کمبوجیه به هیروگلیف مصری
کمبوجیه به خط میخی
========
کمبوجیه
این واژه در پارسی باستان کمبوجیه، در زبان ایلامی کنبوزیه، در اکدی کمبوزیه و در زبان آرامی کنبَوزی خوانده می‌شد. این نام در اسناد مصری کنبوت و کمبات و در زبان یونانی کامبوزس تلفظ می شده است. از مورخان دورهٔ اسلامی، ابوریحان بیرونی نام این شاه را قُمب‌سوس و قُمبوزِس و ابوالفرج بن عبری آن را قُمباسوس بن کوروش نوشته‌اند. همچنین این نام در فرانسوی و متعاقباً فارسی ایران، به صورت کامبیز درآمده است.
* کمبوجیه، نام دو تن از شاهان هخامنشی است. براساس نظر برخی از دانش پژوهان، ریشهٔ این نام ایلامی است. اما پژوهشگران دیگری از جمله ارنست هرتسفلد، فریدریش فون اشپیگل و جیمز هوپ مولتن، آن را با قبیله های "سانسکریت زبان موسوم به کمبوجه"، که در شمال‌غرب هند زندگی می کنند، در پیوند می دانند و بر این باورند که کمبوجیه صورت وصفی نام این قبیله است.
* اشپیگل همچنین معتقد است که کمبوجیه و کوروش نام دو قهرمان افسانه‌ای پیشاتاریخی هند و ایرانیان بوده‌اند (پیش از جدایی میان ایرانیان و هند و آریایی ها) که سپس این دو قهرمان در دودمان پادشاهی هخامنشی به طور طبیعی تجدید حیات یافته اند و سپس چنین اظهار نظر می‌کند که اسطوره های مربوط به کوروش تا درجهٔ زیادی حاصل درهم آمیختگی میان داستان کوروش افسانه ای پیشاتاریخی و کوروش تاریخی است. جیمز هوپ مولتون نظریهٔ اشپیگل دربارهٔ ریشه شناسی این دو نام را بهترین تفسیر موجود می داند. اما ریچارد نلسون فرای این تفسیر را نادرست می داند و معتقد است که پیش‌تر نیز نام دو تن از هخامنشیان، کمبوجیه بوده است و گزارش های حضور کمبوجیه در شرق ایران هنوز تأیید نشده اند.
* آرنولد توینبی استدلال می‌کند که این دو نام فارسی، از نام کوچ نشینان اوراسیایی "کامبوجه" و "کورو" که در متن های سانسکریت از ایشان یاد شده گرفته شده است که بر طبق گفتهٔ او در عصر مهاجرت در سده های هشتم و هفتم پیش از میلاد به ایران و هند وارد شده‌اند. توینبی نتیجه می‌گیرد که فتح جهان به دست شاخهٔ بزرگتر دودمان هخامنشی با دلاوری نیروی کمکی کوچ نشینان کامبوجه و کورو به دست آمد، از این‌رو برای یادبود این موضوع، شاخهٔ بزرگتر خاندان، همهٔ شاهزادگان بزرگ خود را از کورش یکم به بعد یک‌سره کوروش و کمبوجیه نام‌گذاری نمودند.
