کشور کرواسی (کروشیا)
کرُواسی با نام رسمی جمهوری کرواسی کشوری است واقع در منطقه بالکان (جنوب مرکزی اروپا) که از شمال با اسلوونی و مجارستان، از شمال شرقی با صربستان، از شرق با بوسنی و هرزگووین و از جنوب با مونته نگرو و دریای آدریاتیک هم‌مرز است. زاگرب پایتخت و بزرگترین شهر کرواسی است. جمعیت کرواسی ۴ میلیون و ۱۹۰ هزار نفر است که اغلب آنها کرووات (نام دسته‌ای از اسلاوهای جنوبی که بیشتر در کرواسی و بوسنی و هرزگوین و سرزمین های نزدیک به آن می‌زیند. پاره‌ای از کرووات‌ها نیز در اروپای باختری، آمریکا، استرالیا، زلاند نو و آفریقای جنوبی پراکنده‌اند) هستند. مذهب رایج این کشور مسیحیت کاتولیک است و زبان رسمی آن زبان کروواتی نام دارد. واحد پول این کشور کونا نام دارد… کرواسی در سال ۱۹۱۸ پس از پایان جنگ جهانی اول از امپراتوری اتریش مجارستان جدا و در پادشاهی یوگسلاوی ادغام شد. بعد از جنگ جهانی دوم کرواسی یکی از واحدهای مؤسس جمهوری فدرال یوگسلاوی بود. این کشور در ۲۵ ژوئن ۱۹۹۱ از یوگسلاوی جدا شد و اعلام استقلال کرد. جنگ استقلال کرواسی حدود چهار سال طول کشید و با موفقیت استقلال‌طلبان به پایان رسید.
دیدار تیم‌های فوتبال کرواسی و دانمارک
روز یکشنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۷ تیم های فوتبال کرواسی و دانمارک در مرحله حذفی جام جهانی به مصاف هم رفتند. این بازی در ۹۰ دقیقه با تساوی یک - یک به پایان رسید. اما در ضربات پنالتی که محل درخشش دروازه بان های دو تیم بود، کروات‌ها توانستند با نتیجه ۳ بر ۲ مقابل دانمارک پیروز شده و بعنوان چهارمین تیم به مرحله ی یک چهارم نهایی رقابت های جام جهانی روسیه صعود کنند.
ریشه شناسی نام کشور کرواسی
نام کرواسی از کروشیا (در لاتین میانه) گرفته شده است، که این نیز از اسلاوی شمال غربی و احتمالاً از "کاروات" در پارسی باستانی است. کرُواسی به فارسی تاجیکی، "هارْوَتیه" نیز خوانده می شود. زبان فارسی باستان در شاخهٔ زبان های ایرانی از گروه زبان های هند و ایرانی خانوادهٔ زبان های هند و اروپایی قرار می‌گیرد. این زبان به زبان فارسی میانه (یا زبان پهلوی یا درست تر پارسیگ نیای مستقیم زبان پارسی امروزی) تحول یافت که زبان ادبی و رسمی دوران ساسانیان بود و بعدها به زبان پارسی دری یا پارسی نو تبدیل شد. این زبان از زبان نیا ایرانی (زبان ایرانی باستان) سرچشمه گرفته است. فارسی باستان در کنار زبان اوستایی تنها زبان‌های ایرانی دوران کهن هستند که متن یا کتیبه هایی از آن ها به جا مانده است. زبان پارسی باستان در جنوب غربی ایران صحبت می شد و قدیمی‌ترین متنی که از آن به جای مانده به قرن ششم پیش از میلاد مربوط می شود.
ارتباط احتمالی واژه های "کرواسی" و "کاروات" و 'کورتی" با یکدیگر
کرواسی (در لاتین میانه) و کاروات (در پارسی باستانی) با (کورتی) نیز تشابه دآرد. بنا بر نوشته ی همین نگارنده در مورد مردمان کُرد: "از اسناد بسیار قدیمی که حاوی ذکر طوایف ناحیه ٔ زاگرس است آثار سارگن پادشاه مقتدر آگاد را باید شمرد. این پادشاه از ٢۵٣٠ تا ٢٤٧۵ پیش از میلاد، بر آگاد (جنوب بین النهرین) سلطنت کرد و به جنگ اهالی زاگرس رفت، نواحی کازالو در مشرق دجله و بدره فعلی را که آن زمان (درِ) می نامیدند فتح کرد و این فتح راه او را بسوی ایلام و لرستان و کردستان گشود. از اواخر هزاره ٔ دوم ق .م . تعداد مهاجرین مادی و پارسی رو به افزایش نهاد و در قرن هفتم ق .م . همه ٔ قلعه ها و دیه های این ناحیه به دست این اقوام مهاجر افتاد و زاگرس آریائی نشین شد. در جزء این طوایف مورخان یونان از قومی به نام کورتی یادکرده اند و نیز طوایف دیگری بوده اند که نامشان قریب به همین نام است و در همه ٔ آنها ریشه ٔ «ک ر د» وجود دارد و در زمان های بعد همه را به نام اکراد ذکر کرده اند".
