۱۳۹۵ بهمن ۱۲, سه‌شنبه

نظریاتی پیرامون افول و نزول و سقوط آمریکا

در دو دهه ی اخیر تعدادی از پژوهشگران و کارشناسان علوم اجتماعی و تحلیل گران سیاسی و اقتصادی پیرامون افول و نزول و سقوط آمریکا نظریاتی ابراز داشته اند که در دوره ای کوتاه مورد توجه بوده و سپس به بوته ی فراموشی سپرده شده است. پس از انتخاب " دونالد ترامپ" به ریاست جمهوری آمریکا مجددا این نظریات در گوشه و کنار جهان مطرح گردیده و مورد نقد و بحث گروه های گوناگون علمی و سیاسی قرار گرفته است. برخی از این نظریات را با یکدیگر مرور می کنیم:
در مورد سقوط امريکا
با توجه به بحران ها و چالش های مختلفی که آمریکا با آن روبرو است برخی از تحلیل گران و صاحب نظران امور سیاسی نظریه ی سقوط و افول آمریکا را مطرح نموده اند. بر اساس دیدگاه اين محققان بحران هایی مانند بحران اخلاقی, اجتماعی, اقتصادی, سیاسی و مشروعیت زمینه ساز افول و سقوط هژمونی امریکا خواهند بود.
۱ - " آمريكا بر اساس شهادت واقعيت هاى موجود و اعتراف شخصيت هاى سياسى و فرهنگى آن، به شدت گرفتار مشكلات پيچيده‏اى است كه آينده ی اين كشور را تيره و تار كرده است"؛ اكتاو يوپاز.  اكتاو يوپاز، نويسنده ی معروف غربى و برنده ی جايزه ادبى نوبل، طى مقاله‏اى با عنوان «امپراتورى آمريكا در سراشيب سقوط‏» مى‏نويسد: «چشم انداز آمريكا به هيچ وجه روى نويد و آرامش را نشان نمى‏دهد».
۲ - البته آنانى كه براى اثبات وجود ثبات در جامعه و نظام سياسى ايالات متحده به اقتدار نسبى اين كشور در عرصه ‏هاى اقتصادى، نظامى و پيشرفت هاى تكنولوژيك استناد مى‏جويند، بايد به اين حقيقت معطوف گردند كه:  «افول امپراتورى‏ها ناگهانى و آنى نيست و قدرتهاى بزرگ در تاريخ هميشه به آهستگى سير قهقهرايى خود را طى كرده‏اند و آمريكا نيز از اين قاعده مستثنا نيست»
بحرانهاى عظيم و چالش هاى خطرناك و سقوط فرهنگى، اخلاقى و سياسى الگوى جامعه مدنى غربى و بهشت موعود ليبراليسم، شرايطى را رقم زده است كه: «افول امپراتورى آمريكا اكنون سال هاست كه مورد توجه صاحب نظران و انديشمندان قرار گرفته است» (پروفسور حميد مولانا، در مصاحبه با هفته نامه ى صبح)
۳ - برخى از صاحب نظران برجسته آمريكا با بيان اين مطلب كه «آمريكا در لحظه ى مهمى از تاريخ خود قرار دارد اعلام مى‏ دارند: «امپراتورى آمريكا در حال سقوط و فروپاشى است»: (گورويدال، از برجسته‏ترين نويسندگان آمريكايى)
۴ -ريچارد نيكسون، رئيس جمهور اسبق آمريكا، مى‏نويسد: «ثروتمندترين كشور جهان نبايد به اين واقعيت تن در دهد كه در آمريكا پولى كه خرج مواد مخدر و وسايل غير مجاز مى‏شود برابر با كل هزينه كشورهاى ديگر است... ثروتمندترين كشور جهان نبايد به اين حقيقت تن در دهد كه يك طبقه محروم هميشگى به وجود بيايد و وجود آن شهرهاى ما را آن‏قدر ناامن كند كه ديگر جاى زندگى نباشد . وضع بسيارى از شهرهاى امروزه از آن روزى كه پرزيدنت جانسون برنامه ى جامعه بزرگ را به راه انداخت ‏بدتر است» : (نيكسون، ریچارد: فرصت را دريابيم, ترجمه ى حسين وفسى نژاد، تهران - انتشارات طرح نو)
