در بخش های پیشین، ضمن آگاهی از موقعیت جغرافیایی "سرزمین نیاکان آریایی" ، به پاره ای از نشانه های فرهنگی ، هنری در برخی نقاط این سرزمین اشاره شد. در این بخش ، این نشانه ها را در شهرستان نور (واقع در مازندران ایران) و ولایت نورستان (واقع در افغانستان) پیگیری می کنیم:
شهرستان نور
این شهرستان در استان مازندران واقع شده و مرکز آن شهر نور است. نام قدیمی نور که حتی ساکنان کنونی آن نیز گهگاه به کار می برند، سولده است. شهرستان نور به عنوان پایتخت ساحلی ایران نیز نام گذاری شده است... در جدیدترین کشفیات باستان شناسی در این شهر آثاری از دورهٔ اشکانیان پیدا شده است.
شهرستان نور با مساحتی معادل ٢٦٧۵ کیلومتر مربع در غرب استان مازندران واقع شده است. پوشش گیاهی شهرستان نور شامل دو قسمت جنگل و مرتع است که قسمت جنگلی آن به ویژه در فصول بهار و پاییز بسیار زیبا و دیدنی است. در حال حاضر شهرستان نور دارای٢٣٢ نقطه روستایی و پنج نقطه شهری شامل شهر های نور ، رویان ، چمستان ، بلده ، ایزد شهر و شهرک های مسکونی متعدد است. شهر نور از دو جاده ی ارتباطی هراز و کندوان با استان تهران مرتبط می شود و جاده ی دیگری نیز در دست احداث است که با عبور ازشرق شهر بلده ، نور را به شمال تهران ارتباط می دهد. گستردگی شهر نور از سواحل دریا تا ارتفاعات البرز میانی ، وجود تنوع آب و هوایی ، رودخانه ها ، آبشار های طبیعی همراه با آثار تاریخی و باستانی اعتبار ویژه ایی به این شهر بخشیده است
وجه تسميه ی نور منتسب به رود نور است كه به دليل زلالی آب و انعكاس نور در آن به اين نام خوانده شده است. نور در زمان های گذشته به سبب موقعيت طبيعی و سوق الجيشی از اهميت ويژه‌ای برخوردار بوده است، وجود قلعه و استحكامات متعدد در اين منطقه و منطقه كجور، تاييد کننده اين ادعا است. شهرستان نور از شمال به دريای مازندران از خاور به آمل از جنوب به رشته كوه هاي البرز و لاريجان (شهرستان آمل) و از باختر به شهرستان نوشهر محدود می شود. آمل نزديك ترين شهرستان به نور است كه به فاصله ٤٦ كيلومتری از آن قرار دارد. فاصله نور تا مركز استان (ساری) ١١٤ كيلومتر و تا تهران ٢٤٣ كيلومتر است. خاك منطقه نور خاك زراعتی و باتلاقی است و آب كشاورزی آن از رودخانه تأمين می‌شود. ٩٠ درصد مردم اين شهرستان به شغل كشاورزی اشتغال دارند. از مهم‌ترين محصولات كشاورزی آن می‌توان برنج، گندم، جو، مركبات و انواع سبريجات را نام برد. برنج، مركبات، فرآورده‌های شيری و فرآورده های چوبی صادرات شهرستان نور را تشکيل می دهد. گليم و جاجيم بافی، ظروف سفال، ظروف و مجسمه های چوبی، حصيربافی و دست بافت ها از عمده ترين صنايع دستی نور است.
بخش نور : ازحیث وضع طبیعی، بخش نور به سه منطقه تقسیم می شود: ١ - قسمت شمالی بخش دشت و ساحل دریای مازندران است و هوای آن مانند دیگر سواحل دریا مرطوب و معتدل است و محصول عمده ٔ آن برنج و کنف و مختصری غلات است. ٢ - قسمت میان بند، در بین دشت و ییلاق، منطقه ای است کوهستانی با جنگل های انبوه و هوای معتدل و مرطوب و محل قشلاق گله داران است. ٣ - قسمت ییلاقی بخشی که مشتمل است بر دره های خوش آب وهوای جبال البرز، از ارتفاع ١٢٠٠ گز به بالا و محل ییلاق سکنه ی نواحی میان بند و دشت است.
