۱۳۹۹ بهمن ۹, پنجشنبه

نکاتی پیرامون "کارون": پرآب ‌ترین و ‌دراز ترین رودخانه ی ایران

رودخانه ی کارون پرآب ‌ترین و بزرگ ‌ترین رودخانه ی ایران است. این رودخانه از زردکوه در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه گرفته و در خلیج فارس آرام می‌گیرد. رود کارون با درازای ۹۵۰ کیلومتر طولانی‌ ترین رود ایران است و همچنین تنها رود ایران است که بخشی از آن قابل کشتیرانی است. آب آشامیدنی کلان‌شهر اهواز از رودخانه ی کارون تأمین می‌شود. در حاشیه این رود تمدن‌های بزرگی از ایران شکل گرفته ‌است. علاوه بر اهواز، شهرهای شوشتر، مسجدسلیمان، خرمشهر و ایذه در حاشیهٔ این رود قرار دارند. رود کارون به غیر از تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی و تولید برق مصرفی دارای مواهب دیگری نیز است از جمله بستر مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد مکان‌ های تفریحی پررونق و نیز حمل و نقل کالاست. به علت آن که از طریق آن می‌توان کالا های تجاری و صادراتی ایران را با استفاده از حمل و نقل آبی، از اهواز و حتی شوشتر تا بنادر بین‌المللی خوزستان مانند خرمشهر و آبادان منتقل کرد. رود کارون میراث طبیعی ایران است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت * رود کارون تنها رود ایران است که به آب های بین المللی و اقیانوس راه دارد. سرچشمه اصلی رود کارون، آب کاج از زردکوه بختیاری در رشته کوه زاگرس است که با ورود به شوشتر در خوزستان به دو شاخه گرگر و شطیط تقسیم می شود ولی دوباره درجنوب شوشتر به هم متصل شده و سپس رود "دز" در شمال اهواز به این رودخانه ملحق می شود. رود کارون، با ورود به خرمشهر،دوشاخه شده و یکی از شاخه ها به اروندرود در مرز ایران و عراق می ریزد و دیگری با ادامه مسیر به خلیج فارس می پیوندد * کارون و اشاراتی به آن در برخی از سروده ها و ترانه ها: خوشا فصل بهار و رود کارون/ افق از پرتو خورشید، گلگون ز عکس نخلها بر صفحهٔ آب/ نمایان صدهزاران نخل وارون دمنده کشتی کلگای زیبا/ به دریا چون موتور بر روی هامون قطار نخلها از هر دو ساحل/ نمایان گشته با ترتیب موزون چو دو لشکر که بندد خط زنجیر به قصد دشمن از بهر شبیخون: ملک ‌الشعرای بهار بلم ، آرام ، چون قویی سبکبار/ به نرمی ، بر سر ِ کارون همی رفت به نخلستان ِ ساحل ، قرص ِ خورشید/ ز دامان ِ افق ، بیرون همی رفت شفق ، بازیکنان در جنبش ِ آب/ شکوه ِ دیگر ، و راز ِ دگر داشت به دشتی بر شقایق ، باد ِ سر مست/ تو پنداری که پاورچین گذر داشت جوان ، پارو زنان ، بر سینه ی موج/ بلم می راند ، و جانش ، در بلم بود صدا ، سر داده غمگین ، در ره ِ باد/گرفتار دل ِو بیمارِ غم بود…: فريدون توللی لب کارون چه گل بارون/ میشه وقتی که میشینن دلدارون تو قایقها دور از غمها/ می خونن نغمه خوش لب کارون هر روز و تنگ غروب تو شهر ما/ صفا داره لب شط پای نخلها خوشه با جنگ و نی و ساغر و می/ میشه با شادی و غم زمانه طی چه خوب و قشنگه لب کارون چه گل بارون میشه وقتی که میشینن دلدارون تو قایقها دور از غمها می خونن نغمه خوش لب کارون آخ تو چلچراغ آسمون پیدا میشه/ سر پل تا نیمه شب غوغا میشه دسته دسته دخترون اهوازی/ میان بیرون از خونه با طنازی گیسوها پریشون همه شاد و خندون قد بلند و خوشگل همه رهزن دل/ چه خوب و قشنگه لب کارون چه گل بارون/ میشه وقتی که میشینن دلدارون تو قایق ها دور از غم ها می خونن نغمه خوش لب کارون: جهانبخش مهموری ترانه ی رود کارون - اجرا: امان اله تاجیک : ترانه ی لب کارون - ‌سراینده: مهموری - اجرا: نعمت الله آقاسی تدوین دکتر منوچهر سعادت نوری * همچنین نگاه کنید به:شهرستان کارون