ایرانیان در پهنه ی سرزمین نیاکان آریایی: ۸۶ -کوچ نشینان "پیش آریایی" و ایرانی تبار " سکاها"

در تاریخ ایران باستان و در پهنه ی سرزمین نیاکان آریایی، برخی از اقوام پیش آریایی و ایرانی تبار مانند تبری ها و سکاها جایگاهی ویژه داشتند. پیرامون " تبری ها " قبلا در بخش ۳۴ همین مجموعه توضیح دادیم. در این نوشتار کوچ نشینان ایرانی تبار " سکاها" را با یکدیگر بررسی و مرور می کنیم:

برخی از ویژگی های "سکاها"
★ سَکاها (به فارسی باستان: سَکَ و با نام‌های متفاوت آلان‌ها، سکیت‌ها، ماساژت‌ها) دسته‌ای از مردمان کوچ ‌نشین ایرانی‌تبار بودند که قدمتشان به پیش از هخامنشیان برمی‌گردد. آنها در درازای تاریخی از درون آسیای میانه یعنی از ترکستان چین تا دریای آرال و خود ایران و از این نواحی با فاصله ‌هایی تا رود دُن و از این رود تا رود عظیم دانوب پراکنده بودند. در بخش ‌های مختلف این صفحات وسیع و دشت‌ های پهناور نام آنها تغییر می‌کرد. سکاها، گرچه قبیله ‌های بسیاری را تشکیل دادند، ولی در دو سمت اوراسیا، پراکنده گشتند. گروهی در شرق دریای کاسپین، و گروهی در غرب دریای کاسپین. به نوشته هرودوت، سکاها خود را سکلتث می ‌نامیدند. در حالی که پارسی‌ها (مثل داریوش بزرگ)، آنها را سکا (جنگجو، نیرومند) می‌ خواندند، یونانی ‌ها آنها را پیاله به دوش، یا خانه ‌به ‌دوش می‌نامیدند. در نوشته‌های هرودوت، بقراط، ارسطو، استرابون، و بطلمیوس اطلاعاتی پراکنده و مختصر در مورد سکاها داده شده ‌است.
★ در ناحیهٔ سکانشین، در شرق، نفوذ چین در فرهنگ بدوی ناحیه غلبه داشت، و در مرکز، عناصر ایرانی بیشتر به چشم می‌خورد و در مغرب، عناصر یونانی آشکار بود. باوجود این به رغم این گرایش ‌های بیگانه، فرهنگ بدوی در سراسر ناحیه غالب بود و در آلتایی به صورت خام، و در میان «سکاهای سلطنتی» روسیهٔ جنوبی با پختگی بیشتری جلوه کرد. سکاها در زندگی عصر خود چنان عامل مهمی به‌شمار می‌ آمدند که هرودوت لازم دانست یک کتاب کامل از تاریخ بزرگ خود را به آنان اختصاص دهد. استرابون منطقهٔ دوبروجا را «سکائستان کوچک» نامید و حال آنکه سراسر نواحی جلگه واقع در شمال و شمال شرقی دریای سیاه را «سکائستان خاوری» نام گذاشت