کامبوج
کامبوج (به زبان خِمِر تلفظ: کامپوچیا) کشوری است در جنوب شرقی آسیا و پایتخت آن پنوم پن است. لفظ کامبوج، تلفظی فرانسوی است. نام باستانی این کشور، کمبوجا وابسته به لفظ افسانه‌ای کمبو است؛ و تأثیرات آمیخته به باورهای هندی، بیانگر کاربرد و حفظ این لفظ باستانی در کتیبه‌ها و متون کهن کامبوج است. جمعیت این کشور ۱۴٫۸ میلیون نفر و زبان رسمی آن خِمِر است که خط ویژه خود را دارد. دین ۹۶ درصد از مردم این کشور بودایی و واحد پول آن ریـِل است. ۹۰ درصد از مردم آن از تبار خمر، ۵ درصد ویتنامی‌تبار و بقیه از اقوام مختلفند. از نظر جغرافیایی کامبوج بخشی از شبه‌جزیره هندوچین به‌شمار می‌آید و با تایلند، لائوس، و ویتنام هم‌مرز است. کامبوج پس از ۱۰۰ سال استعمار فرانسویان در سال ۱۹۵۳ به استقلال رسید. نظام سیاسی کامبوج پادشاهی مشروطه است و ریاست کنونی دولت آن را هون سن برعهده دارد که با بیش از ۲۵ سال حکومت، طولانی‌ترین حکومت را در جنوب شرق آسیا داشته‌است. رژیم خمرهای سرخ در سال ۱۳۵۳ پس از پنج سال جنگ داخلی در کامبوج در جنوب شرقی آسیا به حکومت رسیدند. حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر حدود یک چهارم جمعیت کامبوج بین سال‌های ۱۹۷۵ تا سال ۱۹۷۹ به وسیله رژیم مائویستی خمرهای سرخ در کامبوج کشته شده یا بر اثر گرسنگی شدید جان خود را از دست دادند. از اصلی‌ترین دیدنی‌های کامبوج می‌توان مجموعه‌ای کهن از نیایشگاه‌های هندو به نام آنگکور وات (شهر معابد) را نام برد که در استان سیه‌م رئاپ واقع شده‌است. مهاجرت شمار زیادی از ویتنامی‌ها به کامبوج، گسترش بیماری ایدز، فساد اداری و مین‌های به‌جامانده در زمین از مشکلات کنونی سیاسی و اجتماعی کامبوج به‌شمار می‌آیند.
* مردمان کا مبوج: شاخه هینه‌یانه (تراوادا) از بودیسم مذهب رسمی کشور کامبوج است و بیش از ۹۵ درصد از مردم این کشور پیرو این کیش هستند. سنت‌های بودایی هینه‌یانه در کامبوج ریشه‌دار و گسترده هستند و ۴۳۹۲ نیایشگاه بودایی در سراسر این کشور پراکنده است. چینی‌ها و ویتنامی‌های ساکن کامبوج پیرو شاخه مهایانه از بودیسم هستند. خمرهای سرخ در اواخر دهه ۱۹۷۰ مذهب و از جمله بوداگرایی را سرکوب می‌کردند اما بودیسم پس از پایان دوره آن‌ها دوباره با احیا و تقویت روبه‌رو شده‌است. اسلام دین اکثریت در میان اقلیت‌های چام و مالای است و بیشتر آن‌ها سنی‌های شافعی هستند. تعداد مسلمانان کامبوج ۳۰۰ هزار نفر و تمرکز آن‌ها در استان کامپونگ چام است. در کامبوج ۲۰ هزار مسیحی کاتولیک زندگی می‌کنند که ۰٫۱۵ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.
در ارتباط با نام کامبوج و کمبوجیه
کامبوج نام فارسی برگرفته شده از فرانسوی است. این نام از نام پادشاهی خمر کامبوجه در این کشور آمده است. نام سنسکریت "کامبوجا" یا "کامبویا" اشاره دارد به قبیله‌ای هند و ایرانی و قدرتمند در این مناطق.
یادداشت پایانی
بسیاری از پژوهشگران زبان و تاریخ بر این باورند که تشابه زیاد واژه های " کمبوجیه" و " کامبوج" نشانه ی آنست که ریشه ی این واژه ها در یک سرزمین و آن سرزمین احتمالا فلات پهناور آریایی و در کشور ایران بوده است.
کمبوجیه به خط میخی
========
کمبوجیه
این واژه در پارسی باستان کمبوجیه، در زبان ایلامی کنبوزیه، در اکدی کمبوزیه و در زبان آرامی کنبَوزی خوانده می‌شد. این نام در اسناد مصری کنبوت و کمبات و در زبان یونانی کامبوزس تلفظ می شده است. از مورخان دورهٔ اسلامی، ابوریحان بیرونی نام این شاه را قُمب‌سوس و قُمبوزِس و ابوالفرج بن عبری آن را قُمباسوس بن کوروش نوشته‌اند. همچنین این نام در فرانسوی و متعاقباً فارسی ایران، به صورت کامبیز درآمده است.
