شد ملاقات کرد و به یاد می آورد که حاضران، به سروده هایی که گاه گاه پدر و دختر در آن جلسات می خواندند با اشتیاق وافر گوش فرا می دادند و به طبع روان و ذوق سلیم آنان آفرین می گفتند.
٢ - متاسفانه پروین دولت آبادی روز سه‌شنبه ۲۷ فروردین سال ۱۳۸۷ شمسی در سن ۸۴ سالگی بر اثر سکته قلبی در تهران درگذشت و در قطعه ي هنرمندان بهشت زهرا دفن گردید. روانش شاد و یادش گرامی باد

دکتر منوچهر سعادت نوری

گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/11/blog-post_18.html
Famous Iranian Woman: Parvin Dowlatabadi
Abstract: Parvin Dowlatabadi was born in 1924 in Esfahan, Iran. Her life is best described in terms of her deep commitment to social progress, passion for cultural activities and dedication to cultivating a love of life and poetry in children. Parvin Dowlatabadi studied interior photography in the UK and got her preschool teaching PhD in the United States. She started her job as a teacher when she was 18. She died on April 15, 2008 aged 84 of a heart attack in Tehran. Parvin Dowlatabadi was a veteran Iranian writer and one of the founders of children's poetry. May she rest in peace.
Manouchehr Saadat Noury, PhD
 http://iranian.com/posts/famous-iranian-woman-parvin-dowlatabadi-41294

بخش های پیشین زنان نامدار ایران
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/04/blog-post_571.html