۵ - رسانه ‏هاى عمومى آمريكا امروزه به عامل مهمى در تقويت و تشديد جريان انحطاط جامعه آمريكا مبدل گشته ‏اند و در حالى كه «تلويزيون و فيلمها مى‏توانند برنامه‏هايى با كيفيت عالى در اختيار بينندگان قرار دهند ولى بيشتر اوقات به پست‏ترين نوع هرزگى و خشونت متوسل مى‏شوند»: (بنجامين اسپاك، دنياى بهتر براى كودكانمان، ترجمه ى منصور حكمى)
۶ - وضعيت كنونى آمريكا حاكى از آن است كه «مادى‏ گرايى، آرمان‏ گرايى را تحت ‏الشعاع قرار داده‏» و «آمريكا خشن ترين جامعه در جهان مى‏ باشد» و «آمار مربوط به قتل و جنايات در كليه بخش هاى اين جامعه وحشت ‏آور است» و «تمايلات جنسى نيز به وحشى‏گرى و خشونت كشانده شده است»: (بنجامین اسپاک , پیشین)
۷ - ارمغان شوم مادى‏گرايى افراطى، مخاطرات عظيمى است كه آسايش را از جامعه آمريكا ربوده است. به همين علت اكنون «سرطان جنايت و خشونت، جامعه آمريكا را تهديد مى‏كند»: ( بيل كلينتون، رئيس جمهور اسبق آمريكا)
۸ - نيوت گنگريج، رئيس اسبق مجلس نمايندگان آمريكا، با اعتراف تلويحى به شرم آور بودن ادعاى رهبرى كشورش بر جهان و با ابراز تاسف از شرايط بحرانى جامعه آمريكا مى‏گويد: «ايالات متحده بايد جهان را رهبرى كند اما با كشورى كه در آن دوازده ساله‏ ها باردار مى‏شوند، پانزده ساله ‏ها همديگر را مى‏كشند، هفده ساله ‏ها به ايدز مبتلا مى‏شوند و هجده ساله ‏ها ديپلم مى‏گيرند بدون اين‏كه بتوانند بخوانند و بنويسند هيچ كس را نمى ‏شود رهبرى كرد!»
۹ - بحران مخاطره‏آميز و همه جانبه‏اى كه جهان غرب و بويژه جامعه ى آمريكا را احاطه كرده اين مهم را به اثبات مى‏رساند كه: «آمريكا و اروپا نبايد داعيه رهبرى جهان را داشته باشند زيرا كشورهاى اروپايى و آمريكايى در يك بحران عميق فرهنگى، معنوى، اجتماعى و اقتصادى گرفتار و مشغول شده‏اند»: ( زبيگينو برژينسكى، نظريه پرداز آمريكايى و مشاور اسبق امنيت ملى آمريكا)
۱۰ - «من نگران آن هستم كه موقعيت ابر قدرتى آمريكا تا حدودى متزلزل شود، فرهنگ ثروت‏ اندوزى و بوالهوسى در آمريكا براى انتقال قدرت اين كشور به نوعى اقتدار معنوى به اعتبار جهانى زيان بخش است» (برژينسكى، نظريه ی برخورد تمدن ها، ترجمه ی مجتبى اميرى): تارنمای پرسمان دانشجويي/ اندیشه ی سیاسی
نظریات فرید زکریا، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی آمریکا   
به گزارش جام نیوز، فرید زکریا، تحلیلگر  شبکه سی ان ان در برنامه روز یکشنبه ۱۱ دسامبر ۲۰۱۶ (۲۰ آذر) خود گفت: اکنون کشور آمریکا در زمینه تجارت و کسب و کار رتبه چهارم جهان را به خود اختصاص داده است و طبق تحقیق دیگری، آمریکا در رتبه پنجم جهان از لحاظ تجارت و کسب و کار قرار دارد و کشورهای کوچکی مانند سنگاپور و فنلاند در این زمینه از آمریکا سبقت گرفته اند. تحلیلگر سی ان ان افزود: به هر حال آمریکا در حال سقوط است و بخش اصلی این سقوط در دهه اخیر بوده است. زکریا ادامه داد: تنها ۵ سال قبل آمریکا از لحاظ ساخت وساز های زمینی در ۱۰ کشور