گذشته ی منطقه ی نور و کجور
داود ظفری می نویسد : "شهرستان نور در استان مازندران در شمال ایران واقع شده است. این شهرستان درغرب استان واقع شده و مرکز آن شهر نور است. نور يكی از قديمی ترين نواحی شهرنشين طبرستان یا مازندران كنونی بوده كه به گواهی تاريخ بخشی از آن رویان و بعد از حمله ی مغول ، رستمدار نام گرفت. تاریخ نور را باید همزمان با دیگر نواحی مازندران غربی مطالعه نمود . تمیشه یا تميشان نامی آشنا در افسانه های ایران و شاهنامه و شهر ناتل در جنوب شهر نور پایتخت ساحلی حكومت رويان و رستمدار بود. از لحاظ تاریخی منطقه ی رویان و رستمدار از شرق به آلیش رود و غرب به هوسم ( رودسر) و بعد ها تا نمک اوه رود (نمک آب رود) محدود شد که شامل شهرستان های نور ، نوشهر ،چالوس می باشد... در سده ی اخیر برای حفظ نام های تاریخی نور و رویان، سولده به نور و علمده به رویان تغییر نام یافت... در تاریخ مازندران غربی پایتخت رویان ، کجور شهر در کوهستان و ناتل در جلگه بود .(جدیداً در کاوش های باستانشناسی آثاری از دوران پارت در ناتل بدست آمده است). پادوسبانان که از اولاد ساسانیان بودند در این منطقه بیش از هزار سال حکومت می کردند که در عصر صفویه به علت سر کشی از دولت مرکزی به فرمان شاه عباس کبیر در سال ١٠٠٦ هجری قمری با تخریب قلعه های نور و کجور و لاریجان و لواسانات منقرض گشتند و این منطقه مستقیم زیر نظر دولت مرکزی ایران قرار گرفت.
مهم ترین آثار تاریخی که در منطقه ی نور (رویان شرقی) باقی است شامل خرابه های شهر ناتل و آرامگاه شاه رضا کیا سلطان ناتل ، قلعه ی پولاد نور در شهر بلده ، مقبره ی شاه بالو در کنار منطقه ی تاریخی پایدشت چمستان و آرامگاه جمشید کیا سلطان در شهر رویان ، پل خشتی نور و ... می باشد. سولده یا شهر فعلی نور از زمان قاجار رو به رشد افتاد و ظاهرا باید پیش بندری برای شهر ناتل باشد که پس از نابودی ناتل با رشدش جانشین ناتل گردید چنان که شهر چمستان (چمازستان) وارث پایدشت تاریخی و شهر محمودآباد وارث بندر تاریخی اهلم گردید. سولده از آن جایی که بزرگ ترین روستای ساحلی نور در عصر قاجار بود مورد توجه ناصرالدین شاه قرار گرفت... منطقه ی نور و کجور در مازندران محل خیزش حرکت های مهم تاریخی و ظهور شخصیت های مهمی بوده است که تاثیری بزرگ در تاریخ ایران داشته اند .منطقه ی زیبا و تاریخی نور و کجور دارای گویش و فر هنگ خاص و متمایز در غرب مازندران است".
