نمایی از باقی‌مانده ی کاخ دروازه ی کشورها در مجموعه ی تخت جمشید
کاخ در فرهنگ واژه هاکاخ = کوشک باشد. (لغت فرس اسدی) - کوشک و قصر و عمارت بلند باشد. (برهان): لغت نامه ی دهخدا
کاخ = کوشک = ارگ = قصر: به محل اقامت خانواده ی سلطنتی، رئیس دولت، مقامات عالی رُتبه و اشراف گفته می‌شود. گاهی به بناها، ساختمان‌ها و سازه‌های بزرگ دیگر نیز کاخ گفته می‌شود. کاخ فرعون در تبس، کاخ‌های تخت جمشید و کاخ‌های آشوری نینوا از قدیمی‌ترین کاخ‌های جهان هستند. در طرح معماری اندرونی کاخ همواره تلاش می‌شده فضا‌ها بویژه در اندرونی گوناگون باشند با آن که نمای ساختمان به صورت جفت یا قرینه بوده باشد ولی در طرح معماری درونی پا جفت یا ناقرینه کار می‌شده است و گاه طرح دوم اشکوب دوم با اشکوب همکف تفاوت می‌کرده است مانند کاخ هشت بهشت اصفهان: دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
کاخ های تخت جمشید
کاخ دروازه ی کشورها = کاخ دروازه ی ملل = کاخ انتظار = کاخ خشایارشا، از کاخ های تخت جمشید بوده که در کنار پلکان ورودی و در کل در شمال غربی این ارگ پادشاهی جای گرفته است. اطلاعات راجع به نام این کاخ از روی سنگ نبشته‌های بالای این کاخ گرفته شده است. کاخ دروازه ی کشورها شامل سه درگاه غربی، شرقی و جنوبی است. در درگاه غربی و شرقی به ترتیب تندیس گاوان غول آسا و موجودات افسانه ای با سر انسان جای گرفته‌ا ست. در این کاخ، تالار یا اتاق بزرگی بوده است که در میانه ی آن چهار ستون قرار دارد. از این چهار ستون، سه ستون آن هنوز پا برجاست. بر روی دیواره و حتی تنه تندیس‌های کاخ دروازه ی کشورها، گروهی از بازدیدکنندگان نامدار و گمنام اسم و رسم خود و تاریخ دیدارشان از تخت جمشید را کنده اند
+
کاخ آپادانا یا کاخ بار داریوش و خشایارشا: یکی از کاخ‌های اندرونی تخت‌جمشید است. این کاخ مشتمل است بر یک تالار چهارگوش مرکزی با ۳۶ستون و سه ایوان، در جهت‌های شمال، شرق و غرب (هر یک با ۱۲ ستون) و چهار برج در چهار گوشه بیرونی تالار و یک رشته اتاق نگهبانی که در جنوب آن قرار دارند. بنای کاخ آپادانا به دست داریوش بزرگ آغاز شد و در زمان خشایارشا به تکمیل گردید
کاخ آپادانای شوش
قصر زمستانی شاهان هخامنشی و کاخ اصلی داریوش یکم بوده است. این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی حدود سال‌های ۵۱۵_۵۲۱ پیش از میلاد در شوش (شهر باستانی) روی آثار و بقایای ایلامی بنا نهاده شد. دیوارهای کاخ از خشت و ستون های آن از جنس سنگ است. این کاخ در حفاری های بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ از زیر خاک بیرون آورده شد و پس از ۷۰ سال در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ در آثار ملی ایران به شمارهٔ ۳۹۸۱ به ثبت رسید
کاخ گلستان
اگر چه تاریخچه کاخ گلستان به زمان شاه عباس صفوی (۹۸۸ ه. ق) برمی‌گردد و بخشی از سفرنامه پیترو دلاواله (در سال ۱۰۲۸ ه.ق / سر آغازی بر ارگ سلطنتی) که به توصیف شهر تهران با چنارستانی که قصر سلطنتی را احاطه کرده بوده می‌پردازد خود موید این نکته است؛ ولی می‌توان شروع محوطه‌ای که در حال حاضر به نام کاخ گلستان باز می‌شناسیم را در روزگار کریمخان زند و میان سال‌های ۱۱۷۳ تا ۱۱۸۰ ه.ق و با ساخت دیوانخانه‌ای در آن جستجو نمود
کاخ سلطنت آباد
این کاخ در سال ۱۲۶۵ هجری شمسی به فرمان ناصرالدین شاه، در جلگه شرقی قریه رستم‌آباد، ساخته شد. معماری، سبک ساختمان کاخ و تزیینات گچبری آن معرف هنر دوره قاجار است و کوبی زرینی، که نشانه کاخ سلطنتی بود، برفراز بلندترین نقطه شیروانی بام جای داده شده بود. قسمتی از این کاخ توسط رضاشاه پهلوی تخریب شد و از مجموعه بناهای یاد شده این کاخ تنها عمارت حوضخانه، تالار آینه و برج سلطنت آباد بجا مانده، که اکنون در اختیار ارتش است و کارهای تشریفاتی ارتش در آن مکان انجام می‌شود
