الف: در سرزمین قزاقستان
١ - قزاقستان: کشوری است در آسیای میانه و از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. جمعیت قزاقستان ۱۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر است و تراکم جمعیتی کمی دارد. ... آستانه، پایتخت کنونی قزاقستان شهری است بسیار سرد و بادخیز که دمای هوا در زمستان در آن به ۴۰ درجه زیر صفر می‌رسد... ساکنان اصلی منطقه امروزی قزاقستان از اقوام ایرانی تبار سکیت بودند... قزاقستان در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ آخرین جمهوری شوروی بود که اعلام استقلال کرد.
٢ - قزاق ها: در قرن سیزدهم میلادی زیر فرمان چنگیزخان درآمدند و تحت حکومت جوجی فرزند جوان وی قرار گرفتند. سپس یکی از بخشهای اردو ی طلائی شدند و جزء امپراطوری غربی مغول که به وسیله ٔ باتو پایه گذاری شد به شمار رفتند. اردو ی طلائی پس از سه قرن سیادت در شرق و غرب آسیا افول کرد و در اوایل قرن شانزدهم این امپراطوری به خانان چندی تقسیم شد. ولی قزاق ها در استپ های ترکستان به سر بردند و در آن هنگام به سه قسمت می شدند: اردوی کوچک ، اردوی متوسط و اردوی بزرگ پس از قیام اکتبر در روسیه قزاق ها به صورت یکی از حکومت های خودمختار قزاقستان و در اوت ١٩٢۵ جزو حکومت سوسیالیستی روسیه درآمدند.
٣ - شهر آلماتی ( آلماتا) پرجمعیت‌ترین شهر قزاقستان: بعنوان مرکز اصلی تجاری در جنوب شرقی این کشور و در امتداد رشته کوههای مرتفع تیان شان و نزدیکی مرزهای قرقیزستان قرار گرفته است. این شهر از سال ١٩٢٧ تا سال ١٩٩٧ به عنوان پایتخت "قزاقستان" به شمار می‌رفت تا آنکه در این سال پایتخت به شهر "آستانا" انتقال یافت. نام شهر آلماتی در زبان قزاقی برگرفته از کلمه آلما به معنی سیب و آلماتی به مفهوم شهر پر از سیب است. همچنین در نسخ قدیمی بجا مانده از مجارستان نام این شهر را آلما اتا به معنی پدر سیب می‌دانند که به نظر مفهوم خاصی را نمی‌رساند امروزه سیب به عنوان نماد این شهر شناخته می‌شود. از سوی دیگر برخی از اندیشمندان و تاریخ‌شناسان ایرانی معتقدند نام این شهر تغییر یافته آلوه آتا که در ریشه سکایی – ایرانی آن کوه عقاب نامیده می‌شده گرفته شده است.
٤ - اقوام ایرانی تبار سکیت: سکاها در زبان آشوری اشکوز نامیده می‌شدند و پارسیان و هندی‌ها آنان را سَکا می نامیدند. آن چنان که در کتیبه‌های هخامنشی نگاشته شده؛ سَکَ یا سَکا نامی است که در زبان پارسی باستان برای سکاهایی که از طرف آسیای میانه با ایرانیان سروکار داشتند، به کار رفته است. سکاها در نوشته های هرودوت موسوم به سکیث هستند. در فرهنگ شاهنامه، زیر واژهٔ سگسار آمده‌است: «از مرز و بوم‌هایی که داهیان در آن جای گرفتند» و راجع به داهیان زیر کلمهٔ سکزی می‌خوانیم: «... داه گروهی بودند از آرین که در دشت خوارزم جای گرفتند و پس از آن در کنار جنوبی دریای خزر جایگیر شدند. از آنان مردم بستوه آمدند. پادشاه ایران گروه داه را پراکنده ساخت. یک دسته از آنان را به زابلستان کوچانید و آنان را سکزی خواندند... و دشت خوارزم داهستان نامیده شد که مخفف آن دهستان است و اکنون به دهستان معروف است...».
۵ - فارابی: ابونصر محمد بن محمد طرخانی ملقب به فارابی، حدود سال ۲۵۷ هجری قمری (۸۷۰میلادی) در دهکدهٔ «وسیج» از ناحیهٔ پاراب (فاراب) در فرارود (شهر اُترار کنونی در جنوب قزاقستان) یا پاریاب (فاریاب) خراسان در افغانستان کنونی به دنیا آمد. فارابی، از بزرگترین فیلسوفان ایرانی سده سوم و چهارم هجری است. اهمیت او بیشتر به علت شرح‌هایی است که بر آثار ارسطو نگاشته و به سبب همین مشروحات او را معلم ثانی خوانده‌اند و در مقام بعد از ارسطو قرار داده‌اند. پدر و مادر فارابی ایرانی‌تبار بودند. خود او نیز ایرانی‌تبار بود.