شهر نور مرکز بخش مرکزی شهرستان نور و شهری گردشگری است که محبوبیت فراوانی میان مسافران داخلی و خارجی دارد. دید جنوبی شهر به سمت کوه های پوشیده از درختان پهن‌برگ واز سمت شمال نیز به دریای خزر مشرف است.جنگلهای شمال ایران جزء جنگل های هیرکانی می‌باشند که قدمت شان به دوره‌های دوم و سوم زمین‌شناسی باز می‌گردد... چارلز فرانسیس مکنزی که در سال ۱۸۵۹ میلادی از این محل عبور کرده چنین وصفی در خصوص آن ارائه می‌دهد: «دهکده سولده، هشتصد متر از دریا فاصله داشت.... سولده دهکده بزرگی است و میرزا آقاخان نوری بخصوص به آن توجه داشت. این ده دویست خانه، بیست دکان و دو حمام دارد و یک پل آجری به سه دهنه روی رودخانه‌ای به همین نام ساخته‌اند».
مناطق دیدنی شهرستان نور : ١. پارک جنگلی شهر نور - ۲. سواحل زیبا و پلاژ تفریحی در نور ، رویان و ایزدشهر - ٣. قلعه پولاد بلده - ۴. خانه ی نیما یوشیج در یوش بلده - ۵. پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان - ۶. آبشار آب پری رویان - ۷. روستای پیمط - ۸. آب گرم و جنگل لاویج - ۹. هتل نارنجستان - ١٠ - روستای سلیا کتی نزدیک پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان
آشنایی با برخی از آثار تاریخی شهرستان نور
١- كاخ تميشان نور : اين كاخ در ۵ كيلومتري شهرستان نور واقع شده و در دوران سلطنت پهلوي دوّم به دستور اشرف (خواهر محمّد رضا شاه) ساخته شده و در زمره ی مجموعه كاخ هايي است كه امروزه در اختيار بنياد جانبازان قرار گرفته است. محوطه ی كاخ بسيار بزرگ و داراي استخر، اصطبل و محل اقامت نگهبانان است. روبروي آن بناي زيبا و بزرگ ديگري وجود دارد كه در كنار ساحل درياي مازندران ساخته شده و به عنوان پلاژ اختصاصي سلطنتي مورد استفاده قرار مي‌گرفت. ساختمان اين بنا از نظر طراحي و تزئينات ، زيبايي خاصي دارد و با ساير ارزش‌هاي هنري و معماري آن برابري مي‌كند.
٢ - خانه ی نيمايوشيج :
در روستاي يوش واقع شده است. ساختمان خانه شامل حياط مركزي با اطاق هاي متعدد در اطراف است كه با عناصري از قبيل آجر كاري ، گچ بري ، ارسي‌هاي زيباي ملهم از موتيف‌هاي تزئيني قاجاري در زمره ابنيه مشهور تاريخي استان مازندران بشمار مي رود. خانه ی نيما يوشيج كه امروزه خانه فرهنگ ناميده مي‌شود ، تعمير و مورد حفاظت واقع شده است.
٣ - قلعه ي بلده : اين قلعه بيش از ديگر قلعه‌هاي استان مشهور است و تا اوايل دوره صفوي داير بوده و مركز يكي از مهّم‌ترين قدرت‌هاي محلي آن روز بشمار مي رفت. اين قلعه در بالاي كوهي مشرف بر بخش بلده ی نور واقع شده و عظمت آن از قسمت‌هاي باقيمانده آن بخوبي مشهود است. قلعه بلده پس از انقراض سلسله پادوسپاني به دست صفويان و تسلط اين خاندان بر منطقه نور و كجور فعلي همانند ساير قلاع طبرستان خراب و ويران شد و در صورت مرمت مي‌تواند به يكي از جاذبه‌هاي بي نظير جهانگردي تبديل شود.
٤ - غار پيرزن خاني :
اين غار در نزديكي روستاي (اوكلاو) از منطقه نور و كجور واقع شده است و رودخانه‌اي از پايين آن عبور مي‌كند. دهانه غار در حدود ٢×٢ متر است و در ابتداي آن سوراخ‌هاي متعددي وجود دارد. فضاي غار در جهت طول آن كوچك و تنگ مي‌شود.