کاخ مظفری اوشان
مربوط به دوره ی قاجار است و در اوشان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۳۹۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
کاخ سعدآباد یا مجموعه ی فرهنگی تاریخی سعدآباد
به مجموعه ی عمارت‌ها و کاخ‌هایی گفته می‌شود که در دربند، شمالی‌ترین و خوش آب و هوا ترین منطقه ی تهران در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار بنا شده‌است. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوه‌های البرز، از شرق با گلاب‌دره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعدآباد از رودخانه ی دربند مشروب می‌شد؛ ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن آب رودخانه در نیمی از شبانه‌روز به رعایا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قدیمی و جدیدالاحداث استفاده گردید. مجموعه ی سعدآباد، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ۵۷ را سپری کرده‌است. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونت‌گاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بود. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی، بناها و عمارت‌های متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف می‌شوند. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی می‌باشد که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا شاه پهلوی بوده‌است. پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده می‌شود
کاخ مروارید یا کاخ شمس
کاخی در مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است که در سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای زندگی شمس پهلوی خواهر محمد رضا شاه پهلوی ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک سفره ی ماهی است که صدفی آن را دربرگرفته است. این ساختمان بدست وسلی پیترز طراحی و با همکاری بنیاد فرانک لوید رایت آمریکا به مبلغ یک میلیون دلار ساخته شد. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ به شماره ی ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت
کاخ نیاوران
واقع در گوشه شمال شرقی باغ نیاوران قرار دارد. این کاخ در مجموعه باغ نیاوران در میدان نیاوران تهران واقع شده است و مساحت آن حدود یازده هکتار است.
کاخ صاحبقرانیه
این کاخ به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار بنیان شد و قصر و مکان وی گردید. بعدها با براندازی سلسله ی قاجار توسط پهلوی اول، این مکان محل سکونت پهلوی دوم و متعلق به دودمان پهلوی قرار گرفت.
کاخ های مرمر
کاخ مرمر تهران: یکی از کاخ‌های تاریخی تهران در دوره پهلوی است که در مرکز تهران جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود
کاخ مرمر رامسر: نام های دیگر آن کاخ سلطنتی رامسر، باغ رامسر، موزه کاخ رامسر، کاخ موزه مرمر، تماشاگه خزر، کاخ سلطنتی رامسر یا کاخ مرمر یکی از نفیس‌ترین آثار دوران پهلوی در شمال ایران است. این کاخ به دستور رضا شاه پهلوی در سال ۱۳۱۶ به بهره برداری رسید و تا سال ۱۳۵۷ به عنوان اقامتگاه خانواده پادشاهی استفاده می‌شد. ساختمان کاخ در میان باغی به مساحت ۶۰۰۰۰ متر قرار دارد که اولین نهال‌های مرکبات اصلاح شده و گیاهان تزیینی نایاب در این باغ کاشته شده‌است و یکی از جالب‌ترین و متنوع‌ترین باغ‌های ایران است
کاخ مرمر کلکته: عمارتی مجلل مربوط به سده نوزدهم میلادی در شمال کلکته (پایتخت ایالت بنگال غربی در کشور هند) است. این عمارت، یکی از زیباترین خانه‌ها و محفوظ‌مانده‌ترین بناهای سده نوزدهم کلکلته است. این عمارت، به خاطر کف و دیوارهای مرمرین آن، کاخ مرمر خوانده می‌شود
کاخ چهلستون
