۱۳۹۷ اسفند ۱۵, چهارشنبه

گفتنی های تغذیه: ۳١ - " سیر" و برخی از ویژگی های آن

Image result for Garlic Wikipedia
سیر در فرهنگ واژه ها
سیر = گیاهی است علفی و دائمی که ساقه ی آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز می ‌رسد. قسمت زیر زمینی آن متورم و مرکب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف برنگ خاکستری مایل به سفید می‌باشد. برگ‌های آن باریک و نواری شکل به رنگ سبز تیره و گل‌های آن کوچک و صورتی رنگ که به صورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر می‌شود سیر و پیاز رابطه ای نزدیک با هم دارند که شاید به دلیل بوی بد آن ها می باشد: لغت نامه ی دهخدا
سیر = با نام علمی الی یوم ساتیوم گیاهی است از راسته مارچوبه ‌سانان از تیره ی نرگسیان و زیر تیره ی پیازیان و سرده سیر: دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
 *
انواع  سیر
                 به گفته ی متخصصان طب سنتی، سیر گیاهی است که سه نوع بیابانی، بوستانی و کوهستانی دارد. برخی دیگر از انواع سیر عبارتست از: سیر آمریکایی = این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قوی تر است. سیر تاهیتی = که از بقیه درشت تر است و گاهی قطر آن به ۸ سانتیمتر می ‌رسد  
*
نکاتی در مورد تاریخچه ی مصرف سیر
به دستور خوفو، یکی از پادشاهان سلسله ی چهارم مصر باستان، یک پر سیر را روی بلندترین هرم جیزه حکاکی کردند. از این امر چنین برمی آید که مصریان به سیر جنبه الوهیت می ‌دادند. سنگ نوشته ‌ای که بر یکی از سنگ ‌های اهرام مصر دربارهٔ خواص طبی و درمانی سیر باقی ‌مانده آشکار می ‌کند که هر روز صبح به کارگرانی که در بنای هرم کار می ‌کردند یک پر سیر می‌خوراندند تا آن ‌ها در مقابل بیماری مصون مانده و به آن‌ ها برای ساختن چنین بنای عظیم و بلندی، دل و جرأت بخشد. یونانی ‌ها، بر خلاف مصریان هر که را که بوی سیر می ‌داد از معابد بیرون می ‌انداختند. با این وجود عجیب این است که پهلوانان یونانی پیش از مسابقات المپیک یک دوره ی طولانی سیر مصرف می ‌کردند. یهودیان و یونانیان و رومیان سیر را مثل نوشدارو می ‌دانستند و مورد مصرف قرار می ‌دادند و جالب توجه ‌است بدانیم که نزد مردم چین که مقدار زیادی سیر مصرف می‌کنند موارد سرطانی بسیار کم دیده شده‌ است. بر اساس نوشتار تاریخ نویس یونانی، هرودوت، نخستین شورش تاریخ بشر توسط کارگران معبد خوفو بخاطر قطع جیره ی سیر آن‌ ها به وقوع پیوسته است
*
برخی از خواص سیر
سیر دارای ویتامین ث ، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و مقدار کمی روی و ویتامین ‌های ب۱ ب۲  ب ۳ و سرشار از اسید فولیک است. سیر یک آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضد قارچ و ضد ویروس قوی است، سیر حاوی ژرمانیوم است که موجب بهبود سلامتی می‌شود. ژرمانیوم می‌تواند یون‌ های مثبت را خنثی نماید و با تسهیل جریان خون سبب افزایش سطح انرژی بدن و رفع دردها و کوفتگی ‌ها در بدن شود. به طور طبیعی تمامی سلول‌های بدن انسان دارای ژرمانیوم می‌باشند. مهم‌ترین خواص سیر مربوط به آلیسین می‌باشد، آلیسین یک ترکیب روغنی، و با رنگ زرد روشن می‌باشد که عطر خاص سیر را به وجود می‌آورد. به آلیسین روغن سیر هم گفته می‌شود. برخی دیگر از خواص سیر عبارتست از: عفونت‌های تنفسی را درمان می‌ کند - سیر خام برای تسکین دندان درد مفید است - سایر مصارف سیر شامل استفاده از آن برای درمان