تجارت جهانی اسلحه
★ تصویب و اجرای پیمان نظارت بر تجارت جهانی اسلحه در سال ٢٠١٣: سازمان ملل متحد اعلام کرد که معاهده ی تجارت اسلحه که در تاریخ ٢ آوریل سال ٢٠١٣ به تصویب مجمع عمومی این سازمان رسیده بود از روز چهارشنبه، ٢٤ دسامبر ٢٠١٣ اجرایی شد. حدود یکصد و سی کشور جهان این پیمان را امضا کرده و این مصوبه در شصت کشور نیز پس از تصویب در مجامع قانون گذاری، رسمیت یافته است. به این ترتیب، شمار کشورهای اجراکننده این پیمان از حد نصاب پنجاه کشور فراتر رفته و به این پیمان جنبه اجرایی بخشیده است. ایالات متحده، به عنوان بزرگ ترین صادرکننده تسلیحات متعارف در جهان، این پیمان را امضا کرده است. کشورهای فرانسه، بریتانیا، آلمان، ایتالیا و اسپانیا این پیمان را امضا کرده و به تصویب پارلمان‌های خود رسانده اند و اسراییل نیز از امضاکنندگان این پیمان است. ایران، سوریه و کره شمالی تنها کشورهایی بودند که در اجلاس نظارت بر تجارت اسلحه با پیش نویس این سند مخالفت کردند و در رای گیری مجمع عمومی سازمان ملل هم به آن رای مخالف دادند. معاهده تجارت اسلحه شامل نظارت بر خرید و فروش بین المللی انواع تسلیحات متعارف از اسلحه سبک گرفته تا تانک، هواپیما، ناو جنگی و تجهیزات ضدهوایی پیشرفته و نظایر آنها است و کشورهای امضاکننده را ملزم می کند تا سازوکار مناسب نظارت بر داد و ستد اسلحه را ایجاد کنند. به گزارش عفو بین الملل، هر ساله حدود نیم میلیون نفر در جهان به خاطر نبود نظارت بر نقل و انتقال اسلحه جان خود را از دست می دهند و میلیون ها نفر نیز زخمی شده یا در معرض خشونت قرار می گیرند یا بی خانمان می شوند. انتظار این است که معاهده تجارت اسلحه بتواند این روند را متوقف یا دست کم محدود کند.
★ انستیتو ی بین‌المللی پژوهش های صلح استکهلم معروف به بنیاد سیپری یکی از اندیشگاه های معتبر بین‌المللی است که در شهر استکهلم، سوئد مستقر است و در خصوص جنگ و صلح و مسابقه تسلیحاتی و عرضه و تقاضای سلاح مطالعه و پژوهش‌های تحقیقاتی مهمی می کند.
★ گزارش سال ۲۰۱۶ بنیاد تحقیقات صلح "سیپری": در آسیای شرقی رفتار تهاجمی چین همسایگانش را به تشویش انداخته است، در حالی که در آسیای جنوبی مناسبات میان دو کشور رقیب هند و پاکستان به شدت متشنج باقی مانده است. در عین حال، به دلیل افزایش خطرات تروریستی نا امنی بین المللی بیشتر گردیده است. چنانکه از ارقام تازه ی "بنیاد سیپری" (بنیاد تحقیقات بین المللی صلح در استکهلم) معلوم می شود، اوضاع امنیتی نهایت متشنج جهانی خود را در رونق تجارت اسلحه و زرهدارهای بزرگ نشان می دهد. برای آن که بتوان نوسان های ناشی از قراردادهای بزرگ اسلحه را ترازبندی نمود، کارشناسان "بنیاد سیپری" در سطح جهانی انتقال اسلحه را در مراحل پنج ساله گروه بندی کرده اند. در پنج سال اخیر به تناسب دوره ی قبل از آن ۱۴ درصد بیشتر سلاح در سطح جهانی صادر شده است. "بنیاد سیپری" اظهار نگرانی کرده است که اکثریت این اسلحه به آسیا و منطقه ی بحرانی خاورمیانه صادر شده است. واردات سلاح های سنگین بین خلیج فارس و تنگه ی بسفر ۶۱ درصد افزایش یافته است. بین سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۵ هند تنها کشوری بوده است که اسلحه ی بیشتر نسبت به عربستان سعودی وارد کرده است. عربستان سعودی کشوری است که فقط ۳۰ میلیون نفر جمعیت دارد. در مقایسه ی بین سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ خریداری اسلحه توسط شیخ نشین های نفت خیز تقریباً سه برابر گردیده است. مقام چهارم را در لیست واردات اسلحه امارات متحده عربی دارد که جمعیت آن پنج میلیون نفر است. ترکیه وارد کننده رتبه ی ششم می باشد.
★ پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای، پیمان عدم اشاعه ی سلاح های هسته ای، یا به اختصار "ان‌پی‌تی" در دوران جنگ سرد: در ژانویه ی ۱۹۶۷ برابر با ۱۳۴۷ به صورت محدود بین چند کشور جهان منعقد شد. این پیمان کشورهای جهان را به دو طبقه برخوردار (کشورهای دارای سلاح هسته‌ای) و غیربرخوردار (کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای) تقسیم می‌کند. طبق تعریف کشورهای برخوردار، شامل کشورهایی هستند که تا پیش از اول ژانویه ۱۹۶۷ برابر با ۱۱ دی ۱۳۴۷ سلاح هسته‌ای یا دیگر وسایل منفجره هسته‌ای را تولید و منفجر کرده باشند طبق این تعریف چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا (اعضای دائمی شورای امنیت) به‌طور رسمی دارای سلاح هسته‌ای شدند. تاکنون ۱۸۸ کشور جهان با امضای آن به پیمان‌نامه پیوسته‌اند. هند، پاکستان و اسرائیل این پیمان‌نامه را نپذیرفته اند. کره شمالی نیز پس از نقض پیمان در نهایت از این پیمان‌نامه خارج شد. طبق این معاهده کشورهای دارای سلاح هسته ای نباید به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به کشورهای غیربرخوردار در راه تحصیل این سلاح کمک کنند و کشورهای غیربرخوردار متعهد می‌شوند تا در این راه تلاش نکنند، هر چند به موجب ماده ۴ برخوردارها متعهد شده‌اند که فناوری هسته‌ای صلح آمیز را در اختیار غیربرخوردارها قرار دهند.
جهان در سایه ی تجارت بین المللی اسلحه
★ کتاب "جهان در سایه ی تجارت بین المللی اسلحه" در تاریخ ۸ نوامبر ۲۰۱۱ به وسیله ی " آندره فینشتین" تالیف و منتشر شد. آندره فینشتین یکی از دیپلمات های مشهور آفریقای جنوبی است که اکنون مقیم لندن پایتخت بریتانیاست. وی عضو سابق جبهه ی سیاسی "کنگره ی ملی افریقا" (اتحاد سه حزب) می باشد و در کابینه های آفریقای جنوبی پس از سرنگونی رژیم آپارتاید به عنوان مشاور چند وزیر شرکت داشته است. " آندره فینشتین" در کتاب خود ضمن ارائه ی نظریاتی پیرامون دلایل مشکلات گریبانگیر مردم جهان، از اسرار پشت پرده ی تجارت جهانی اسلحه سخن می گوید و تاریخ شروع آنرا مقارن با معاملات دولت انگلیس با عربستان سعودی، تجارت اسلحه و الماس در آفریقا و پیمان ۶۰ میلیون دلار خرید عربستان سعودی از امریکا برای اسلحه می داند و بر این باور است که این گونه معاملات به روند تصمیم گیری های تشکیلات دموکراتیک انگلیس و امریکا خسارات و زیان های فراوانی وارد کرده است (ترجمه ی همین نگارنده از منابع گوناگون).
★ "جان تیرمن" تئوریسین سیاسی و نویسنده ی آمریکایی در روزنامه ی واشنگتن پست کتاب "جهان در سایه ی تجارت بین المللی اسلحه" تالیف " آندره فینشتین" را مورد بررسی و مرور قرار داده است.
★ گفتگوی رادیو سی بی سی با " آندره فینشتاین" مولف کتاب "جهان در سایه ی تجارت بین المللی اسلحه": این گفتگو نخستین بار در نوامبر ۲۰۱۷ و سپس در ژوئن ۲۰۱۸ از رادیو پخش شد و " آندره فینشتین" به تفصیل در مورد لطمات "تجارت جهانی اسلحه" و نقش آن در " زوال تدریجی دموکراسی در جهان" توضیح داد
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
تصویب و اجرای پیمان نظارت بر تجارت جهانی اسلحه: تارنمای تلویزیون چکاد/ انستیتو ی بین‌المللی پژوهش های صلح استکهلم معروف به بنیاد سیپری: تارنمای ویکی پدیا/ گزارش بنیاد تحقیقات صلح "سیپری": تارنمای دويچه وله/ پیمان منع گسترش سلاح های هسته‌ای: تارنمای ویکی پدیا/ کتاب "جهان در سایه ی تجارت بین المللی اسلحه" (به زبان انگلیسی): تارنمای آمازون/ آندره فینشتین (به زبان انگلیسی): تارنمای ویکی پدیا/ کنگره ی ملی افریقا: تارنمای ویکی پدیا/ "جان تیرمن" تئوریسین سیاسی و نویسنده ی آمریکایی (به زبان انگلیسی): تارنمای واشنگتن پست/ جان تیرمن (به زبان انگلیسی): تارنمای ویکی پدیا/ گفتگوی رادیو سی بی سی با " آندره فینشتاین" (به زبان انگلیسی): تارنمای سی بی سی
*
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2018/07/blog-post.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