کاخ چهلستون اصفهان از بناهای تاریخی اصفهان است. کاخ چهل ستون که بالغ بر ۶۷۰۰۰ متر مربع مساحت دارد، در دوره شاه عباس یکم احداث آن آغاز شد و در وسط آن عمارتی ساخته شده بود. شاه عباس اول، کوشکی درمیان باغ بنا نهاد که این کوشک هسته اولیه کاخ را تشکیل داد. در سلطنت شاه عباس دوم، ساختمان تکمیل شد
کاخ هشت بهشت اصفهان
این کاخ یکی از کاخ های تاریخی در شهر اصفهان است که در دوران صفویان ساخته شده است. کاخ هشت‌بهشت که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می‌شد در سال ۱۰۸۰ قمری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد
کاخ فرعون
فِرعَون لقبی است که در دوره متأخر برای نام بردن از فرمانروایان سلسله‌های مصر باستان به‌کار می‌رود. هر چند، از نظر تاریخی، فرعون فقط در طی پادشاهی نوین مصر، به ویژه در میانه دودمان هجدهم مصر، پس از سلطنت حتچپسوت به عنوان یک لقب برای پادشاهان مورد استفاده قرار گرفت. فرعون مدیر ارشد، رئیس ارتش، و فرمانروای کل مصر تلقی می‌شده‌است. او همچنین پسر رع به‌شمار می‌آمده. واژه فرعون از ریشه قبطی «پِرآ» به معنای «خانهٔ بزرگ» است؛ اشاره‌ای به این واقعیت که فرعون‌ها خود را پناهگاه مردم می‌دانستند و برای خود کاخ‌های بزرگ پادشاهی داشتند
کاخ سفید امریکا
کاخ سفید محل کار و اقامتگاه رسمی رئیس جمهور ایالات متحده آمریکاست. کاخ سفید در پلاک ۱۶۰۰، خیابان پنسیلوانیا، واشینگتن دی سی واقع شده است. معمار این اقامتگاه جیمز هوبان می‌باشد که اصالتاً متولد ایرلند بود و طراحی آن را بر پایه ی معماری نئوکلاسیک پیاده کرد، مراحل ساخت و ساز از تاریخ ۱۷۹۲ تا ۱۸۰۰ ادامه یافت، هنگامی که توماس جفرسون در سال ۱۸۰۱ به این اقامتگاه منتقل شد (به همراه معمار بنجامین هنری لاتروب) تعدادی ستون‌های کوتاه را در زیر هر بال اضافه کرد که در جهت پنهان نمودن اصطبل و انبار انجام گرفت. در سال ۱۸۱۴ و در بحبوحه جنگ‌های مشهور به جنگ ۱۸۱۲ این عمارت به آتش کشیده شد که بخشی از پروژه به آتش کشیدن واشینگتن توسط ارتش بریتانیا بود، بازسازی کاخ بلافاصله و به سرعت آغاز گردید و رئیس‌جمهور جیمز مونرو در اکتبر ۱۸۱۷ به کاخ نقل مکان کرد، بازسازی‌ها ادامه یافت و علاوه بر ساخت رواق جنوبی نیم دایره در سال ۱۸۲۴، رواق شمالی نیز در سال ۱۸۲۹ ساخته شد
کاخ ورسای در شهر ورسای در نزدیکی پاریس
مجموعه کاخ هایی در شهر ورسای در نزدیکی پاریس است که به‌عنوان بزرگترین کاخ های سلطنتی جهان شناخته می‌شود. این کاخ ها سابقاً در دهکده‌ای به همین نام در نزدیکی پاریس قرار داشت اما امروزه این دهکده و کاخ ها جزو حومهٔ پاریس به‌شمار می رود. از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹، که به اجبار انقلابیون، خانوادهٔ سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این کاخ ها محل زندگی و دربار حکومتیِ شاهان فرانسه بود. معاهده ی ورسای، که به جنگ جهانی اول پایان داد، در این کاخ منعقد شد. کاخ ورسای به عنوان یکی از میراث های جهانی توسط یونسکو انتخاب شده است
کاخ باکینگهام در لندن یا کاخ سلطنتی رسمی بریتانیا
اقامتگاه اصلی خانواده سلطنتی بریتانیاست. این کاخ همچنین یکی از بزرگترین کاخ های سلطنتی فعال دنیاست. با قرار گرفتن در شهر وست‌مینستر، این کاخ اغلب مرکز رویدادهای عمومی ویژه و مهمانی‌های سلطنتی است. نام اصلی این مکان خانه باکینگهام است. ساختمانی که هسته ی کاخ امروزی را شکل می‌دهد، یک خانه ی شهری متعلق به دوک باکینگهام ساخته شده در سال ۱۷۰۳ در محلی بود که به مدت حداقل ۱۵۰ سال یک ملک شخصی به‌شمار می آمد. بعدها و در سال ۱۷۶۱، جرج سوم آن را به تملک خود درآورد و به خانه ی شخصی ملکه شارلوت تبدیل کرد و نام آن به «خانه ملکه» مبدل شد. این عمارت در طول قرن ۱۹، به وسیله ی دو معمار به نام جان نش و ادوارد بلور توسعه یافت. آن‌ها پیرامون حیاط مرکزی سه قسمت درست کردند.