برتر جهان جای داشت و اکنون آمریکا در این زمینه در رتبه بیست و چهارم جهان قرار دارد و از لحاظ ساخت و سازهای هوایی نیز رتبه دوازدهم آمریکا به سی و یکم تبدیل شده است. وی در ادامه سخنانش تصریح کرد: گذشته از اینها، آمریکا از لحاظ تعداد فارغ التحصیلان در سال، اولین کشور جهان بود که از این نظر هم به رتبه چهارم سقوط کرده و دانش آموزان این کشور در آزمون های بین المللی که بین کشورهای پیشرفته برگزار می شود، رتبه آخر را کسب می کنند. فرید زکریا ادامه داد: شمار آمریکایی هایی که مدرک مهندسی دارند نیز از سال ۱۹۸۹ تا سال ۲۰۰۰ ، حدود ۱۱ درصد کاهش یافته است: تارنمای ریسمان نور
یادداشت هایی پیرامون زندگی و آثار فرید زکریا تحلیل گر مسائل سیاست خارجی آمریکا (نوشتاری از همین نگارنده): تارنمای گزیده ای از نوشتارها
نظریات يوهان گالتونگ جامعه شناس نروژي
يوهان گالتونگ جامعه شناس نروژي به سبب پيش بيني صحيح رويداد هاي متعدد تاريخي از جمله حملات ۱۱ سپتامبر مشهور است. وي که سقوط اتحاد جماهير شوروي را نیز پيش بيني کرده بود هشدار داد زوال قدرت جهاني آمريکا در دوره ي رياست جمهوري دونالد ترامپ تسريع مي شود و اين کشور در زمان تصدي وي سقوط مي کند. روزنامه ي اينديپندنت چاپ انگليس نوشت: يوهان گالتونگ به سبب پيش بيني صحيح رويدادهاي متعدد تاريخي از جمله قيام ميدان  تيان‌آن‌مِن چين و حملات ۱۱ سپتامبر مشهور است. گالتونگ سال ۲۰۰۰ زماني سرو صداي زيادي بوجود آورد که پيش بيني کرد قدرت آمريکا در جهان، تا سال ۲۰۲۵ سقوط مي کند. در عين حال، وي در زمان دولت بوش، پيش بيني اش را به سال ۲۰۲۰ تغيير داد. اکنون گالتونگ مي گويد اين واقعيت در پي انتخاب ترامپ در حال محقق شدن است (العالم - آمریکا): تارنمای فارسی العالم
سقوط آمریکا به دسته ی دموکراسی‌های معیوب جهان
در تازه ‌ترین شاخص دموکراسی که واحد اطلاعاتی اکونومیست منتشر کرده، آمریکا به خاطر از دست رفتن اعتماد عمومی به نهادهای سیاسی در این کشور، عنوان "دموکراسی کامل" را از دست داده و در دسته ی "دموکراسی‌های معیوب" جا گرفته است. واحد اطلاعاتی گروه رسانه‌ای اکونومیست در گزارش سالانه ی خود اعلام کرده که تعداد دموکراسی‌های کامل جهان از ۲۰ دموکراسی در سال گذشته به ۱۹ مورد رسیده است. آمریکا امسال پس از ژاپن و حتی ایتالیا قرار گرفته و به دسته ی دموکراسی‌های معیوب جهان سقوط کرده است. در رده ‌بندی امسال نروژ در جایگاه برترین دموکراسی جهان نشسته و ایسلند، سوئد، دانمارک، کانادا، سوئیس، فنلاند و استرالیا به ترتیب در جایگاه ‌های دوم تا دهم قرار گرفته‌اند. در قعر جدول هم ازبکستان، کنگو، عربستان، تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، سوریه و کره شمالی، به ترتیب نزولی نشسته‌ اند. ایران در این رده‌بندی پس از آذربایجان، افغانستان، سودان و لائوس در جایگاه ۱۵۴ قرار گرفته است: تارنمای دویچه وله فارسی
حکومت های توانا و قدرتمند به سراشیب می افتند و ناتوان می گردند