برای آگاهی بیشتر پیرامون "فارابی" و شرح زندگی او، علاقه مندان می توانند به نوشتار"فارابی: نخستین دانشمند ایرانی در رشته ی علم و هنر موسیقی" (به زبان انگلیسی) اثر همین نگارنده مراجعه نمایند.
٦ - - برگزاری هفته ی زبان فارسی در دانشگاه فارابی آلماتی در قزاقستان: اساتید و دانشجویان زبان فاراسی با همکاری رایزنی فرهنگی ایران از تاریخ ١١ تا ١٦ فروردین ١٣٩٢ هفته ی بزرگداشت زبان فارسی را در اتاق ایران و مرکز ایرانشناسی دانشگاه فارابی آلماتی برگزار کردند. در طول این هفته، نمایش نقاشی با موضوعات مختلف اخلاقی و اجتماعی و قرائت شعر و دکلمه و داستان و نمایش کلیپ های ادبی بر گرفته از زبان فارسی و فرهنگ و هنر ایرانی ازجمله برنامه هایی بود که دانشجویان اجرا کردند.
برخی فیلم ها و گزارش ها پیرامون قزاقستان
چهره ی واقعی قزاقستان
https://www.youtube.com/watch?v=iuJbn4WmKB4
پروژه ی اکسپو (نمایشگاه جهانی) در سال ٢٠١٧ در قزاقستان
https://www.youtube.com/watch?v=9Bk46G8HPIw
اسب های بزکشی در قزاقستان
https://www.youtube.com/watch?v=hLl_jcU-U1Y
نگاهی به هفته ی مد در قزاقستان
https://www.youtube.com/watch?v=Y_Awy-JNdsI
رقص شاد دختران و پسران در شهر آلماتی
https://www.youtube.com/watch?v=mSX_TPzTrBE
نوروز در دانشگاه فارابی آلماتی
https://www.youtube.com/watch?v=lXarUliTHvs
جشن سدره پوشی (آیین زرتشتی شدن) در شهر آلماتی قزاقستان
http://www.oshihan.org/Pages/Kazakhistan.htm
آیین زرتشتی در قزاقستان و آسياي مركزي
http://www.cais-soas.com/CAIS/Religions/iranian/Zarathushtrian/conversion_to_zoroastrianism.htm
ب - در سرزمین ترکمنستان
١ - ترکمنستان: کشوری است در آسیای میانه و از جنوب با افغانستان و ایران، از شمال با ازبکستان و قزاقستان و از باختر با دریای خزر همسایه و از طریق این دریا با کشورهای جمهوری آذربایجان و روسیه نیز همسایه است... بیشتر مردم این کشور از قوم ترکمن هستند و به زبان ترکمنی صحبت می‌کنند. ۸۰٪ درصد مساحت ترکمنستان را صحرای قره‌قوم تشکیل می‌دهد که دارای آب و هوای خشک است. ولی ناحیه ی رشته کوه کپه داغ در جنوب کشور و نزدیکی مرز ایران آب و هوای مناسبی دارد و "عشق آباد" یا "اشک آباد" پایتخت ترکمنستان، "مرو" و سایر شهرهای مهم در این ناحیه هستند. ترکمنستان دارای منابع بزرگ گاز است که آن را به کشورهای مختلف از جمله ایران صادر می‌کند. رشد اقتصادی این کشور در سال ۲۰۰۷ براساس آمار صندوق بین‌المللی پول حدود ۱۱٫۵٪ بوده‌است که آن را یازدهمین کشور دارای رشد اقتصادی سریع می سازد.
ترکمنستان در ادوار مختلف منطقه استراتژیک و مهمی برای حکومت‌های منطقه بوده است. این کشور در زمان هخامنشیان از ساتراپ‌های خوارزم، پارت و مارگیان ا(مرو) تشکیل شده است. در قرن چهارم قبل از میلاد اسکندر مقدونی آسیای مرکزی را فتح نمود و جاده ی ابریشم را بنیان نهاد و به این منطقه رونق اقتصادی و فرهنگی بخشید و اهمیت این منطقه را دوچندان نمود. هشتاد سال بعد در شهر "نِسا" پادشاهی اشکانیان پایه‌گذاری شد و پس از اشکانیان و با روی کار آمدن ساسانیان "نسا" اهمیت خود را از دست نداده و از شهر‌ها ی مهم آن دوران بود. قرن هفتم میلادی این منطقه جزو ممالک اسلامی گردید و با نقل مکان مامون به شهر "مرو" این شهر به عنوان پایتخت خراسان بزرگ شناخته شد. در اواسط قرن یازدهم میلادی سلسله سلجوقیان امپراطوری خود را در ترکمنستان کنونی تشکیل و بزودی از شرق تا چین و از غرب تا دریای مدیترانه گسترش داد و این قدرت تا قرن دوازدهم ادامه داشت و با حمله چنگیز مغول امپراطوری سلجوقیان سرنگون گردید.