۵ - موزه و فرهنگسراي كندلوس:
روستاي كندلوس كه امروزه آن را ميخسار مي‌گويند در دامنه‌هاي سبز و خرم سلسله جبال البرز در منطقه كجور مازندران قرار دارد. فرهنگسراي كندلوس بر فراز تپه‌اي مشرف بر روستاي كندلوس بنا شده و كتيبه‌اي سنگي دارد. اين بنا در سال ١٣٦٠ خورشيدي به كوشش بنيانگذار آن ، علي اصغرجهانگيري آغاز و در سال ١٣٦٦ خورشيدي به پايان رسيده است. هدف از ايجاد اين فرهنگسرا نگاهداري و ارائه مدارك و اسناد و اشياء باستاني اين دهكده قديمي است كه ساليان دراز با شور و ذوق فراوان گردآوري شده‌اند و عبارتند از: سفالينه‌ها ، سكه‌ها ، اسناد تاريخي ، كتب و نسخ خطي و آثار مربوط به مردم‌شناسي مثل ابزار آلات و دست‌افزارهاي كشاورزي و دامداري ، صنايع دستي ، زينت آلات ، البسه محلي و نقاشي‌هاي ديواري كه مورد بازديد مشتاقان بومي و ديگر علاقه مندان قرار مي‌گيرد.
٦ - مسجد جامع بلده :
اين بنا در بلده شهرستان نور واقع گرديده و متشكل از شبستاني است كه پوشش طاق گنبد آن بر روي سه فيلپا قرار گرفته است. مصالح مورد استفاده ، سنگ ، آهك و نماي بنا سفيد كاري است. در ضلع جنوبي شبستان ، محراب ساده‌اي تعبيه كرده‌اند. در اين مسجد ، منبري از سنگ سياه يكپارچه وجود دارد كه ۵ پله دارد. بر بالاي محراب نيز شرح تعميرات مسجد به تاريخ ١٣٣٣ خورشيدي با رنگ سياه نوشته شده است. نزديك مسجد ، سنگ قبري به تاريخ ٩٧٩ هجري قمري و مربوط به شخصي به نام (قاهر علي بيگ غجر جاوشلو) وجود دارد.
٧ - مسجد جامع يالو : اين بنا در دهكده يالي يا يالو از دهكده‌هاي يالورود شهرستان نور واقع گرديده وشبستاني است كه شش فيلپاي مربع به ابعاد هر ضلع ١١٨ سانتي متر، پوشش طاق و گنبد آن را استوار ساخته است. اين مسجد ، محرابي گچ كاري دارد كه سوره نور بر اطراف آن گچ بري شده است. در سال ١٢٣٠ هجري قمري ، اين مسجد تعمير و مرمت شده است.
در مسیر جاده ی کوهستانی رویان تا روستای ییلاقی کد یر در منطقه نور و کجور مازندران
روستای ییلاقی كندلوس در ناحیه نور و کجور مازندران
هالیلی - برداشتی از ملودی فولکلور مازندرانی - آواز شکیبا
تی مله سنگتراشون
رقص محلی مازندرانی
ولایت نورستان
نورستان یکی از ۳۴ ولایت (استان) افغانستان است و در شرق این کشور قرار گرفته‌است. مرکز این ولایت شهر پارون است... زبان مادری ٨٤ درصد مردم نورستان، نورستانی است. پشه‌ای نیز توسط ١۵ درصد از مردم سخن گفته می‌شود. زبان پشتو زبان مکاتب، مدارس و اداری این ولایت بوده و به حیث زبان دوم به واسطه اکثریت مردم این ولایت افهام و تفهیم می گردد... مردم نورستانی از نظر جمجمه‌شناسی اغلب درازسرند و موهای پرپشت سیاه دارند. چشمان آبی نیز در منطقه زیاد دیده می شود
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86