تب، سرفه، سردرد، شکم درد، احتقان سینوسی، نقرس، روماتیسم، هموروئید، آسم، برونشیت، تنگی نفس، فشار خون بالا، کلسترول و تری گلیسرید بالا، قند خون پایین، قند خون بالا و جای گزیدگی مار است. همچنین از سیر برای مبارزه با استرس و خستگی و حفظ سلامت کبد نیز استفاده می‌ گردد - سیر از جمله سبزیجاتی است که باعث پیش‌گیری از بسیاری از سرطان‌ها می‌شود - مانع از بروز سرطان روده بزرگ، سینه، معده، پروستات و مثانه می‌ شود - برای افرادی که مبتلا به پرکاری تیروئید هستند، مفید است زیرا یک منبع سرشار از ید است
+
مصرف سیر برای کاهش کلسترول خون مفید است
+
سیر و کلسترول بد و خوب: نتیجه ‌ی یک مطالعه نشان از آن داشت که عصاره ‌ی سیر توانایی کاهش بیش از ۷ درصد از سطح کل کلسترول بدن را دارد. علاوه بر این، در این مطالعه زمانی که مردان مبتلا به هیپرکلسترولمی (بالا بودن سطح کلسترول خون) عصاره‌ی سیر را دریافت کرده و آن را مصرف نمودند، سطح کلسترول بد آن‌ ها تا ۱۰ درصد کاهش پیدا کرد. البته مطالعه‌ای دیگر نشان از آن دارد که ما باید پس از مصرف عصاره‌ی سیر صرفاً انتظار کاهش ۴ تا ۶ درصدی سطح کلسترول کل را داشته باشیم و نه بیش‌تر از آن را. در حالی که با توجه به مطالعات صورت گرفته، تا حدودی دریافته شده که سیر پتانسیل کاهش سطح کلسترول بد خون را داراست، برخی مطالعات دیگر این خبر خوب را به همراه دارند که سیر توانایی افزایش سطح کلسترول خوب را نیز دارد. به عنوان مثال، در چند مطالعه نشان داده شده که مصرف عصاره‌ ی سیر به مدت ۶ هفته موجب افزایش ۱۵ درصدی سطح کلسترول خوب خون شده است. یک مطالعه‌ی کوچک دیگر نیز نشان از افزایش سطح کلسترول خوب پس از ۴ ماه مصرف سیر در افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی دارد
+
سیر و سرطان: مطالعات نشان داده که خانواده ی پیازها، از قبیل، سیر، موسیر و تره فرنگی، در افراد سالم سلول های سرطان زا را از بین می برند و در بیماران سرطانی، رشد این سلول ها را کُند می کنند. در این رابطه، اثر سیر از همه بیشتر می باشد. به طور کلی، سیر خطر سرطان های معده، روده بزرگ، مری و سینه را کم می کند. سیر ریز ریز شده را ۱۰ دقیقه قبل از آماده شدن غذا، در غذای خود بریزید تا قدرت مبارزه با سرطان را در بدن خود افزایش دهید
*
 " سیر" : در زنجیری از سروده ها
چون جغد بود اصلش کی صورت باز آید/ چون سیر خورد مردم کی بوی پیاز آید
 پای تو شده کوچک از تنگی پاپوچک/ پا برکش ای کوچک تا پهن و دراز آید
 بگشای به امیدی تو دیده جاویدی
 تا تابش خورشیدش از عرش فرازآید…: مولوی
بوی سیر آید ز سوی بوستان/ رو قدم زن لحظه ای با دوستان
 یا برو بوسه بزن بر روی یار/  تا کزان بوسه نفس گیرد قرار
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
سیر در برخی از گزارشات ویدیویی
معجزه با خوردن روزانه تنها یک حبه سیر- سیر و عسل - خواص و مضرات سیر- سیر ترشی: برای آگاهی بیشتر در مورد این گزارشات نگاه کنید به بخش منابع و مآخذ

نگارش  و تدوین
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
سیر در لغت نامه ی دهخدا: تارنمای واژه نامه پارسی ویکی/ سیر: تارنمای ویکی‌پدیا/ مصرف سیر برای کاهش کلسترول خون مفید است: تارنمای همشهری آنلاین/ سیر و کلسترول بد و خوب: تارنمای تخصصی تریتا/ دانستنی هایی پیرامون غذاهای ضد سرطان: تارنمای گفتنی های تغذیه/ سیر در برخی از گزارشات ویدیویی: تارنمای یوتیوب/ سیر ترشی: تارنمای یوتیوب