کاخ باکینگهام در نهایت با به تخت نشستن ملکه ویکتوریا، در سال ۱۸۳۷، به کاخ سلطنتی رسمی بریتانیا تبدیل شد
کاخ بلورین (کریستال پالاس) در هاید پارک لندن
کریستال پالاس به معنای "کاخ بلورین" بنایی از چدن و شیشه ی مسطح در هاید پارک لندن در انگلستان بود که برای میزبانی "نمایشگاه بزرگ" در ۱۸۵۱ میلادی (۱۲۳۳ شمسی) برپا شد. در مدت برقراری این نمایشگاه ۶ میلیون نفر (یک سوم جمعیت بریتانیا در آن زمان) از آن بازدید کردند. در ۱۸۵۴ کریستال پالاس به پارک "سیدنهام هیل" انتقال داده شد و در سال ۱۹۳۶ در اثر آتش‌سوزی ویران شد. محله ای که این بنا در آن مستقر بود کریستال پالاس نامیده شد و باشگاه فوتبال کریستال پالاس (تأسیس ۱۹۰۵) نیز به همین عنوان نامگذاری گردید
کاخ کرملین
کرملین به معنای قلعه ی درون شهر، جایگاه سکونت رئیس جمهور دولت فدرالی روسیه است و از این منظر، مشابه کاخ سفید آمریکاست. در این کاخ، تزارها، دیکتاتورها و رئیس جمهورهای امروزی، کارهای خود را به انجام رسانده اند. کرملین با مساحتی به اندازه ۲۷ هکتار، مجموعه ای مستحکم در قلب مسکو است که از ناحیه جنوبی به رودخانه مسکو، از ناحیه شرقی به کلیسای باسیل و میدان سرخ و از ناحیه غربی به باغ الکساندر، مشرف است. مهم ترین مکان های کرملین، شامل پنج قلعه، و چهار کلیسا و چندین موزه است
+
دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب "تاریخ در ترازو" (چاپ ۱۳۸۷) نوشته است: وقتی که من کاخ کرملین را که روزگاری دراز تجاوز و خشونت غیرانسانی خداوندان آن، درگاه تزار را مایهٔ وحشت و خشم ایران و ایرانیان کرده بود، در یک غروب تابستانی مسکو مشاهده کردم، تمام بیهودگی پندارهای تجاوزجویان تاریخ را دربارهٔ شکوه و جلال فریبنده و بی‌دوام حیات انسانی در یک لحظه از نظر گذارنیدم
کاخ کنگره ی آمریکا
یا ساختمان کاپیتول جایگاه دائمی کنگره ایالات متحده آمریکا است، و در کپیتال هیل شهر واشینگتن دی. سی. قرار دارد. شاخه ی قانون‌گذاری در حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا نشست‌های خود را در این مکان برگزار می‌کند. این بنا اول بار در سال ۱۷۹۳ ساخته شد و به سبک معماری نئوکلاسیک آمریکایی است. یکی از معماران این بنا بنجامین هنری لاتروب است. کاخ کنگره ی آمریکا شامل دو شاخه است. یکی حامل مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، و دیگری حامل مجلس سنای ایالات متحده آمریکاست. بر روی گنبد مرکزی بنا، مجسمه ی آزادی دیده می‌شود
کاخ امپراتوران رم
پالاسیوم یا پالاتیوم (به لاتین) یا پالاتن(به فرانسوی) یکی از هفت تپهٔ شهر رم بوده است. برپایهٔ اسطورهٔ رموس و رومولوس شهر رم بر فراز این تپه پی ریخته شد. از زمان آگوستوس کاخ امپراتوران روم برفراز پالاتیوم ساخته شد
کاخ توپ قاپی (قصر توپکاپی) در استانبول ترکیه
از قصرهای معروف امپراتوری عثمانی است که از ۱۴۶۵ تا ۱۸۵۳ مرکز اداری این امپراتوری بود. سلطان محمد فاتح در ۱۴۵۹ دستور ساخت این قصر را داد و کار ساختن آن در ۱۴۶۵ به پایان رسید. این قصر بین شاخ طلایی و دریای مرمره در استانبول واقع شده و چشم اندازی بسیار عالی به تنگه بسفر دارد. در ۱۸۵۳ سلطان عبدالمجید تصمیم گرفت محل اقامتش را به قصر تازه ساز دلمه باغچه منتقل کند که نخستین کاخ مدل اروپایی شهر بود. امروز قصر توپقاپی به موزه تبدیل شده است و از جذاب ترین جاذبه های توریستی ترکیه است. در این موزه آثاری همچون لباس و شمشیرهای مختلف پیامبر اسلام و بسیاری از آثار ادبی و هنری ایران نیز نگهداری می شود
مربوط به دوره ی قاجار است و در اوشان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۳۹۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
کاخ سعدآباد یا مجموعه ی فرهنگی تاریخی سعدآباد
به مجموعه ی عمارت‌ها و کاخ‌هایی گفته می‌شود که در دربند، شمالی‌ترین و خوش آب و هوا ترین منطقه ی تهران در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار بنا شده‌است. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوه‌های البرز، از شرق با گلاب‌دره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعدآباد از رودخانه ی دربند مشروب می‌شد؛ ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن آب رودخانه در نیمی از شبانه‌روز به رعایا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قدیمی و جدیدالاحداث استفاده گردید. مجموعه ی سعدآباد، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ۵۷ را سپری کرده‌است. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونت‌گاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بود. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی، بناها و عمارت‌های متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف می‌شوند. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی می‌باشد که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا شاه پهلوی بوده‌است. پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده می‌شود
کاخ مروارید یا کاخ شمس
کاخی در مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است که در سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای زندگی شمس پهلوی خواهر محمد رضا شاه پهلوی ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک سفره ی ماهی است که صدفی آن را دربرگرفته است. این ساختمان بدست وسلی پیترز طراحی و با همکاری بنیاد فرانک لوید رایت آمریکا به مبلغ یک میلیون دلار ساخته شد. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ به شماره ی ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت
کاخ نیاوران
واقع در گوشه شمال شرقی باغ نیاوران قرار دارد. این کاخ در مجموعه باغ نیاوران در میدان نیاوران تهران واقع شده است و مساحت آن حدود یازده هکتار است.
کاخ صاحبقرانیه
این کاخ به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار بنیان شد و قصر و مکان وی گردید. بعدها با براندازی سلسله ی قاجار توسط پهلوی اول، این مکان محل سکونت پهلوی دوم و متعلق به دودمان پهلوی قرار گرفت.