* کمبوجیه، نام دو تن از شاهان هخامنشی است. براساس نظر برخی از دانش پژوهان، ریشهٔ این نام ایلامی است. اما پژوهشگران دیگری از جمله ارنست هرتسفلد، فریدریش فون اشپیگل و جیمز هوپ مولتن، آن را با قبیله های "سانسکریت زبان موسوم به کمبوجه"، که در شمال‌غرب هند زندگی می کنند، در پیوند می دانند و بر این باورند که کمبوجیه صورت وصفی نام این قبیله است.
* اشپیگل همچنین معتقد است که کمبوجیه و کوروش نام دو قهرمان افسانه‌ای پیشاتاریخی هند و ایرانیان بوده‌اند (پیش از جدایی میان ایرانیان و هند و آریایی ها) که سپس این دو قهرمان در دودمان پادشاهی هخامنشی به طور طبیعی تجدید حیات یافته اند و سپس چنین اظهار نظر می‌کند که اسطوره های مربوط به کوروش تا درجهٔ زیادی حاصل درهم آمیختگی میان داستان کوروش افسانه ای پیشاتاریخی و کوروش تاریخی است. جیمز هوپ مولتون نظریهٔ اشپیگل دربارهٔ ریشه شناسی این دو نام را بهترین تفسیر موجود می داند. اما ریچارد نلسون فرای این تفسیر را نادرست می داند و معتقد است که پیش‌تر نیز نام دو تن از هخامنشیان، کمبوجیه بوده است و گزارش های حضور کمبوجیه در شرق ایران هنوز تأیید نشده اند.
* آرنولد توینبی استدلال می‌کند که این دو نام فارسی، از نام کوچ نشینان اوراسیایی "کامبوجه" و "کورو" که در متن های سانسکریت از ایشان یاد شده گرفته شده است که بر طبق گفتهٔ او در عصر مهاجرت در سده های هشتم و هفتم پیش از میلاد به ایران و هند وارد شده‌اند. توینبی نتیجه می‌گیرد که فتح جهان به دست شاخهٔ بزرگتر دودمان هخامنشی با دلاوری نیروی کمکی کوچ نشینان کامبوجه و کورو به دست آمد، از این‌رو برای یادبود این موضوع، شاخهٔ بزرگتر خاندان، همهٔ شاهزادگان بزرگ خود را از کورش یکم به بعد یک‌سره کوروش و کمبوجیه نام‌گذاری نمودند.
کامبوج
کامبوج (به زبان خِمِر تلفظ: کامپوچیا) کشوری است در جنوب شرقی آسیا و پایتخت آن پنوم پن است. لفظ کامبوج، تلفظی فرانسوی است. نام باستانی این کشور، کمبوجا وابسته به لفظ افسانه‌ای کمبو است؛ و تأثیرات آمیخته به باورهای هندی، بیانگر کاربرد و حفظ این لفظ باستانی در کتیبه‌ها و متون کهن کامبوج است. جمعیت این کشور ۱۴٫۸ میلیون نفر و زبان رسمی آن خِمِر است که خط ویژه خود را دارد. دین ۹۶ درصد از مردم این کشور بودایی و واحد پول آن ریـِل است. ۹۰ درصد از مردم آن از تبار خمر، ۵ درصد ویتنامی‌تبار و بقیه از اقوام مختلفند. از نظر جغرافیایی کامبوج بخشی از شبه‌جزیره هندوچین به‌شمار می‌آید و با تایلند، لائوس، و ویتنام هم‌مرز است. کامبوج پس از ۱۰۰ سال استعمار فرانسویان در سال ۱۹۵۳ به استقلال رسید. نظام سیاسی کامبوج پادشاهی مشروطه است و ریاست کنونی دولت آن را هون سن برعهده دارد که با بیش از ۲۵ سال حکومت، طولانی‌ترین حکومت را در جنوب شرق آسیا داشته‌است. رژیم خمرهای سرخ در سال ۱۳۵۳ پس از پنج سال جنگ داخلی در کامبوج در جنوب شرقی آسیا به حکومت رسیدند. حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر حدود یک چهارم جمعیت کامبوج بین سال‌های ۱۹۷۵ تا سال ۱۹۷۹ به وسیله رژیم مائویستی خمرهای سرخ در کامبوج کشته شده یا بر اثر گرسنگی شدید جان خود را از دست دادند. از اصلی‌ترین دیدنی‌های کامبوج می‌توان مجموعه‌ای کهن از نیایشگاه‌های هندو به نام آنگکور وات (شهر معابد) را نام برد که در استان سیه‌م رئاپ واقع شده‌است. مهاجرت شمار زیادی از ویتنامی‌ها به کامبوج، گسترش بیماری ایدز، فساد اداری و مین‌های به‌جامانده در زمین از مشکلات کنونی سیاسی و اجتماعی کامبوج به‌شمار می‌آیند.