٢ - كشور تركمنستان: درجنوب غربي آسياي مركزي است و از شمال و شرق با ازبكستان، از غرب به درياي خزر و از جنوب به ايران (استان هاي مازندران و خراسان)، از جنوب شرقی به افغانستان و از شمال غربی به قزاقستان منتهي مي شود. وجود مرز آبي با درياي خزر اهميت اين كشور را دو چندان كرده است. اقتصاد اين كشور پس از يك دهه ركود درسال ١٩٩٩مجدداً به رونق گذشته بازگشت، بطوريكه رشد واقعي توليد ناخالص اين كشور در اين سال ١٢ درصد بود، اين بهبود در رشد را عمدتاً ناشي از فروش گاز طبيعي اين كشور به ايران و روسيه مي‌دانند. سواي از نفت و گاز, توليد و صادرات پنبه نيز بخش مهمي از درآمدهاي اين كشور را تشكيل مي‌دهد اما نبايد فراموش كرد كه درحال حاضر صادرات پنبه اين كشور تنها به ميزان نيمي از صادرات پنبه اين كشور در زمان شوروي سابق مي باشد. از ديگر اقلام مهم صادراتي اين كشور ميتوان به قالي و برق اشاره كرد. دولت تركمنستان در دوره پس از استقلال با آگاهي از شرايط موجود اقتصادي در جهت قطع رشته هاي وابستگي به مسكو و ديگر جماهير و پايه‌ريزي يك اقتصاد ملي گام برداشت. واقع شدن در مسير جاده ی ابريشم (كه آسياي دور را به اروپا وصل مي كند)، مجاورت با درياي خزر، راه آبي كشورهاي منطقه به درياي سياه و امكان ارتباط با آب هاي گرم خليج فارس و اقيانوس هند از طريق ايران، مسئولين اين كشور را به بهره‌گيري و ايجاد زيرساخت هاي لازم جهت استفاده هر چه بيشتر از اين امكانات واداشته است.
٣ - شهر مرو مرکز استان مرو در ترکمنستان شهر باستانی آریایی ها: مَرو مرکز استان مرو در ترکمنستان است و در انتهای جنوبی بیابان قره قوم و به فاصلهٔ نود مایلی شمال شرقی سرخس واقع است و از رود مرغاب (مرورود) مشروب می‌شود. به ساکنان مرو در فارسی مَروَزی گفته می‌شود به معنی «زیَنده در مرو». مردم نواحی شرقی خراسان مرو را به نام مور (بر وزن دور به‌معنی محیط و پیرامون) و باشندگان آن را موری (بر وزن دوری به‌معنی بشقاب) می‌گویند... پیشینه ی مرو به پیش از میلاد مسیح می‌رسد. مرو از شهرهای باستانی آریاییان و از مراکز فرهنگی ایران بوده‌است. داریوش اول در سنگ‌نبشته ی بیستون مرو را مَرگَوش نامیده و با باختر اسم برده است. اما جغرافیانویسان قدیم آن را مَرْگیانا نامیده و جداگانه ذکر کرده‌اند. مرگیان یا مرو از سرزمین‌های تابع اشکانیان بشمار می‌آمد.