کاخ های مرمر
کاخ مرمر تهران: یکی از کاخ‌های تاریخی تهران در دوره پهلوی است که در مرکز تهران جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود
کاخ مرمر رامسر: نام های دیگر آن کاخ سلطنتی رامسر، باغ رامسر، موزه کاخ رامسر، کاخ موزه مرمر، تماشاگه خزر، کاخ سلطنتی رامسر یا کاخ مرمر یکی از نفیس‌ترین آثار دوران پهلوی در شمال ایران است. این کاخ به دستور رضا شاه پهلوی در سال ۱۳۱۶ به بهره برداری رسید و تا سال ۱۳۵۷ به عنوان اقامتگاه خانواده پادشاهی استفاده می‌شد. ساختمان کاخ در میان باغی به مساحت ۶۰۰۰۰ متر قرار دارد که اولین نهال‌های مرکبات اصلاح شده و گیاهان تزیینی نایاب در این باغ کاشته شده‌است و یکی از جالب‌ترین و متنوع‌ترین باغ‌های ایران است
کاخ مرمر کلکته: عمارتی مجلل مربوط به سده نوزدهم میلادی در شمال کلکته (پایتخت ایالت بنگال غربی در کشور هند) است. این عمارت، یکی از زیباترین خانه‌ها و محفوظ‌مانده‌ترین بناهای سده نوزدهم کلکلته است. این عمارت، به خاطر کف و دیوارهای مرمرین آن، کاخ مرمر خوانده می‌شود
کاخ چهلستون
کاخ چهلستون اصفهان از بناهای تاریخی اصفهان است. کاخ چهل ستون که بالغ بر ۶۷۰۰۰ متر مربع مساحت دارد، در دوره شاه عباس یکم احداث آن آغاز شد و در وسط آن عمارتی ساخته شده بود. شاه عباس اول، کوشکی درمیان باغ بنا نهاد که این کوشک هسته اولیه کاخ را تشکیل داد. در سلطنت شاه عباس دوم، ساختمان تکمیل شد
کاخ هشت بهشت اصفهان
این کاخ یکی از کاخ های تاریخی در شهر اصفهان است که در دوران صفویان ساخته شده است. کاخ هشت‌بهشت که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می‌شد در سال ۱۰۸۰ قمری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد
کاخ فرعون
فِرعَون لقبی است که در دوره متأخر برای نام بردن از فرمانروایان سلسله‌های مصر باستان به‌کار می‌رود. هر چند، از نظر تاریخی، فرعون فقط در طی پادشاهی نوین مصر، به ویژه در میانه دودمان هجدهم مصر، پس از سلطنت حتچپسوت به عنوان یک لقب برای پادشاهان مورد استفاده قرار گرفت. فرعون مدیر ارشد، رئیس ارتش، و فرمانروای کل مصر تلقی می‌شده‌است. او همچنین پسر رع به‌شمار می‌آمده. واژه فرعون از ریشه قبطی «پِرآ» به معنای «خانهٔ بزرگ» است؛ اشاره‌ای به این واقعیت که فرعون‌ها خود را پناهگاه مردم می‌دانستند و برای خود کاخ‌های بزرگ پادشاهی داشتند
کاخ سفید امریکا
