مدت زمانی است که وجود رابطه بین مصرف نوشابه های الکلی و ابتلا به بیماری سرطان ابتدا توسط پژوهشگران مسائل علمی و سپس به وسیله ی پزشکان و مقامات بهداشتی مشخص و اعلام گردیده است. در این نوشتار نکاتی را در این مورد با یکدیگر بررسی و مرور می کنیم:
نوشیدن هر اندازه الکل به طور مداوم، خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان در ناحیه دهان، گلو و پستان را افزایش می‌دهد: تارنمای بی بی سی
*
بر اساس دستورالعمل وزارت بهداشت بریتانیا نوشیدن الکل به هر اندازه خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. در سطح جهانی، سرطان مری، سرطان سر و گردن، سرطان کبد از نگرانی‌های بزرگ، و با سوء استفاده از الکل یا وابستگی به آن است: تارنمای ویکی پدیا
*
مصرف الکل علت مستقیم ۷ نوع سرطان است. شاید باور کردن آن دشوار باشد اما این نتیجه‌ای است که پژوهشگران در نیوزیلند به‌دست آوده‌اند. این پژوهشگران می‌گویند مهم نیست شما چه‌قدر می‌نوشید، الکل خطر ابتلا به سرطان را در شما افزایش می‌دهد. مولفان این پژوهش می‌نویسند: “شواهد محکمی وجود دارد مبنی بر اینکه مصرف الکل سبب سرطان در ۷ نقطه از بدن می‌شود. این ۷ نقطه عبارت است از: کبد ◦ روده‌ی بزرگ ◦ راست روده ◦ پستان در خانم‌ها ◦ حنجره - اوروفارنکس (بخش میانی حلق در انتهای دهان) ◦ مری": تارنمای بازده
*
سرطان کبد رشد سرطانی سلول‌های کبد می‌باشد که به صورت یک توده در قسمت فوقانی راست شکم و با علائم عمومی مانند زردی و ضعف خود را نشان می‌دهد. علل مختلفی مانند هپاتیت C، هپاتیت مزمن، سیروز، سم قارچی آفلاتوکسین، چاقی، بیماری ذخیره‌ای آهن و مصرف بیش از حد الکل می‌توانند زمینه بروز این سرطان را فراهم سازند: تارنمای ویکی پدیا
*
تعداد رو به افزایشی از سرطان ها در ارتباط با استفاده از الکل یا وابستگی بیش از حد هستند. سرطان های مربوط به مصرف الکل شامل سرطان های گلو، مری، معده، لوزالمعده (پانکراس)، و سرطان روده بزرگ (سرطان رکتوم) هستند. در زنان، سوء استفاده ازالکل با سرطان پستان همراه است: بسیاری از تارنماها
*
سرطان های گلو بر حسب اینکه در کدام قسمت حلق هستند داستان متفاوتی دارند. گلو از نظر طبی یک منطقه ی عضلانی است که از عقب بینی شروع می شود و تا گردن ادامه پیدا می کند. گلو شامل سه منطقه است: نازو فارنکس, ارو فارنکس و لارنگو فارنکس (هیپو فارنکس). فارنکس به معنی حلق و گلوست .گلو راه عبوری است که بینی و دهان را با نای (تراشه) که به طرف ریه می‌رود و مری که به طرف معده می‌رود مرتبط می کند. فارنکس از غشای مخاطی پوشیده شده است. نازوفارنکس در قسمت نرم سقف دهان و در عقب دهان می‌رود به طرف حفره‌ی بینی که راه عبوری فقط برای هوا است، اوروفارنکس پشت نازوفارنکس قرار دارد در عقب قاعده‌ی زبان که هم هوا و هم غذا هر دو از داخل آن عبور می‌کنند. لارنگوفارنکس پایین‌ترین قسمت است که به مری متصل می‌شود و فقط راه عبور غذا است... علت سرطان حلق ناشناخته است ولی سیگاری ها ۶ برابر غیرسیگاری ها برای مبتلا شدن به این سرطان محتمل هستند. تقریباً هرکسی که در او سرطان گلو تشخیص داده شده یا سیگار می‌کشد و یا تنباکو را می‌جود و یا الکل زیاد می‌نوشد که همه‌ی این‌ها فاکتورهای خطرساز هستند: تارنمای ایران سلامت/
سرطان‌های سر و گردن در دهان، لب، بینی، سینوس‌ها، حنجره و گلو بروز می‌کنند. بیش از ۹۰٪ این سرطان ها از نوع کارسینومای سلول سنگفرشی هستند که از اپیتلیوم منشأ می‌گیرند. راه انتشار این سرطان ها بصورت کلی از غدد لنفاوی گردن است و اغلب بدخیمند. به طور شایع در افراد بالای ۵۰ سال که سابقه ی سیگار کشیدن، جویدن توتون، مشروب خواری شدید و تماس طولانی با نور آفتاب دارند دیده می‌شود. با این حال در سال‌های اخیر تعداد بیشتر و بیشتری از موارد سرطان گلو به عفونت مقاربتی با ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) مربوط شده است: تارنمای ویکی‌پدیا
*