عبدالرحيم بختانى می نویسد : "ولايت نورستان يکی از جمله ولايات مشهور و تاريخی افغانستان بشمار می رود. از ولايت نورستان دردوره های مختلف تاريخ افغانستان به نام های مخلتف ياد گرديده است و در دوره های مختلف تاريخ رل مهم را دارا بو ده است. از نورستان در زمانه های باستان به نام بلور يا بلورستان ياد می شد. بلور يا بلورستان باستانی ساحت کنونی نورستان را در بر نمی گرفت... از مردم بلورستان يا نورستان در زمانه هاى باستان به نام (اليناها) ياد مي شد . النياها از مردم اصلى آريايى بشمار مى روند که از زمانه هاى بسيار قديم در همين سرزمين زندگى مي کردند . احمد على کهزاد در مورد اقوام الينا تحقيقاتى را انجام داده است: اليناها يا نورستانى ها در گوشه شمال شرق آريانا در دره هاى صعب العبور و مرتفع هندوکش جنوبى تا حال بجاى خويش باقى مانده اند. الينا ها چون در دره هاى خيلى دشوار زندگانى داشته و دارند و قطعه مسکونه آنها از راه هاى بزرگ رفت و آمد کنار افتاده در مرور زمان تماس شان با ساير قبايل بيش از پيش کم شده و از همين جهت است که مميزات زبان و کولتور و عرف و عادات قديم آريايى در ميان آنها خوب تر محفوظ مانده و از اين جهت ازآن ها به نام(هوموالپيتوس) يعنى (آريايي هاى کوهى) ياد مي کنند ، بعضى ها ايشان را در ردیف (داردها) مى آرند و داردها از اقوام خيلى قديم بوده و در حاشيه ی شمال شرقى آريانا سکونت داشتند و هنوز هم در بخش هاى دشوار گذار نورستان و چترال زندگانى دارند. بهر حال ، اليناها خون و مميزات آريائى را بوجه احسن حفظ کرده و مطالعه ی حيات و عرف و عادات و زبان آنها روشنى هاى بزرگى در تاريخ قديم مى اندازد و جا دارد که براى معرفى آنها و کولتور و مدنيت قديم شان آثار جداگاه و مستقلى نوشته و نشر شود.
عبدالرحيم بختانى می نویسد : "ولايت نورستان يکی از جمله ولايات مشهور و تاريخی افغانستان بشمار می رود. از ولايت نورستان دردوره های مختلف تاريخ افغانستان به نام های مخلتف ياد گرديده است و در دوره های مختلف تاريخ رل مهم را دارا بو ده است. از نورستان در زمانه های باستان به نام بلور يا بلورستان ياد می شد. بلور يا بلورستان باستانی ساحت کنونی نورستان را در بر نمی گرفت... از مردم بلورستان يا نورستان در زمانه هاى باستان به نام (اليناها) ياد مي شد . النياها از مردم اصلى آريايى بشمار مى روند که از زمانه هاى بسيار قديم در همين سرزمين زندگى مي کردند . احمد على کهزاد در مورد اقوام الينا تحقيقاتى را انجام داده است: اليناها يا نورستانى ها در گوشه شمال شرق آريانا در دره هاى صعب العبور و مرتفع هندوکش جنوبى تا حال بجاى خويش باقى مانده اند. الينا ها چون در دره هاى خيلى دشوار زندگانى داشته و دارند و قطعه مسکونه آنها از راه هاى بزرگ رفت و آمد کنار افتاده در مرور زمان تماس شان با ساير قبايل بيش از پيش کم شده و از همين جهت است که مميزات زبان و کولتور و عرف و عادات قديم آريايى در ميان آنها خوب تر محفوظ مانده و از اين جهت ازآن ها به نام(هوموالپيتوس) يعنى (آريايي هاى کوهى) ياد مي کنند ، بعضى ها ايشان را در ردیف (داردها) مى آرند و داردها از اقوام خيلى قديم بوده و در حاشيه ی شمال شرقى آريانا سکونت داشتند و هنوز هم در بخش هاى دشوار گذار نورستان و چترال زندگانى دارند. بهر حال ، اليناها خون و مميزات آريائى را بوجه احسن حفظ کرده و مطالعه ی حيات و عرف و عادات و زبان آنها روشنى هاى بزرگى در تاريخ قديم مى اندازد و جا دارد که براى معرفى آنها و کولتور و مدنيت قديم شان آثار جداگاه و مستقلى نوشته و نشر شود.