پیوند احتمالی سکاها با اقوام  اسکاندیناوی و انگلوساکسون و سیکامبرها و اوکراینی ها
★ برخی از پژوهشگران تاریخ باستان بر این باورند که شاید بین سکاها با اقوام اسکاندیناوی و انگلوساکسون و سیکامبرها (فرانک ها یا گروهی از شاهان قدیم فرانسه) و اوکراینی ها رابطه و پیوندی وجود داشته باشد. دکتر زرتشت ستوده باستان شناس مقیم لندن در بسیاری از گفتگوهای ویدیویی خود به پیوند سکاها با اقوام  اسکاندیناوی و انگلوساکسون اشاره دارد و ویکی پدیا از رابطه ی سکاها و سیکامبرها (فرانک ها) گزارش می کند. نگارنده نیز در مورد پیوند سکاها و اوکراینی ها در یکی از نوشتارهای خود نکاتی را یادآور شده است:
★ بر پایه کهن‌ترین نوشته ‌ها فرانک ‌ها در آغاز در پانونیا در در نزدیکی رود دانوب می‌ زیستند ولی سپس‌ به سوی کرانه ‌های راین کوچیدند. همچنین دیگر نوشته ‌های کهن به ما می‌گوید که سرزمین نخستین فرانک‌ ها دهانه رود دانوب در کنار دریای سیاه بوده‌ است و اینان در زمان‌ های پیش از تاریخ به سوی رود راین کوچیده ‌اند. در همین هنگام نیز خود را بدین نام که اکنون ما آن‌ها را می‌شناسیم؛ فرانک خوانده ‌اند، فرانک‌ها را پیش از آن سیکامبرها می‌خواندند. این نام و خاستگاه شان نشان دهنده این است که آنان شاخه‌ای از سکاها یا کیمریان بوده‌اند.
★ در عین حال باید دانست که برای  اِسکاندیناوی و آنگلوساکسون‌ تعاریف و گزارشات دیگری نیز وجود دارد: ۱ - شبه جزیره اِسکاندیناوی منطقه‌ای جغرافیایی در شمال اروپا است که شامل قلمروهای اصلی نروژ و سوئد و دانمارک و قسمت شمالی فنلاند است. کلمهٔ اسکاندیناوی از واژهٔ اسکانیا آمده‌است که منطقه‌ای در انتهای جنوبی شبه جزیره است. ۲ - نام آنگلوساکسون‌ها معمولاً برای اشاره به قبایلی از ژرمن‌ها به‌کار می‌رود که از اوایل سدهٔ ۵ میلادی در جنوب و خاور بریتانیای بزرگ نشیمن داشتند. آن‌ها ملت انگلیس را تشکیل دادند و دورهٔ آن‌ها تا زمان تصرف منطقه به‌دست نورمن‌ها یعنی سال ۱۰۶۶ ادامه یافت. آنگلو ساکسون ‌ها از چند قبیله همانند آنگل، ساکسون، واندال‌ها، لمباردها و گوت تشکیل شده‌بودند. این قبایل اکثراً در انگلستان امروزی در بخش پایین دیوار هادریان ساکن شدند. ۳ - ساکسن: قومی است از نژاد ژرمن و این قوم از روزگار رومیان باز در شمال آلمان و در کرانه های دریای شمال یعنی در حدود هانور و هولشتاین کنونی سکونت داشتند و تا حدود دانمارک و هلند نیز پراکنده بودند و به دلیری و جنگاوری و آداب و خوی خشن اشتهار داشتند. سرزمین محل سکونت آنان «ساکس » نامیده می شد که قسمتی از خاک آلمان امروزی است و از مغرب برود رن و کشور هلند و از مشرق به رود الب و از شمال به دریای شمال محدود می شده و به این ترتیب ناحیه ای غیر از ساکس امروزی بوده و هانور و وستفالی کنونی را نیز شامل می شده است . ساکسن ها در قرنهای دوم و سوم میلادی بسوی باختر روی آوردند و به اتفاق قوم آنگل و برخی از اقوام دیگر ژرمنی بمجرای رود رن رسیدند. در قرن پنجم میلادی با فرانک ها و آلمانها در زمره ٔ طوایف مهم ژرمن بشمار می آمدند و به اتفاق آنگل ها چندین بار به انگلستان تاختند و سرانجام بسال ۴۹۹ م . هپتارخیا (حکومتهای هفتگانه ) را بنیاد نهادند و این حکومتها تا استیلای نورمانها (۱۰۶۶ م .) دوام داشت . ساکسن ها و انگل ها در آن سرزمین قوم انگلیس را بوجود آوردند
★ سکونت انسان در اوکراین به سال ها قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد، زمانی که در دوران نوسنگی فرهنگ کوکوتنی - تریپلی در منطقه وسیعی گسترش یافت بخش‌هایی از اوکراین امروزی شامل تریپیلیا و تمام منطقه دنیپر و دنیستر را در بر می‌گرفت. در عصر آهن، این سرزمین محل سکونت کیمری ها، سکاها و سرمتی ها (مردمان سارمات‏) بود و بین ۷۰۰ تا ۲۰۰ سال قبل از میلاد نیز بخشی از سرزمین سکاها به حساب می‌آمد.

تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ
سَکاها: تارنمای ویکی‌پدیا/ گفتگوی ویدیویی زرتشت ستوده در مورد پیوند سکاها با اقوام  اسکاند یناوی و انگلوساکسون: تارنمای یوتیوب/ فرانک‌ ها: تارنمای ویکی‌پدیا/ شبه جزیره اِسکاند یناوی: تارنمای ویکی‌پدیا/ آنگلوساکسون‌: تارنمای ویکی‌پدیا/ ساکسون‌:  تارنمای پارسی ویکی/ مردمان سارمات‏: تارنمای ایرانیان درپهنه ی سرزمین نیاکان آریایی/ سکاها و اوکراینی ها: تارنمای گزیده ای از نوشتارها
*
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2018/03/blog-post_29.html
بخش های پیشین  مجموعه ی ایرانیان درپهنه ی سرزمین نیاکان آریایی