کاخ سفید محل کار و اقامتگاه رسمی رئیس جمهور ایالات متحده آمریکاست. کاخ سفید در پلاک ۱۶۰۰، خیابان پنسیلوانیا، واشینگتن دی سی واقع شده است. معمار این اقامتگاه جیمز هوبان می‌باشد که اصالتاً متولد ایرلند بود و طراحی آن را بر پایه ی معماری نئوکلاسیک پیاده کرد، مراحل ساخت و ساز از تاریخ ۱۷۹۲ تا ۱۸۰۰ ادامه یافت، هنگامی که توماس جفرسون در سال ۱۸۰۱ به این اقامتگاه منتقل شد (به همراه معمار بنجامین هنری لاتروب) تعدادی ستون‌های کوتاه را در زیر هر بال اضافه کرد که در جهت پنهان نمودن اصطبل و انبار انجام گرفت. در سال ۱۸۱۴ و در بحبوحه جنگ‌های مشهور به جنگ ۱۸۱۲ این عمارت به آتش کشیده شد که بخشی از پروژه به آتش کشیدن واشینگتن توسط ارتش بریتانیا بود، بازسازی کاخ بلافاصله و به سرعت آغاز گردید و رئیس‌جمهور جیمز مونرو در اکتبر ۱۸۱۷ به کاخ نقل مکان کرد، بازسازی‌ها ادامه یافت و علاوه بر ساخت رواق جنوبی نیم دایره در سال ۱۸۲۴، رواق شمالی نیز در سال ۱۸۲۹ ساخته شد
کاخ ورسای در شهر ورسای در نزدیکی پاریس
مجموعه کاخ هایی در شهر ورسای در نزدیکی پاریس است که به‌عنوان بزرگترین کاخ های سلطنتی جهان شناخته می‌شود. این کاخ ها سابقاً در دهکده‌ای به همین نام در نزدیکی پاریس قرار داشت اما امروزه این دهکده و کاخ ها جزو حومهٔ پاریس به‌شمار می رود. از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹، که به اجبار انقلابیون، خانوادهٔ سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این کاخ ها محل زندگی و دربار حکومتیِ شاهان فرانسه بود. معاهده ی ورسای، که به جنگ جهانی اول پایان داد، در این کاخ منعقد شد. کاخ ورسای به عنوان یکی از میراث های جهانی توسط یونسکو انتخاب شده است
کاخ باکینگهام در لندن یا کاخ سلطنتی رسمی بریتانیا
اقامتگاه اصلی خانواده سلطنتی بریتانیاست. این کاخ همچنین یکی از بزرگترین کاخ های سلطنتی فعال دنیاست. با قرار گرفتن در شهر وست‌مینستر، این کاخ اغلب مرکز رویدادهای عمومی ویژه و مهمانی‌های سلطنتی است. نام اصلی این مکان خانه باکینگهام است. ساختمانی که هسته ی کاخ امروزی را شکل می‌دهد، یک خانه ی شهری متعلق به دوک باکینگهام ساخته شده در سال ۱۷۰۳ در محلی بود که به مدت حداقل ۱۵۰ سال یک ملک شخصی به‌شمار می آمد. بعدها و در سال ۱۷۶۱، جرج سوم آن را به تملک خود درآورد و به خانه ی شخصی ملکه شارلوت تبدیل کرد و نام آن به «خانه ملکه» مبدل شد. این عمارت در طول قرن ۱۹، به وسیله ی دو معمار به نام جان نش و ادوارد بلور توسعه یافت. آن‌ها پیرامون حیاط مرکزی سه قسمت درست کردند.