ارتباط احتمالی واژه های "زاگرب" و "زاگرس" با یکدیگر
تشابه بسیار فراوانی بین واژه های زاگرب (پایتخت کشور کرواسی) و زاگرس (رشته کوه های واقع در غرب ایران) نیز وجود دارد. برهمین اساس برخی از پژوهشگران بر این باورند که منطقه ی کرواسی (کروشیا) در دوران پیشین تحت تاثیر و نفوذ فرهنگ ایران و زبان فارسی باستان بوده است. از دیدگاه دیگر نیز برخی ميگويند "كلمه ي زاگرس را اولين بار اسكندر مقدوني، هنگامي كه با سپاه خود به اين رشته كوه ها رسيد به دليل شباهت آنها با كوه هاي زاگرب بكار برد. زاگرس، کلمهای است با ريشة ي يونانی که از ديرباز به معنی پشتکوه به کار می رفته است". اما بر اساس نوشته ی مرحوم علی اکبر دهخدا در واژه نامه ی پارسی ویکی: "زاگرس سلسله ٔ طوائفی هستند که در ادوار قبل از تاریخ و پیش از ظهور آریائی ها از یکی از نقاط آسیا مهاجرت کرده به کوهستان زاگرس آمده اند. این اقوام که بنام لولوبی ، گوتی ، کاسی ، منائی (مانائی)، نایری ، آمادا، پارسوا و غیره خوانده می شوند و ازهزاره ٔ سوم پیش از میلاد بلکه قبل از آن در سراسر این کوهستان می زیسته اند. زبان و دین غریبی داشته اند و کسی از منشاء آنها آگاه نیست، فقط از روی لغات موجوده ثابت شده است که سامی نژاد نبوده اند اما کی و در نتیجه ٔ چه حوادثی از نقاط دوردست آسیا به این کوهستان آمده اند، معلوم نیست. جمعی از فضلاء آنان را آزیانیک خوانده اند و برخی از نژادآریایی دانسته اند و چون هنوز سند مثبتی بدست نیامده است اسمی بر آنها اطلاق کرده و آنها را قفقازی نام نهاده اند یعنی ساکنان سلسله ٔ جبالی که منتهی بقفقاز می شود. این تسمیه از روی ناچاری است و از آن بهتر عنوان زاگرس است که بمعنی بومیان این جبال باشد... از تحقیق احوال آنها معلوم شد که اکثر مخلوطی از یک نژادبومی بوده اند و مسلم آن است که در قرن هفتم پیش از میلاد اکثریت با ایرانیان بوده و زاگرس جزء سائر نقاط آریائی نشین فلات ایران درآمده و بر طبق تصویری که در قصر سارگن نشان داده شده بومیان ساکن زاگروس گیسوانی کوتاه و مجعد دارند که با نواری سرخ آن را بسته اند و برخی نیز کلاه کوتاهی با دستار باریکی بر سر نهاده اند و دارای ریش مجعد و کوتاه و قبای آستین کوتاه تا زانو و پای برهنه می باشند (ملخص از تاریخ کرد رشید یاسمی)".
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
کرواسی: تارنمای ویکی‌پدیا/ کرووات: تارنمای ویکی‌پدیا/ دیدار تیم‌های کرواسی و دانمارک: تارنمای نسیم آنلاین/ زبان فارسی باستان: تارنمای ویکی‌پدیا/ مردمان کُرد: تارنمای ایرانیان درپهنه ی سرزمین نیاکان آریایی/ زاگرس، خاك و محيط زيست: تارنمای حمید عباسی/ زاگرس: واژه نامه ی پارسی ویکی
*
همچنین نگاه کنید به
مجموعه ی واژه های ایرانی در فرهنگ جهانی
*
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2018/07/blog-post_2.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
=========