سرطان مری نوعی سرطان است که در لولهٔ غذایی، ایجاد می‌شود. این لولهٔ غذایی که مری نام دارد، بین گلو و معده قرار می‌گیرد. علائم این بیماری شامل سختی در بلعیدن و کاهش وزن می‌شود. از نشانه‌های دیگرِ این بیماری می‌توان به درد هنگام بلعیدن، گرفتگی صدا، گره‌های لنفاوی متورم شده، (ایجاد غده) اطراف استخوان ترقوه، سرفهٔ خشک و احتمالاً سرفه کردن یا استفراغ خون اشاره کرد: تارنمای ویکی‌پدیا
بر اساس یک گزارش، قهوه، چای یا نوشیدنی های دیگر در دمای بالا می‌توانند باعث سوختن مری شوند که همین امر می‌تواند زمینه ایجاد سرطان را فراهم کند. آدریانا سالمون، متخصص تغذیه بالینی در دانشگاه تگزاس گفت: چنین سوختگی‌هایی از نوشیدنی‌های داغ می‌تواند به سلول‌های مری آسیب وارد کند. ارتباط بین نوشیدنی داغ و سرطان تا حد زیادی مشابه ارتباط بین مصرف الکل و سرطان مری است که یکی از رایج ترین سرطان ها در سراسر جهان است. الکل نیز با آسیب رساندن به گلو یا سلول های مری احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. طبق گفته وی، مواد غذایی که بسیار داغ هستند نیز می‌توانند باعث آسیب به سلول‌های مری شوند: تارنمای فوت و فن
*
سرطان معده به سرطانی گفته می‌شود که سلول‌های سرطان روی پوشش داخلی معده ایجاد می‌شوند. نشانه‌های اولیهٔ این بیماری شامل مواردی از قبیل سوزش معده، درد ناحیه بالای شکم، تهوع و بی‌اشتهایی می‌شود. نشانه های بعدی عبارتند از موارد همچون: کاهش وزن، زردی پوست، استفراغ، مشکل بلع غذا و مشاهدهٔ خون در مدفوع به همراه نشانه های دیگر. این نوع از سرطان ممکن است گسترش یابد و از معده به دیگر اعضای بدن، به خصوص کبد، ریه ها، استخوان، دیواره ی شکم و گره های لنفاوی سرایت کند: تارنمای ویکی‌پدیا
سرطان معده دومین دلیل مرگ بر اثر سرطان در جهان می باشد. رشد این سرطان در دهه های اخیر موجب انجام مطالعات اپیدمیولوژیک زیادی در این زمینه گردیده است. بدلیل ارتباط مستقیم بین مصرف مواد غذایی و نیز بیماریهای گوارشی، مطالعات ممتعددی بر روی عوامل تغذیه ای موثر بر بروز بیماریهای گوارشی و از جمله سرطان دستگاه گوارش انجام شده است. بدلیل افزایش عادات غذایی نادرست مانند مصرف الکل، بخشی از مطالعات مرتبط با این بیماری به ارتباط بین مصرف الکل و خطر بروز سرطان معده اختصاص داده شده است. در راستای این موضوع مطالعه ای در ژورنال تغذیه بالینی آمریکا در سال ۲۰۱۱ به چاپ رسیده است. در این مطالعه ارتباط بین مصرف الکل و خطر بروز سرطان معده به صورت مطالعه ای آینده نگر بررسی شده است. ۴۴۴ فرد را که در مرحله ابتدایی آدنوکارسینمای معده بودند مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه پی بردند که مصرف زیاد الکل (بیش از ۶۰ گرم در روز) با خطر بروز سرطان معده رابطه مستقیم دارد. در آنالیز مرتبط با نوع نوشیدنی الکلی دریافتی، بین مصرف آبجو (مصرف بیش از ۳۰ گرم در روز) و سرطان معده رابطه مستقیم دیده شد، ارتباط بین مصرف نوشیدنی های الکلی و خطر بروز سرطان معده در مقادیر بالای مصرف دیده شده است (دکتر حمید رضا فرشچی): تارنمای رژیم درمانی نوین
*
سرطان لوزالمعده به نام بیماری خاموش خوانده می شود، زیرا علائم آن در مراحل اولیه بیماری مشخص نمی شود. اما زمانی که سرطان پخش شد، در بالای شکم و پشت، درد دیده می شود. بعد از غذا خوردن و دراز کشیدن، درد بدتر می شود. دیگر علائم عبارتند از: زردی (یرقان)، ادرار تیره و مدفوع روشن، لخته خونی، سوء هاضمه، اسهال، تهوع، کاهش اشتها، کمبود وزن، خستگی، ضعف و افسردگی: تارنمای بیتوته
یک پژوهش ۴ ساله که توسط مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس در آمریکا انجام شده کشف کرده است که مصرف الکل رابطۀ مستقیمی با افزایش سرطان لوزالمعده دارد. مشروب خواران، حداقل ۳٫۵ برابر بیشتر احتمال این ابتلا را دارند و کسانی که شدیدا مشروب خواری می کنند تا ۶ برابر بیشتر از کسانی که مشروب نمی خورند درمعرض خطرند. سرپرست این تحقیق اظهار کرد: "سرطان لوزالمعده یکی از مهلک ترین سرطان هاست پس هر عامل خطری که برای آن شناخته شود، می تواند جان هایی را نجات دهد... اگر این ارتباط متداوما تایید شود، کاهش مصرف مشروب می تواند مهمتر از آنی باشد که فکر می کردیم": تارنمای پایگاه اطلاع رسانی کانون انسان پاک