کاخ باکینگهام در نهایت با به تخت نشستن ملکه ویکتوریا، در سال ۱۸۳۷، به کاخ سلطنتی رسمی بریتانیا تبدیل شد
کاخ بلورین (کریستال پالاس) در هاید پارک لندن
کریستال پالاس به معنای "کاخ بلورین" بنایی از چدن و شیشه ی مسطح در هاید پارک لندن در انگلستان بود که برای میزبانی "نمایشگاه بزرگ" در ۱۸۵۱ میلادی (۱۲۳۳ شمسی) برپا شد. در مدت برقراری این نمایشگاه ۶ میلیون نفر (یک سوم جمعیت بریتانیا در آن زمان) از آن بازدید کردند. در ۱۸۵۴ کریستال پالاس به پارک "سیدنهام هیل" انتقال داده شد و در سال ۱۹۳۶ در اثر آتش‌سوزی ویران شد. محله ای که این بنا در آن مستقر بود کریستال پالاس نامیده شد و باشگاه فوتبال کریستال پالاس (تأسیس ۱۹۰۵) نیز به همین عنوان نامگذاری گردید
کاخ کرملین
کرملین به معنای قلعه ی درون شهر، جایگاه سکونت رئیس جمهور دولت فدرالی روسیه است و از این منظر، مشابه کاخ سفید آمریکاست. در این کاخ، تزارها، دیکتاتورها و رئیس جمهورهای امروزی، کارهای خود را به انجام رسانده اند. کرملین با مساحتی به اندازه ۲۷ هکتار، مجموعه ای مستحکم در قلب مسکو است که از ناحیه جنوبی به رودخانه مسکو، از ناحیه شرقی به کلیسای باسیل و میدان سرخ و از ناحیه غربی به باغ الکساندر، مشرف است. مهم ترین مکان های کرملین، شامل پنج قلعه، و چهار کلیسا و چندین موزه است
+
دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب "تاریخ در ترازو" (چاپ ۱۳۸۷) نوشته است: وقتی که من کاخ کرملین را که روزگاری دراز تجاوز و خشونت غیرانسانی خداوندان آن، درگاه تزار را مایهٔ وحشت و خشم ایران و ایرانیان کرده بود، در یک غروب تابستانی مسکو مشاهده کردم، تمام بیهودگی پندارهای تجاوزجویان تاریخ را دربارهٔ شکوه و جلال فریبنده و بی‌دوام حیات انسانی در یک لحظه از نظر گذارنیدم
کاخ کنگره ی آمریکا
یا ساختمان کاپیتول جایگاه دائمی کنگره ایالات متحده آمریکا است، و در کپیتال هیل شهر واشینگتن دی. سی. قرار دارد. شاخه ی قانون‌گذاری در حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا نشست‌های خود را در این مکان برگزار می‌کند. این بنا اول بار در سال ۱۷۹۳ ساخته شد و به سبک معماری نئوکلاسیک آمریکایی است. یکی از معماران این بنا بنجامین هنری لاتروب است. کاخ کنگره ی آمریکا شامل دو شاخه است. یکی حامل مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، و دیگری حامل مجلس سنای ایالات متحده آمریکاست. بر روی گنبد مرکزی بنا، مجسمه ی آزادی دیده می‌شود
کاخ امپراتوران رم
پالاسیوم یا پالاتیوم (به لاتین) یا پالاتن(به فرانسوی) یکی از هفت تپهٔ شهر رم بوده است. برپایهٔ اسطورهٔ رموس و رومولوس شهر رم بر فراز این تپه پی ریخته شد. از زمان آگوستوس کاخ امپراتوران روم برفراز پالاتیوم ساخته شد
کاخ توپ قاپی (قصر توپکاپی) در استانبول ترکیه
از قصرهای معروف امپراتوری عثمانی است که از ۱۴۶۵ تا ۱۸۵۳ مرکز اداری این امپراتوری بود. سلطان محمد فاتح در ۱۴۵۹ دستور ساخت این قصر را داد و کار ساختن آن در ۱۴۶۵ به پایان رسید. این قصر بین شاخ طلایی و دریای مرمره در استانبول واقع شده و چشم اندازی بسیار عالی به تنگه بسفر دارد. در ۱۸۵۳ سلطان عبدالمجید تصمیم گرفت محل اقامتش را به قصر تازه ساز دلمه باغچه منتقل کند که نخستین کاخ مدل اروپایی شهر بود. امروز قصر توپقاپی به موزه تبدیل شده است و از جذاب ترین جاذبه های توریستی ترکیه است. در این موزه آثاری همچون لباس و شمشیرهای مختلف پیامبر اسلام و بسیاری از آثار ادبی و هنری ایران نیز نگهداری می شود
تهیه و تدوین
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
کاخ در لغت نامه ی دهخدا: تارنمای پارسی ویکی/ کاخ: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ دروازه ی کشورها: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ آپادانا یا کاخ بار داریوش و خشایارشا: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ آپادانای شوش: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ گلستان: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ سلطنت آباد: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مظفری اوشان: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ سعدآباد یا مجموعه ی فرهنگی