موز از آن دسته میوه‌هایی است که مصرف آن برای همه افراد پیر و جوان توصیه می‌شود. این میوه غنی از انرژی، منبع سرشاری از پتاسیم است. پتاسیم به حفظ تعادل فشار خون و عملکرد قلب کمک شایانی می‌کند. پزشکان می‌گویند، یک موز متوسط ٤٦٧ میلی‌گرم پتاسیم و تنها یک میلی‌گرم سدیم دارد و به همین دلیل خوردن روزانه یک موز، از بالا رفتن فشار خون جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر میزان فیبر موجود در موز بسیار قابل توجه است و این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد خوردن میوه‌های غنی از فیبر از ابتلا به بیماری های قلبی جلوگیری می‌کند. اخیرا نیز یک نظریه جدید مطرح شده وآن این است که می توان با خوردن موز،استخوان‌سازی کرد. به گفته محققان، خوردن موز به جذب کلسیم در بدن کمک می کند و به همین دلیل سلامت استخوان‌ها را تضمین کرده و از افت کلسیم در آنها جلوگیری می‌کند. تاثیر موز در درمان زخم معده هم از مدت‌ها پیش به اثبات رسیده است. ترکیب ساده شیر و موز، اکسیری جادویی برای مرهم نهادن بر زخم معده و ترشح بیش از حد اسید معده است. علاوه بر این اگر به سلامتی چشمانتان می‌اندیشید از خوردن موز غافل نشوید : همشهری آنلاین
موز گیاهی است علفی تک لپه ای از خانواده ی موزاسه و مانند درختچه است. برگ های آن بسیار بزرگ و پهن و گاهی تا ٢ متر می رسد. گل های آن مجتمع و بصورت سنبله است. میوه ی آن ابتدا سبز و بعد از رسیدن برنگ زرد در می آید. موز از چهار هزار سال قبل در هندوستان کشت می شده است . در سال ١٤٨٤ میلادی پرتغالی ها موز را در سواحل گینه پیدا کردند و به جزائر قناری بردند و سپس بوسیله میسیونر مذهبی اسپانیولی به نواحی حاره آمریکا برده شد و اکنون موز در تمام مناطق گرمسیر دنیا کشت می شود. موز را هنگامیکه هنوز سبز است از درخت می چینند و به مناطق مختلف می فرستند و در آنجا بوسیله گرما دادن آنرا می رسانند. موز انواع مختلف دارد یک نوع آن بسیار درشت و نوعی از آن هم خیلی ریز است که مزه شیرین دارد .در کشورهای استوایی معمولا موز را می پزند و همراه با برنج و لوبیا می خورند. در کشورهای آمریکای لاتین موز را ورقه ورقه کرده و در آفتاب خشک می کنند. هنگامی که موز انتخاب می کنید باید پوست آن زرد و سفت و روی آن لکه های سیاه وجود داشته باشد و این نشانه ی موز رسیده است. موز نارس بدلیل داشتن نشاسته زیاد هضمش سنگین است.