" کوه های استوار و سرکش ریزش می کنند. جنگل های سر سبز طعمه ی حر یق و دچار آتش می شوند. باد های سخت و طوفان های سهمگین فروکش می کنند. رود های خروشان و دریاهای پهناور آرام آرام خشک می شوند. امپراطوری ها و حکومت های توانا و قدرتمند به سراشیب می افتند و ناتوان می گردند. این یک واقعیت تاریخی_ پیوسته گفتنی است. این یک حقیقت_ جاودانه و از یاد نرفتنی است": دکتر منوچهر سعادت نوری
پیش بینی وقوع سقوط آمریکا
اگر عبارات «سقوط آمریکا» یا «پایان امپراتوری آمریکا» را در اینتریت جستجو کنید بین ۱۲۰۰۰۰۰۰ تا ۱۱۴۰۰۰۰۰۰۰ مورد را دریافت می کنید. برخی وقوع آن را تا سال ۲۰۲۰ پیش بینی کرده اند...  طبق گفته یک مطلع سیاسی بنام "ک. فیلیپس" تمامی امپراتوری های بزرگ یک سیکل سقوط قابل پیش بینی ای را طی مدت ۱۰ تا ۲۰ سال پس از اوج قدرت پیموده اند و تمامی نشانه ها یکی بوده است: حرکت سرمایه های اقتصاد از تولید به سمت احتکار و سودا گری، بالا بودن قروض، نابرابری اقتصادی در سطح وسیع و هزینه های بیش از حد نظامی. ژنرال کلوب پاشا تاریخ‌ دان انگلیسی در کتاب خود در سال ۱۹۷۸ در مورد سقوط امپراطوری های گذشته، الگوی مشترکی که سقوط برخی امپراطوری ها را در برمی گیرد توصیف کرده است. او می گوید تمامی امپراتوری ها سیکل مراحل شروع، توسعه، رشد و بلوغ، نزول و سقوط را طی می کنند. " آلفرد مک کوی " نویسنده و  پروفسور تاریخ در مورد سقوط امپراتوری ها می گوید: مدت زمان سقوط برای پرتغالی ها یک سال، برای شوروی ۲ سال، برای فرانسه ۸ سال، برای عثمانی ۱۱ سال، برای انگلیس ۱۷ سال بوده و از سال ۲۰۰۳ ، ۲۲ سال هم برای آمریکا محاسبه شده است. تاریخ نویسان حمله ی جرج بوش به عراق را آغاز سقوط آمریکا قلمداد می کنند. به جای خونریزی، سوزاندن شهرها، سلاخی کردن شهروندان به عنوان نشانه های پایان بسیاری از امپراتوری ها، سقوط امپراتوری قرن ۲۱ با سقوط اقتصادی ساکت و غیر قابل رویت و یا با جنگ سایبری همراه است . شورای امنیت ملی آمریکا در سال ۲۰۰۸ برای اولین بار پذیرفت که قدرت جهانی آمریکا در مسیر سقوط قرار دارد. آمریکا در سال ۲۰۲۶ در رتبه دوم بعد از چین  و در سال ۲۰۵۰ بعد از هند قرار خواهد گرفت. چند روز پس از آنکه اوباما گفت من رتبه ی دوم را برای آمریکا نمی پذیرم، معاون وی -جو بایدن- اعتراف کرد که تحقق پیشگویی "کِنِدی" برای ایجاد یک ملت بزرگ به شکست انجامیده چون کنترل اقتصادی از دست ما خارج شده و بیش از اندازه طول کشیده است. طبق نظر سنجی که در اوت ۲۰۱۰ انجام شد ۶۵ درصد مردم آمریکا معتقدند که کشورشان اکنون در وضعیت سقوط قرار گرفته است. آنچه که تفوق آمریکا در اقتصاد جهان را تهدید می کند یکی نزول ابداعات تکنولوژیکی آمریکا و دیگری پایان وضعیت ممتاز دلار به عنوان پول رایج ذخیره جهانی است: تارنمای باشگاه استراتژیست های جوان
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری

گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2017/01/blog-post_31.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها