۱۳۹۵ تیر ۲۵, جمعه

یادداشت هایی پیرامون جزایر گالاپاگوس


مهمترین ویژگی ها: جزایر گالاپاگوس مجمع الجزایری در ۹۷۲ کیلومتری غرب کشور اکوادور در اقیانوس آرام میباشد و از ۵ جزیره ی اصلی که بسیار به خط استوا نزدیک هستند تشکیل شده است . نام جزایر اصلی آن عبارت است از : ایزابلا ، فرناندینا ، سان کریستوبال ، سان سالوادور و سانتاکروز . این جزایر به عنوان یکی از شگفتی های طبیعی دنیا شناخته میشوند و علاوه بر این ، گالاپاگوس از ۸ جزیره ی کوچک و حدود ۴۰ جزیره ی صخره مانند نیز برخوردار است . بزرگترین شهر مجمع الجزایر گالاپاگوس شهری با نام پورتو آی ارا میباشد که در جزیره ی سانتاکروز واقع شده است . این مجمع الجزایر به عنوان استانی در اکوادور شناخته میشود که حدود ۴۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد و بخاطر دانشمند مشهور چارلز داروین که در قرن نوزدهم به آنجا سفر کرد و جرقه ی نظریه ی تکامل تدریجی انسان در مغزش شعله ور شد بسیار معروف است. جزایر گالاپاگوس از گونه های قابل توجه گیاهان و جانوران کمیاب برخوردار است و بخاطر دور از دسترس بودن بشر یغماگر همچنان زیبایی طبیعی خود را حفظ کرده است . ناموفق بودن شکارچیان برای شکار در این جزایر باعث شده تا گونه های زیادی از گیاهان و حیوانات مختلف در آنجا رشد کنند . بنابر این گالاپاگوس خانه گونه های بومی و منحصر به فرد زیادی از قبیل شیر های دریایی ، پنگوئن های محلی ، لاکپشت های سبز گالاپاگوس ، دولفین ها ، ایگوآنای دریایی ، مارمولک های گدازه ای ، نهنگ ها و کوسه ها و غیره میباشد . علاوه بر این انواع پرندگان دریایی نظیر کودن های آبی پا ، فلامینگو ها و همچنین پوشش های گیاهی متنوع مانند اسکالسی بومی ، درخت سرخس ، بروملیاس نیز در این جزایر وجود دارند . بعلاوه انواع نادری از پنبه ، گوجه فرنگی ، فلفل ، گل قهر کن نیز در آنجا دیده شده است . زندگی در زیر آب نیز بسیار متنوع و جالب است . در زیر آب میتوان انواع ماهی های بومی و پوشش های گیاهی فراوانی را مشاهده نمود و همین مسئله باعث شده تا گالاپاگوس در زمره ی عجایب زیر آب معرفی شود . فاکتور مهم دیگری که در گستردگی و تکامل گالاپاگوس اهمیت دارد آب و هوای آن میباشد که جزو مناطق گرمسیری و خشک است و تنها در دو فصل درجه حرارت ۱۶ درجه ی سانتیگراد (۶۱ درجه ی فارنهایت) و ۲۸ درجه ی سانتیگراد (۸۲ درجه ی فارنهایت) را دارا است و این دما برای زندگی گونه های مختلف گیاهی و جانوری بسیار مناسب است . حفاظت زیادی که از منطقه میشود باعث شده تا آنجا یکی از گرانبهاترین گنجینه های طبیعی کره زمین و یکی از آخرین پناهگاه های حیات وحش باشد. جزایر گالاپاگوس در حدود ۵ میلیون سال پیش و در اثر فوران های آتش فشانی شکل گرفته است و تا امروز هم آتش فشان های فعالی در جزایر فرناندینا و ایزابلا وجود دارد . در سال ۱۸۹۲ گالاپاگوس به افتخار کریستوف کلمب به اسم مجمع الجزایر کولون نامیده شد و در سال ۱۹۲۴ اکوادور اولین قوانین حفاظت از جزایر گالاپاگوس را بنیان نهاد . در طول جنگ جهانی دوم دولت اکوادور به ایالت متحده آمریکا اجازه تاسیس پایگاه نیروی دریایی را در یکی از جزایر گالاپاگوس داد . در سال ۱۹۶۴ ایستگاه تحقیقاتی چارلز داروین در جزیره ی سانتاکروز تاسیس شد و در سال ۱۹۷۳ شهر پورتو بارکونیزومورنو به عنوان پایتخت گالاپاگوس بنا نهاده شد . در سال ۱۹۷۸ این جزایر توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی اعلام شد و در سال ۲۰۰۱ اندوخته های دریایی در اطراف گالاپاگوس نیز به این موارد پیوست . با وجود تمهیدات انجام شده برای حفاظت از محیط، هنوز هم تهدید هایی برای این اکوسیستم وجود دارد که از آن جمله میتوان به گونه های گیاهی و جانوری خارجی نظیر گربه ها و بز های وحشی ، گله ی گاو ها و بز ها و موش های سیاه که به لانه ی لاکپشت ها حمله میکنند و گیاهان را میخورند اشاره نمود . از سال ۲۰۰۷ به بعد تلاش ها برای حفظ مجمع الجزایر گالاپاگوس دو چندان شد تا این اکوسیستم منحصر به فرد برای همیشه از خطر نابودی حفظ باشد: تارنمای عجایب جهان
موقعیت جغرافیائی: جزایر گالاپاگوس در شرق اقیانوس آرام قرار گرفته است. نزدیکترین خشکی به این جزایر در ۹۲۶ کیلومتری شرق آن و سرزمین اصلی کشور اکوادور بوده که این جزایر به آن تعلق دارد. عرض جغرافیایی این جزایر بین ۱ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی و ۱ درجه و ۳۶ دقیقه جنوبی و طول جغرافیایی آنها بین ۸۹ درجه و ۱۶ دقیقه غربی و ۹۲ درجه و ۱ دقیقه غربی می‌باشد. خط استوا از میان این جزایر عبور کرده و آنها را به دو قسمت نیمکره شمالی و نیمکره جنوبی تقسیم می‌کند. قله‌های آتشفشانی ولف و اکوادور در جزیره ایزابلا دقیقاً بر روی خط استوا واقع شده‌اند. فاصله ی جزیره اسپانیولا در جنوبی‌ترین نقطه و جزیره داروین در شمالی‌ترین نقطه آن، ۲۲۰ کیلومتر است. با وجود قرار گرفتن جزایز در دو سمت خط استوا، سازمان آب‌نگاری بین‌المللی آنها را جزئی از اقیانوس آرام جنوبی قلمداد می‌کند. جزایر گالاپاگوس شامل ۷٬۸۸۰ کیلومتر مربع خشکی و ۴۵٬۰۰۰ کیلومتر مربع دریا می‌باشد. بزرگترین جزیره آن با نام ایزابلا دارای وسعتی برابر با ۵۸۲۷ کیلومتر مربع است و حدود سه چهارم کل خشکی‌های این مجمع الجزایر را تشکیل می‌دهد. مرتفع‌ترین نقطه در این جزایر، قله آتشفشانی ولف با ارتفاع ۱٬۷۰۷ متری از سطح آب‌های آزاد، در جزیره ایزابلا واقع شده است گالاپاگوس از ۱۸ جزیره اصلی و ۳ جزیره فرعی و کوچک‌تر و ۱۰۷ صخره تشکیل شده است. این جزایر در برخوردگاه سه‌گانه گالاپاگوس (محل برخورد سه پوسته قاره‌ای) واقع شده‌اند. گروه جزیره گالاپاگوس بر روی پوسته قاره‌ای نازکا قرار گرفته که با سرعت ۶٫۴ سانتیمتر در سال در جهت شرق و جنوب شرقی به زیر پوسته قاره‌ای آمریکای جنوبی در حال حرکت است. این گروه-جزیره بر روی تفتگاه گالاپاگوس شگل گرفته‌اند. در این تفتگاه، پوسته زمین از قسمت زیرین بوسیله یک پدیده حرارتی با نام منتل پلوم ذوب شده و منجر به ایجاد آتشفشان می‌شود. نخستین شکل گیری جزایر در فاصله زمانی ۹۰ میلیون تا ۸ میلیون سال پیش تخمین زده شده است. جزایر با قدمت طولانی‌تر که با گذشت زمان، از منتل پلوم فاصله گرفته، بصورت تدریجی به زیر سطح آب رفته‌اند. این در حالی است که جزایر جوان‌تر مانند ایسابلا و فرناندینا، هنوز در حال شکل‌گیری هستند. آخرین فوران آتشفشانی در جزیره فرناندینا در سال ۲۰۰۹ رخ داد که مواد مذاب را هم به ساحل و هم به کاسه آتشفشانی آن آتشفشان در حال فوران سرازیر کرد: بخش های انگلیسی و فارسی دانشنامه ی ویکی پدیا
https://en.wikipedia.org/wiki/Gal%C3%A1pagos_Islands
فوران آتشفشان ولف (گرگ) در جزایر گالاپاگوس: فوران آتشفشانی در جزایر گالاپاگوس این نگرانی را به وجود آورده که اکوسیستمی که الهام بخش نظریه چارلز داروین در باره تکامل بوده، ممکن است در معرض خطر باشد. آتشفشان موسوم به گرگ در جزیره ایزابلا روز دوشنبه ۲۵ مه (۴ خرداد ۱۳۹۴) برای اولین بار در ۳۳ سال اخیر خاکستر و گدازه فوران کرده است. کارشناسان می گویند که این فوران برای مردمی که در این جزیره زندگی می کنند خطری ندارد. این جزیره تنها مکان زیست جمعیت ایگوناهای صورتی (نوعی مارمولک) در جهان است، اما مقامات می گویند که آنها در معرض خطر فوری نیستند. در بیانیه ی رسمی آمده است "ایگواناهای صورتی با ایگوناهای زرد و لاک‌پشت‌های غول پیکر در سمت شمال غرب اتشفشان زیستگاه مشترک دارند که این امر امیدواری را برای ایمن ماندن آن ها افزایش می دهد". آتشفشان در قله ی شمالی جزیره ایزابلا، بزرگترین جزیره از مجمع الجزایر در ۱۱۵ کیلومتری پوئرتو ویلامی، تنها منطقه مسکونی در جزیره قرار دارد. ساندرو واکا از موسسه ژئوفیزیک اکوادور به خبرگزاری فرانسه گفت: "فوران یک ستون بسیار بزرگ از خاکستر تولید کرد که بیش از ۱۰ کیلومتر در آسمان بالا رفت و بعد از آن به سمت جنوب غرب آتشفشان فرود آمد". زنجیره ای از ده ها جزیره بزرگ و کوچک در باریکه ای به طول هزار کیلومتر که در سواحل اکوادور واقع است، یکی از فعال ترین مناطق آتشفشانی در جهان است. چندین گونه از ایگواناها در این جزایر وجود دارد. سازمان یونسکو گالاپاگوس را میراث جهانی اعلام کرده و هشدار داده است که اکوسیستم آن به دلیل افزایش گردشگری و وارد کردن گونه های غیر بومی در معرض خطرقرار دارد. تنوع حیات وحش در این جزایر به چارلز داروین الهام بخشید تئوری تکامل را کشف کند: بخش فارسی تارنمای بی بی سی
http://www.bbc.com/persian/world/2015/05/150525_l16_wolf_volcano_galapagos
لاک‌ پشت گالاپاگوس یا لاک‌ پشت غول‌ پیکر گالاپاگوس: بزرگترین گونه ی زنده تیره ی لاک‌ ‌پشت و دهمین جانور سنگین جهان با وزنی معادل ۴۰۰ کیلوگرم و طول بیش از ۱/۸ متر است: بخش های انگلیسی و فارسی دانشنامه ی ویکی پدیا
https://en.wikipedia.org/wiki/Gal%C3%A1pagos_tortoise
لاک‌ پشت غول‌ پیکر گالاپاگوس:حداقل ۱۳ گونه لاک پشت غول پیکر وجود دارد که در جزایر گالاپاگوس زندگی می کنند. چهره ی هر کدام از آنها اندکی با گونه های دیگر تفاوت دارد که مناسب زیستگاه و رژیم غذاییشان است. برای مثال بعضی گونه ها دارای گردنی دراز هستند که آنها را قادر می سازد به گیاهان بلندتر دسترسی پیدا کنند. برخی از مشخصات گونه های گردن دراز این چنین است:
اندازه: طول پوسته روی پشت ۱/۵ متر  وزن ۲۵۰ کیلوگرم - محل زیست: زمین های خشک و سنگی - پراکندگی: جزیره گالاپاگوس - نحوه تولید مثل: ماده دسته های ۱۵ عددی تخم را در خاکهای خشک و ماسه ای می ریزد - رژیم غذایی: گیاهان شامل کاکتوس: تارنمای شبکه ملی مدارس ایران رشد
http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page 
رمان مجمع‌الجزایر گالاپاگوس: یازدهمین رمان "کورت ونه‌گات" نویسنده ی نامدار آمریکایی است که برای اولین بار در سال ۱۹۸۵ منتشر شد. برگردان فارسی رمان مجمع‌الجزایر گالاپاگوس: ترجمهٔ علی‌اصغر بهرامی - تهران - نشر مروارید - ۱۳۸۲: بسیاری از تارنماها
https://www.google.com
فیلمی از مجمع‌الجزایر گالاپاگوس به زبان انگلیسی
https://www.youtube.com/watch?v=luAcm3zwxe0
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
گزیده ای از نوشتارها
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2016/06/blog-post_61.html