* مردمان کا مبوج: شاخه هینه‌یانه (تراوادا) از بودیسم مذهب رسمی کشور کامبوج است و بیش از ۹۵ درصد از مردم این کشور پیرو این کیش هستند. سنت‌های بودایی هینه‌یانه در کامبوج ریشه‌دار و گسترده هستند و ۴۳۹۲ نیایشگاه بودایی در سراسر این کشور پراکنده است. چینی‌ها و ویتنامی‌های ساکن کامبوج پیرو شاخه مهایانه از بودیسم هستند. خمرهای سرخ در اواخر دهه ۱۹۷۰ مذهب و از جمله بوداگرایی را سرکوب می‌کردند اما بودیسم پس از پایان دوره آن‌ها دوباره با احیا و تقویت روبه‌رو شده‌است. اسلام دین اکثریت در میان اقلیت‌های چام و مالای است و بیشتر آن‌ها سنی‌های شافعی هستند. تعداد مسلمانان کامبوج ۳۰۰ هزار نفر و تمرکز آن‌ها در استان کامپونگ چام است. در کامبوج ۲۰ هزار مسیحی کاتولیک زندگی می‌کنند که ۰٫۱۵ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.
در ارتباط با نام کامبوج و کمبوجیه
کامبوج نام فارسی برگرفته شده از فرانسوی است. این نام از نام پادشاهی خمر کامبوجه در این کشور آمده است. نام سنسکریت "کامبوجا" یا "کامبویا" اشاره دارد به قبیله‌ای هند و ایرانی و قدرتمند در این مناطق.
یادداشت پایانی
بسیاری از پژوهشگران زبان و تاریخ بر این باورند که تشابه زیاد واژه های " کمبوجیه" و " کامبوج" نشانه ی آنست که ریشه ی این واژه ها در یک سرزمین و آن سرزمین احتمالا فلات پهناور آریایی و در کشور ایران بوده است.
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
کمبوجیه: تارنمای ویکی‌پدیا/ کامبوج: تارنمای ویکی‌پدیا/ مردمان کامبوج: تارنمای جوکس (مرجع اطلاع رسانی تور, گردشگری و هتل)/ در ارتباط با نام کامبوج و کمبوجیه: تارنمای هم میهن
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
کمبوجیه: تارنمای ویکی‌پدیا/ کامبوج: تارنمای ویکی‌پدیا/ مردمان کامبوج: تارنمای جوکس (مرجع اطلاع رسانی تور, گردشگری و هتل)/ در ارتباط با نام کامبوج و کمبوجیه: تارنمای هم میهن
*
همچنین نگاه کنید به
مجموعه ی واژه های ایرانی در فرهنگ جهانی
*
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2018/06/blog-post_20.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
مجموعه ی واژه های ایرانی در فرهنگ جهانی
*
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.com/2018/06/blog-post_20.html
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