موز از نظر حکمای طب سنتی ایران در گرمی و سردی معتدل و در خشکی و تری ، تر می باشد. سخت هضم است بویژه در معده های سرد و مرطوب چاق کننده بوده و باعث افزایش میل جنسی می گردد مخصوصاً در افراد با مزاج گرم موجب ترطیب معده و نرمی سینه شده و در سرفه های خشک مفید می باشد. در افراد با مزاج سرد و افراد با مزاج مرطوب و در مناطق با آب وهوای مرطوب باید کمتر مصرف شود چراکه ایجاد نفخ و ضعف هاضمه و تولید بلغم زیاد می کند. برای رفع مضرات آن در این شرایط باید بعد از خوردن موز، نمک یا مربای زنجبیل یا عسل و شکر استفاده کرد. موز را نباید صبح ناشتا مصرف کرد. مصرف آن در افراد گرم مزاج و مناطق گرم توصیه شده و در مناطق سرد و افراد سرد مزاج توصیه نمی شود
فواید کلیدى مصرف موز : منبع غذایى مطلوب کمچربى و پرانرژى - کمک به حفظ مقدار قند خون - بهبود مشکلات مغزى و عصبى - کمک به کاهش فشار خون - حفاظت از ابتلا به بیمارىهاى قلبى. بعلاوه موز بدلیل داشتن پتاسیم زیاد ضد سرطان بوده و غذای خوبی برای ماهیچه ها می باشد. در موز چند ماده شیمیایی بسیار مهم مانند سروتونین ، نوروپی تفرین ، دوپامین و کاته چولامین وجود دارد. به دلیل کم بودن مقدار سدیم و زیاد بودن مقدار پتاسیم موز، این میوه براى افراد داراى فشار خون بالا بسیار ایدهآل است. پتاسیم موز به طرق مختلف به کاهش فشار خون کمک مىکند. به این ترتیب که سبب تحریک بدن براى دفع نمک شده و همچنین سبب شل نمودن و انبساط رگهاى خونى مىشود و لذا قطر رگها زیاد شده و فشار جریان خون کاهش مىیابد کمبود پتاسیم سبب افسردگى و فراموشى مىشود. افراد سالمند، از این نظر بسیار آسیب پذیر هستند، زیرا تمایل به مصرف میوه و سبزىهاى تازه در آنها کمتر است. موز رسیده که سرشار از پتاسیم مىباشد، داراى قابلیت جویدن و هضم آسانى نیز مىباشد. یک موز رسیده نیاز روزانه یک فرد بزرگسال به پتاسیم را به میزان ۱۱ درصد تأمین مىکند
موز چون پرکالری است در زمان سرماخوردگی که بی‌اشتهایی وجود دارد و به‌دلیل گلودرد بلع راحت نیست، خوردن آن راحت است و به‌خصوص در کودکان سرماخورده و بد غذا بسیار کاربرد دارد.
موز خاصیت دو گانه در ایجاد و همچنین درمان یبوست دارد. در افرادی که یبوست دارند ، بهتر است از موز رسیده استفاده کنند که محتوی فیبر و پتاسیم بالا می باشد که در افزایش حرکات روده کمک می کند . همچنین به علت آنزیمی که در موزهای رسیده وجود دارد ، پیشگیری از یبوست راحت تر انجام می شود. از طرفی دیگر اگر از اسهال رنج می برید ، بهتر است از موزهای نارس استفاده کنید . این موزهای نارس حاوی مواد نشاسته ای بالا می باشند که زمان زیادی برای هضم می برند. موز حاوی الکترولیت های زیادی می باشد که جایگزین الکترولیت های از دست رفته در هنگام اسهال می باشد.
موز از جمله مواد غذایی مفید برای حفظ سلامتی زنان باردار و ضروری در شکل گیری اندام های جنین است. این ماده ی غذایی حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین ب ٦ ، ویتامین ب ۱۲ و عناصر معدنی مانند پتاسیم و منیزیم است. تکامل سیستم عصبی جنین ، تشکیل گلبول های قرمز خون و رشد مغزی جنین وابسته به دریافت مقادیر کافی از ویتامین ب ٦ در دوران بارداری است.
مطابق با تحقیقات انجام شده ، مصرف روزانه این ماده غذایی در دوران بارداری ، احتمال ابتلا به سرگیجه و حالت تهوع را بویژه در سه ماه نخست بارداری ، کاهش می دهد شکل گیری و استحکام اسکلت بدن جنین ، پیشگیری از افزایش فشار خون بارداری و کاهش خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان از دیگر خواص مصرف موز در دوران بارداری است. انقباض ماهیچه ای یکی از مشکلات شایع زنان در دوران بارداری بوده و مطابق با مطالعات انجام شده مصرف موز در کاهش احتمال وقوع اسپاسم عضلانی مؤثر است.
نتایج یك مطالعه جدید در كالج سلطنتی لندن نشان داده است كه مصرف یك عدد موز در روز به میزان قابل توجهی خطر بروز علائم آسم را در كودكان كاهش می دهد.
رباعی "موز" از همین نگارنده
از "موز" ، اگر چه راضی شده است
بشمردن آن، "رنج_ ریاضی" شده است
میمون شده و به "موز بازی" شده است
با خط_ جنون ، "خط_ موازی" شده است!
دکتر منوچهر سعا دت نوری
گزیده ای از نوشتارها