بعداز سقوط دولت یونان و بوجود آمدن دولت هخامنشی ، بلورستان با استقلال داخلی زندگی کرده است. در دوره ی تسلط یونانیان ، واقعا تاحال علایمی به دست نیامده که بتوان گفت یونانیان دربلورستان به تشکیل دولت ومدنیتی پرداخته اند. ولی بعداز آنکه دولت های کوشانیان و یفتلی ها از قرن اول تاقرن ششم میلادی در افغانستان حکمفرما بوده ویونانیان برای ابد سقوط کردند یک تعداد از باختری های مدنی درهمان جنگ های اولی به دره های بلورستان پناه بردند.
بلورستانی ها دردوره اسلا می تا ظهور امیر تیمور مستقل زندگی می کردند و به دین ومذهب قدیمی خویش پابند بودند. امیر تیمور درسال ١٣٩٨ میلادی زمانی که مناطق اندراب و تخارستان را اشغال نمود به جانب بلورستان لشکرکشی نمود. او از سمت شمال ازکتل خاواک به وادی پنج شیر عبور کرده و بعداً وارد بلورستان شد. تیموردراین مسافرت زمستانی درسبدی نشسته به واسطه یخ مالک خوردن ازکوه سرازیر شد واو می گویدکه درسمت چپ خودیک گروپ ده هزارسواره گی روان کردم، معلوم می شودکه آنهابه حصه شمالی نورستان رفته وتباه شده اند.
اما تیمور ادعا می کندکه من غالب بودم. به هرحال تیموربه سرعت این ولایت صعب المرور وکوه های خطرناک آن راتخیله می کند واز راه خاواک بیرو ن می شود و ضمناً دردره ی کتور کتیبه ای به یادگار گذاشت .درداخل نورستان برکناردریای ناجل تاحال قلعه ای موجوداست که آن را قلعه ی تیمور می نامند. بعداز حملات امیر تیمور گورگان ، ظهیرالدین محمد بابر و محمد حیدر نیز در قرن شانزدهم میلادی به بلورستان حملاتی نموده اند. اما دسته های سواره آن ها عاجز بود از اینکه موفقیت محکمی درآنجا احراز نمایند. این حملات آن ها فقط بخاطر غارت و چپاول بود.
در قرن شانزدهم ميلادى اين سرزمين را بنام کافرستان هم ذکر نموده اند. ظهير الدين محمد بابر که در آغاز قرن شانزدهم از ماوراء النهر به جانب افغانستان و هندوستان لشکر کشى نمود ، به ولايت نورستان هم رسيد. بابر در کتاب مشهور خود به نام بابرنامه چندين جا در مورد نورستان تذکر داده است. او در مورد موقعيت جغرافيايي ، پيداوار و مردم نورستان در آنزمان چنين مي نويسد : کوه هاى عقب همه کافرستان است. انگور و ميوه اش بسيار و شرابش نيز خيلى زياد است. مردمش شراب خور و کافرند... در اواسط قرن هجدهم میلادی بلورستان شرقی یعنی چترال امروز زیر تسلط چینی ها رفت وبعدها دوباره آزادگردید. درقرن نوزدهم میلادی مطابق معاهده دیورندکه دردوازدهم نومبر سال ١٨٩٣ میلادی بین دولت های افغانستان وانگلیس به امضاء رسید حقوق سیاسی افغانستان ازبلورستان شرقی یعنی چترال سلب گردیده ودرسال ١٨٩٥ میلادی عساکر انگلیس تمام بخش های آن را اشغال نمود و بخش بلورستان غربی یعنی نورستان امروزی ازحملات مستقیم انگلیس ها محفوظ ماند و در همین سال امیر عبدالرحمن خان داخل اقدامات عسکری شده و ولایت مذکور را جزو لاینفک افغانستان قرارداد و امروز اهالی با ذکاوت و فعال نورستان در ردیف متدین ترين و وطن پرست ترین طبقات افغانستان به شمارمی روند. باید متذکر شد که تا زمان امیرعبدالرحمن خان این مناطق به نام های بلورستان و کافر ستان شهرت داشت. کوهسار بلورستان که کافران سفيد پوش و سياه پوش در آن زندگانى داشتند و همواره از دسترس حکومت افغانستان خارج بودند ، در سال ١٨٩١ م به حکم امير عبدالرحمن خان مورد حمله جنرال غلام حيدر خان چرخى واقع گرديد و مردم آنرا تماماً مطيع و مسلمان ساخت و آنرا نورستان ناميد.
