شناسایی چند اختلال مهم روانی

اختلالات روانی به گروهی از بیماری ها گفته می ‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌ شوند. علت بیماری ‌های روانی به خوبی شناخته نشده است ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس ‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آن‌ ها مؤثر است. اختلال اضطرابی، اختلال دوقطبی، سراسیمگی، روان ‌نژندی، کج‌ رفتاری، و رفتارِ ضدِ اجتماعی از جمله ی این اختلالات است.

اختلال ناشی از نگرانی و اضطراب یا اختلال اضطرابی: یک بیماری روانی شایع است، به‌طوری‌که بیشتر زنان و میان‌سالان و افراد سالمند با آن مواجه هستند. اختلالات اضطرابی، گروهی از اختلالات روانی است که دارای نشانه‌هایی از اضطراب و ترس‌ اند. اضطراب ناشی از نگرانی درمورد آینده است و ترس واکنشی به رویداد کنونی. احساس اختلال اضطرابی می‌تواند دارای نشانه ‌های فیزیکی همچون تپش قلب و لرز باشد. اختلال اضطرابی ازجمله اختلالات روان شناختی است که منشأ فیزیولوژیک آن کاملاً شناخته‌ شده نیست، ولی ارتباط تنگاتنگی با اختلالات افسردگی دارد. اختلال اضطراب فراگیر، نوعی اختلال اضطرابی است که به صورت نگرانی بیش از اندازه و نامعقول در مورد اتفاقات و فعالیت ‌های روزمره تعریف می‌شود. اختلال اضطراب فراگیر بر خلاف حمله پانیک سیر مزمن ‌تری دارد و می‌تواند برای ماه‌ ها در فرد وجود داشته باشد. بهترین درمان برای این بیماران ترکیبی از روان درمانی و دارودرمانی در کنار اقدامات حمایتی است.  برای درمان اختلال اضطراب فراگیر یکی از فنون اساسی و رایج کاهش استرس  است که می تواند با تمرکز فرد به زمان حال و جدا کردن فرد از افکار اضطراب  و همچنین دادن ویژگی پذیرش احساسات به افراد این اختلال را به صورت کامل در کنترل فرد قرار دهد.

  اختلال دو قطبی یا افسردگی و آشفتگی: نوعی اختلال خلقی و بیماری روانی است. افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید خلق می ‌شوند. اختلال دو قطبی به صورت معمول در آخر دوره ی نوجوانی یا اوائل دوره ی بزرگسالی تظاهر پیدا می‌کند.
اختلال دوقطبی، به نام "بیماری آشفتگی افسردگی" و"مانیک دپرسیو" نیز خوانده می شود که طی آن خلق فرد از حالت شاد و پر انرژی به حالت غمگین و خمود در چرخش است. شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است و عوامل هورمونی و ژنتیکی را در بروز آن دخیل دانسته اند. شخصی که در مرحله ی آشفتگی بیماری قرار دارد، دارای حالت انبساط بی حد و نامتناسب است و هر فعالیتی به ایجاد احساس شادی در وی منجر می شود. فرد در حالت آشفتگی به برقراری رابطه با دیگران و تجدید روابط پیشین می پردازد و ممکن است که این سبک برخورد اجتماعی او منجر به ایجاد ناراحتی در دیگران شود. کاهش خواب و احساس نیرومندی بدون خواب کافی، رفتار آشفته و پر جنب و جوش از ویژگی های این افراد است. این افراد افکار زیادی دارند که گاهی برای بیان آن وقت کم می آورند و به همین دلیل شتاب زده حرف می زنند که به این حالت «فشار تکلم » می گویند.  ویژگی دیگر افراد دچار حالت آشفتگی احساس خود بزرگ بینی است که طی آن فرد خود را واجد مزیت های خاص و توانایی های فوق العاده می یابد، این حالت نوعی "تورم اعتماد به نفس" است که تناسبی با موقعیت واقعی فرد ندارد و منجر به ریسک های شغلی یا انجام فعالیت های پر خطر می شود. گاهی عارضه های ناشی از این رفتارها بسیار شدید و حاد می شود، به طوری که منجر به صدمه جدی به خود و دیگران و ایجاد خسارت های مالی، جسمی، عاطفی برای خود فرد یا دیگران می شود، یا منجر به فعالیت های غیر قانونی می شود که ناشی از ضعف قضاوت فرد است. در این موارد بستری شدن فرد ضرورت پیدا می کند. سن متوسط بروز حالت آشفتگی حدود بیست سالگی است اما گاهی آغاز آن در سنین بالاتر و میانسالی هم دیده می شود. فرد بیمار در مرحله ی افسردگی یک یا چند دوره ی افسردگی اساسی را تجربه می کند که شامل فقدان انرژی و حالت خمودگی و افکار مرگ یا خود کشی و مشکلات اشتها و خواب است