*
سرطان روده بزرگ (سرطان رکتوم) که به نام سرطان کولون، چنگار روده بزرگ نیز شناخته می‌شود به رشد سلول های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته می‌شود. این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند (متاستاز) یا در آنها تکثیر یابند. نشانه‌ها و علائم این بیماری می‌تواند شامل مواردی همچون خون در مدفوع، تغییر در حرکات روده، کاهش وزن و خستگی همیشگی باشد. بسیاری از سرطان‌های روده بزرگ به دلیل عوامل ناشی از سبک زندگی و افزایش سن ایجاد می‌شوند و تعداد کمی از موارد به خاطر اختلالات ژنتیکی ارثی اتفاق می‌افتند. عوامل خطر شامل مواردی همچون نوع رژیم غذایی، چاقی، سیگارکشیدن و نداشتن فعالیت جسمانی کافی است. عوامل مرتبط با رژیم غذایی که خطر این بیماری را افزایش می‌دهند شامل گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده و همچنین مصرف زیاد الکل می باشد: تارنمای ویکی‌پدیا
یک بررسی جدید در آمریکا شواهد بیشتری درباره خواص سلامت‌بخش قهوه یافته است و نشان می‌دهد که مصرف بیش از ۲.۵ فنجان قهوه در روز می‌تواند به‌طور عمده‌ای خطر سرطان روده بزرگ و راست‌روده را کاهش دهد: تارنمای همشهری آنلاین
*
سرطان پستان یا سرطان سینه به نوعی سرطان گفته می‌شود که از بافت پستان آغاز می‌شود. زن بودن، مهم‌ترین عامل احتمال بروز سرطان پستان است. اگرچه مردان نیز به این سرطان مبتلا می‌شوند اما احتمال آن در زنان ببیش از صد برابر است. سایر علائم سرطان پستان می‌تواند یک توده در سینه، تغییر در شکل سینه، گودی پوست، ترشح مایع از نوک سینه، یا پوسته شدن قسمتی از پوست باشد. در افرادی که بیماری در اندام‌های دیگر آنها گسترش پیدا کرده باشد، این علائم می‌توانند درد استخوان، غدد لنفاوی متورم، تنگی نفس، یا یرقان باشند... عوامل خطر ابتلاء به سرطان پستان عبارتند از مرض چاقی، عدم تمرین فیزیکی، نوشیدن نوشیدنی های الکلی، درمان جایگزینی هورمون در طول یائسگی، پرتو های یونی، اولین قاعدگی در سنین پایین، و دیر بچه دار شدن یا بچه دار نشدن: تارنمای ویکی‌پدیا
در صورت مصرف ۳ تا ۴ بار الکل در هفته خطر عود مجدد سرطان پستان افزایش می‌یابد. این مورد به ویژه در بیمارانی که در دوره یائسگی هستند یا از چاقی مفرط رنج می برند شدیدتراست: تارنمای ایران پینک
*
مصرف الکل، حتی در حد خیلی اندک، می تواند خطر ابتلا به سرطان های خاص را افزایش دهد. موسسه ملی سوء مصرف الکل اخیرا طی یک مطالعه جدید اعلام کرد که مصرف مشروبات الکلی، حتی در مقادیر اندک، موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان می شود. محققان اعلام کردند که زنانی که الکل مصرف می کنند، در معرض خطر بیشتری در خصوص ابتلا به انواع سرطان ها از جمله سرطان سینه هستند. این در حالی است که خطر فوق با مصرف سیگار حتی شدیدتر نیز می شود. مطالعات قبلی ارتباط بین مصرف زیاد الکل و ابتلا به برخی سرطان ها مانند سرطان سینه، روده بزرگ، کبد و دهان را مورد بررسی قرار داده بودند، اما مطالعه دانشگاه هاروارد این ارتباط را به مقادیر اندک الکل نیز تعمیم می دهد. همچنین محققان اعلام کرده اند که سیگار کشیدن یک عامل خطر برای بسیاری از سرطان هایی محسوب می شود که در نتیجه مصرف الکل روی می دهند. آنها معتقدند سیگار کشیدن ممکن است یک عامل مداخله گر در مطالعات قبلی در مورد ارتباط مصرف الکل با خطر ابتلا به سرطان باشد (دوشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۶): تارنمای شبکه ی نظر
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
همچنین نگاه کنید به
هشدار پزشکان در مورد رابطه ی مصرف الکل و سرطان/ به زبان انگلیسی (۸ نوامبر ۲۰۱۷): تارنمای اخبار
*
بخش های پیشین مجموعه ی گفتنی های تغذیه