در نورستان عرف و عادات مردم متفاوت است. آنها مردم مالدار بوده خانه هاى دو منزله از چوب و سنگ مى سازند ، در چپرکت هاى چوبى مي خوابند و در چوکى مى نشينند و طعام خود را روى ميز پهن مي کنند. از پوست حيوانات گاه گاه لباس مى سازند و کلاه نوع پکول مي پوشند... در نورستان راه ها قناعت بخش نبوده ، در بعضى جاها پاى پياده و يا توسط اسپ و قاطر رفت و آمد صورت مى گيرد. مساحت ولايت نورستان ٣٦٢٧ کيلو متر مربع است ، از سطح دریا حدود يک هزار متر ارتفاع دارد و داراى ٤٧ قريه مي باشد. کار مردم نورستان زراعت ، باغدارى و مالدارى است. يک تعداد مردم در جنگل هاى انبوه نورستان به شکار پلنگ و گرگ مشغول هستند و پوست اين حيوانات را به فروش مي رسانند. مردم نورستان در صنعت دستى هم مهارت زياد دارند. تکه هاى پشمي و نخى مى بافتد و از آنها لباس هاى محلى تهیه مي نمايند".
مجموعه ی عکس رحمت الله جعفری از ولایت نورستان
مراسم افتتاح شعبهٔ بانک در ولایت نورستان
دختران افغانی
نوشتاری از دکتر منوچهر سعا دت نوری
منابع و مآخذ
شهرستان نور : تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
بخش نور : تارنمای لغت نامه دهخدا
شهر نور : تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
وجه تسميه نور - شهر نور در یک نگاه : تارنماهای گوناگون
گذشته ی منطقه ی نور و کجور : تارنمای کلين خوني
مناطق دیدنی شهرستان نور - آشنایی با برخی از آثار تاریخی شهرستان نور : بسیاری از تارنماها
برداشتی از ملودی فولکلور مازندرانی - تی مله سنگتراشون - رقص محلی مازندرانی : تارنمای یوتیوب
در مسیر جاده ی کوهستانی رویان تا روستای ییلاقی کد یر در منطقه نور و کجور مازندران - روستای ییلاقی كندلوس در ناحیه نور و کجور مازندران : تارنمای یوتیوب
ولایت نورستان : تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
ولايت نورستان در زمانه های گذشته و امروز ، نوشتاری از عبدالرحيم بختانى : تارنمای قندهار
مجموعه ی عکس رحمت الله جعفری از ولایت نورستان : تارنمای بی بی سی
مراسم افتتاح شعبهٔ بانک در ولایت نورستان - دختران افغانی : تارنمای یوتیوب
ایرانیان درپهنه ی سرزمین نیاکان آریایی : بخش های نخست و دوم و سوم و چهارم و پنجم - تارنمای ایرانیان