تاریخی سعدآباد: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مروارید یا کاخ شمس: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ نیاوران: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ صاحبقرانیه: تارنمای ویکی پدیا/ کاخ مرمرتهران: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مرمر رامسر: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مرمر کلکته: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ چهلستون: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ هشت بهشت اصفهان: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ فرعون: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ سفید: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ ورسای: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ باکینگهام در لندن یا کاخ سلطنتی رسمی بریتانیا: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ بلورین (کریستال پالاس): تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ کرملین: تارنمای رپورتاژ/ نوشتاری از دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب تاریخ در ترازو: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ کنگره ی آمریکا: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ امپراتوران رم: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ توپ قاپی (قصر توپکاپی) در استانبول ترکیه: تارنمای ویکی‌پدیا/
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
کاخ در لغت نامه ی دهخدا: تارنمای پارسی ویکی/ کاخ: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ دروازه ی کشورها: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ آپادانا یا کاخ بار داریوش و خشایارشا: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ آپادانای شوش: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ گلستان: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ سلطنت آباد: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مظفری اوشان: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ سعدآباد یا مجموعه ی فرهنگی تاریخی سعدآباد: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مروارید یا کاخ شمس: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ نیاوران: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ صاحبقرانیه: تارنمای ویکی پدیا/ کاخ مرمرتهران: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مرمر رامسر: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ مرمر کلکته: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ چهلستون: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ هشت بهشت اصفهان: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ فرعون: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ سفید: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ ورسای: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ باکینگهام در لندن یا کاخ سلطنتی رسمی بریتانیا: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ بلورین (کریستال پالاس): تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ کرملین: تارنمای رپورتاژ/ نوشتاری از دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب تاریخ در ترازو: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ کنگره ی آمریکا: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ امپراتوران رم: تارنمای ویکی‌پدیا/ کاخ توپ قاپی (قصر توپکاپی) در استانبول ترکیه: تارنمای ویکی‌پدیا/
*
همچنین نگاه کنید به مجموعه ی بناهای مشهور جهان
*
گزیده ای از نوشتارها
https://msnselectedarticles.blogspot.com/2019/03/blog-post_9.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
===================================
همچنین نگاه کنید به مجموعه ی بناهای مشهور جهان
*
گزیده ای از نوشتارها
https://msnselectedarticles.blogspot.com/2019/03/blog-post_9.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
===================================