مرو در دورهٔ ساسانیان آباد بوده‌است. یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی پس از شکست جنگ نهاوند (۲۱ هجری/۶۴۲ میلادی) به ری، اصفهان، کرمان، بلخ و سپس مرو رفت و از شاه چین و خاقان ترک کمک خواست اما چون از سوءنیت ماهوی سوری مرزبان مرو نسبت به خود آگاه شد به آسیابانی به نام خسرو پناه برد و او یزدگرد را به طمع لباس فاخرش کشت (۳۱ ه . ق/۶۵۱ میلادی). از آن پس سرزمین های شرقی ایران یکی پس از دیگری و از جمله مرو بتصرف مسلمانان درآمد و سلسله های ایرانی یکی پس از دیگری بر این ناحیه حکومت کردند... در دورهٔ صفویه و افشاریه و قاجاریه گهگاه سرکشان نواحی مخصوصاً ازبکان و خان های خیوه، مرو را مورد تاخت و تاز قرار دادند. در دورهٔ قاجاریه تعرض ترکمانان و حکام اطراف امری عادی شده بود بدین مناسبت ناصرالدین شاه قاجار در اواخر سال ۱۲۷۶ ه .ق، حمزه میرزا حشمت الدوله را به همراهی قوام الدوله آشتیانی با چهل هزار سپاهی روانهٔ حدود مرو کرد. اما این لشکر بسبب بی‌احتیاطی و اختلافی که بین حشمت الدوله و قوام الدوله بود از ترکمانان شکست خورد و روس ها که به حدود شمال دریاچهٔ آرال و مشرق دریای خزر رسیده و به تصرف ترکستان شرقی و غربی و دره‌های سیحون و جیحون شروع کرده بودند به نواحی تحت تابعیت ایران نیز دست انداختند، از جمله خیوه را در ۱۲۷۰ و تاشکند و سمرقند و بخارا را در ۱۲۸۱ و ۱۲۸۵ اشغال کردند و با استیلای بر این نواحی به درهٔ آرال اترک و ترکمن صحرا نزدیک شدند و در ۱۲۹۸ ه .ق در گوگ تپه ترکمانان تکه را بکلی از پای درآوردند و سرانجام در محرم ۱۲۹۹ ه .ق. خط مرزی کنونی بین دولت ایران و روسیه به موجب معاهده‌ای تغیین و مشخص شد.
برخی فیلم ها و گزارش ها پیرامون ترکمنستان
مدرسه ايرانيان در عشق آباد ترکمنستان
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8807020276
نمونه ای از برنامه ی رقص و موسیقی در ترکمنستان
https://www.youtube.com/watch?v=Nyev0nwMuEg
رقص های محلی در ترکمنستان
https://www.youtube.com/watch?v=YNJMOgEqc20
فیلم مستند پیرامون ترکمنستان
https://www.youtube.com/watch?v=2CqJg498tTU
یادداشت پایانی
١ - اگر چه مشهور ترین دانشگاه در شهر آلماتی قزاقستان به احترام فیلسوف نامدار ایران به نام "فارابی" خوانده شده و این امر شایان تحسین است اما اضافات "ال" و "قزاق" به "فارابی" بسیار اسف انگیز است و جای اعتراض دارد.
٢ - با آرزوی بهترین ها برای همه ی مردمان قزاقستان و ترکمنستان
دکتر منوچهر سعادت نوری
منابع و مآخذ
قزاقستان: تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
قزاق ها: تارنمای دانشنامه ی ایرانیکا - تارنمای لغت نامه دهخدا
شهر آلماتی ( آلماتا) پرجمعیت‌ترین شهر قزاقستان: تارنمای پایگاه اطلاع رسانی قزاقستان - تارنمای باشگاه خبرنگاران
اقوام ایرانی تبار سکیت: تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
فارابی: تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا - تارنمای گزیده ای از نوشتارها
برگزاری هفته ی زبان فارسی در دانشگاه فارابی آلماتی در قزاقستان: بسیاری تارنماها
برخی فیلم ها و گزارش ها پیرامون قزاقستان: تارنمای یوتیوب
ترکمنستان: تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
كشور تركمنستان - نوشتاری از وحيد احمدي: تارنمای مطالعات درياي خزر
شهر مرو مرکز استان مرو در ترکمنستان شهر باستانی آریایی ها: تارنمای دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
برخی فیلم ها و گزارش ها پیرامون ترکمنستان: تارنمای خبرگزاری فارس - تارنمای یوتیوب
Aryans in Kazakhstan & Turkmenistan
Abstract: Kazakhstan has been inhabited since the Neolithic Age: the region's climate and terrain are best suited for nomads practicing pastoralism. Archaeologists believe that humans first domesticated the horse in the region's vast steppes. Central Asia was originally inhabited by Indo-Iranians. The best known of those groups was the nomadic Scythians.. Merv (in Turkmenistan), formerly Achaemenid Satrapy of Margiana; was a major oasis-city in Central Asia, on the historical Silk Road. It is claimed that Merv was briefly the largest city in the world in the 12th century....Some Reports and Vidoes about Kazakhstan and Turkmenistan. Naming an important university after Farabi in Kazakhstan, is believed to be consistent with a respect to the famous Iranian scientist and philosopher. But those additional prefixes such as al- and kazakh (as used by the official Website of Farabi University in Kazakhstan) are awfully incorrect and need to be strongly protested: Manouchehr Saadat Noury, PhD
http://iranian.com/posts/aryans-in-kazakhstan-amp-turkmenistan-39608
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/10/blog-post_12.html
بخش های پیشین ایرانیان درپهنه ی سرزمین نیاکان آریایی
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/04/blog-post_17.html