سراسیمگی یا بی ‌قراری روانی (آژیتاسیون): یک سری حرکت‌های ناخواسته و بی ‌هدف است که از تنش روانی و اضطراب فرد ریشه می ‌گیرد. این موضوع شامل قدم زدن در اطراف اتاق، فشردن دست ها، کشیدن لباس و پیچاندن آن و دیگر اقدامات مشابه و همچنین بی ‌قراری شدید می‌گردد. در موارد شدیدتر، ممکن است تبدیل به حرکت مضر برای فرد مانند پاره پاره کردن یا جویدن پوست اطراف ناخن یا لب تا حد ایجاد خون ‌ریزی شود. آژیتاسیون به‌طور معمول از علائم اختلال در افسردگی عمده یا اختلال وسواس فکری عملی، و گاهی اوقات مرحله ی آشفتگی و اختلال دو قطبی است. میانسالان و افراد مسن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بحران هستند.

روان ‌نژندی یا نِوْرُز (نوعی سراسیمگی): که پایه و اساس  کالبدشناسانه ‌ای ندارد. به عبارت دیگر روان‌ نژندی نوعی بیماری روانی یا رفتاری است که اساسی عضوی ندارد. در این بیماری اضطراب روانی با حفظ سلامت توان عقلی در شخص پدید می‌آید. روان‌شناسان بر این باورند که نگرانی یکی از مهمترین علامت‌های روان‌نژندی می‌باشد و بیشترین و رایج ‌ترین نوع آن است. نگرانی هم نوع موقت دارد و هم دایمی. برخی از روان ‌شناسان نگرانی را چنین تعریف می‌کنند: نگرانی، احساس عمومی به آزردگی ناخوشایند، انتظار خطر و ترس ناشی از خطری است که شخص منتظر آن است و نمی‌داند از کجا سرچشمه می ‌گیرد
کج‌ رفتاری: به معنی تخلف عمدی از هنجار یا مجموعه هنجارهای معینی است که در جامعه پذیرفته شده است. کج‌رفتاری فقط به نحوه ی عمل فرد مربوط نیست، بلکه به فعالیت‌ گروه‌ ها نیز مربوط می ‌شود. به افرادی که از هنجارهای پذیرفته شده فراتر می‌ روند، کج ‌رفتار گفته می‌شود. افراد کج ‌رفتار عموماً ضمانت ‌های اجرایی رسمی و غیر رسمی هنجارها را نادیده می‌گیرند. کج ‌رفتاری در جامعه ‌شناسی، روان‌ شناسی، روان ‌پزشکی و جرم‌ شناسی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. حوزه ‌ای از جامعه‌ شناسی که به انحرافات می‌پردازد، آسیب‌ شناسی اجتماعی یا جامعه‌ شناسی انحرافات نامیده می ‌شود. آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می‌شود که در چار چوب اصول اخلاقی و قواعد عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه ی محل فعالیت کنشگران قرار نمی‌گیرد و در نتیجه با منع قانونی یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبه رو می گردد. به همین دلیل کج روان سعی دارند کج روی های خود را از دید ناظران، قانون اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان سازند. زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی تکفیر اخلاقی و طرد اجتماعی مواجه می‌شوند..

رفتارِ ضدِ اجتماعی: کنشی است که به رفاهِ دیگران آسیب برساند. بسیاری از مردم نیز کنشی که برخلافِ هنجارهای غالب در اجتماع باشد را به‌عنوانِ رفتارِ ضدِ اجتماعی محسوب می‌کنند. انجمن روان ‌پزشکی آمریکا در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌ های روانی رفتارِ ضدِ اجتماعی را در زمرهٔ اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌ شمارد. همچنین می‌توان الگوی رفتارهای ضدِ اجتماعی مزمن را در کودکان و نوجوانانِ مبتلا به مشکلاتِ رفتاری همچون اختلال رفتاری یا اختلال نافرمانی مقابله جویانه و بر اساسِ معیارهای دی ‌اس‌ ام ۵ (نسخه پنجم برنامه ریزی شده از انجمن روانپزشکی آمریکا و در واقع یک راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) طبقه ‌بندی کرد. اما معمولاً رفتارِ ضدِ اجتماعی در موردِ افرادی به‌کار می‌رود که رفتارشان ناشی از اختلالِ روانی نیست اما تلاش می‌کنند در جامعه رفتارهایی نیرنگ ‌بازانه و مخرب از خود نشان دهند. افراد مبتلا به "مردم ‌گریزی"، "انحراف جنسی" و اوباش اینترنتی یا "ترول" نمونه ای از بیماران رفتارِ ضدِ اجتماعی می باشند.
اوباش اینترنتی یا ترول: در گفتمان اینترنتی به افرادی گفته می‌شود که با رفتار مخرب در فضای وب (فضای مجازی) به دنبال جلب نظر کاربران، ایجاد تشنج و بیان مطالب محرک و توهین‌آمیز هستند. اوباش اینترنتی فردی است که در اتاق‌های گفتگو، تالارها، وب نوشت ها یا تارنماهای کاربر پیام‌هایی ارسال می‌کند که حاوی مطالب ناراحت‌کننده یا جنجال‌برانگیز است. در حالی که در یک جمع اینترنتی کاربرانی با حسن نیت بحثی را دنبال می‌کنند، اوباش اینترنتی با تحریک سایرین و با پیش کشیدن بحث‌های نامربوط یا توهین آمیز، به دنبال مطرح کردن خود و متشنج کردن فضای گفتگو است. یکی از چالش‌های دائمی دارندگان وب گاه‌ها و تالارهای گفتگو مقابله با خرابکاری و در عین حال برقراری آزادی بیان است. آزادی بی حد و حصر باعث تحمل اوباش‌ها می‌شود و در نهایت به برهم خوردن فضای آرام گفتگو می ‌انجامد و از طرفی کنترل و حذف انتقادات هم به دیکتاتوری ختم می‌گردد. یکی از تکنیک‌های بازدارنده‌ای که سایت‌های شناخته شده نظیر فیس بوک، بلاگر و غیره برای مقابله با خرابکاری انجام می ‌دهند محدود کردن امکان فعالیت به کاربران ثبت نام کرده ‌است. با این روش آمار خرابکاری تا حدی کاهش می‌ یابد چرا که خرابکاری را مشکل‌تر و ردیابی کاربر خاطی را آسان ‌تر می‌کند. یکی از رایج ‌ترین شیوه‌ های اوباشی گری در اینترنت استفاده از مغالطه حملهٔ شخصی است. به این معنی که در بحث با کاربری دیگر به جای آنکه استدلال او را تحلیل کنند، نیت و شخصیت خود او را زیر سؤال برده یا با انگ زدن و فحاشی او را تحریک به مقابله به مثل می نمایند. اخیراً رسانه‌های جمعی این واژه را در خارج از حوزهٔ وب نیز به کار برده‌اند و حوزه استعمال آن در حال گسترش است.

تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
بیماری روانی: تارنمای ویکی پدیا/ اختلال اضطراب: تارنمای ویکی پدیا/ اختلال اضطراب فراگیر: تارنمای ویکی پدیا/ درمان اختلال اضطراب فراگیر: تارنمای دكتر علی مرادی روان درمانگر/ اختلال دو قطبی: تارنمای ویکی پدیا/ آشفتگی افسردگی یا بیماری دو قطبی (نوشته ی آذر نادی): تارنمای پرشین پرشیا/ سراسیمگی یا بی ‌قراری روانی: تارنمای ویکی پدیا/ روان ‌نژندی: تارنمای ویکی پدیا/ کج‌ رفتاری: تارنمای ویکی پدیا/ رفتارِ ضدِ اجتماعی: تارنمای ویکی پدیا/ مردم ‌گریزی: تارنمای ویکی پدیا/ انحراف جنسی: تارنمای ویکی پدیا/ اوباش اینترنتی یا "ترول": تارنمای ویکی پدیا/ گفتگو پیرامون رفتارِ ضدِ اجتماعی (به زبان انگلیسی): تارنمای سی بی سی

همچنین نگاه کنید به
تغذیه و سلامت جسم و روان: تارنمای گزیده ای از نوشتارها
فهرست کامل اختلالات روانی به همراه توضیحات جامع: تارنمای پل ارتباطی پارسیان
بیماری ‌های روانی شایع و افراد مشهور مبتلا به آن‌ ها: تارنمای خبرنامه ی فول ‌فکر
خطرناک ترین انواع بیماری روانی: تارنمای خبرنامه ی سلامت
اختلالات خواب ناشی از بیماری های روانی، در نوشتار "خواب نامه" : تارنمای گزیده ای از نوشتارها
*
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2018/06/blog-post_14.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
=========