در فرهنگ واژه ها
١ - رؤیا = خواب دیدن - هرآنچه در خواب بینند: لغت نامه دهخدا/ واژه نامه‌ی پارسی ویکی
٢ - رؤیا = آنچه انسان در خواب بیند: فرهنگ فارسی معین
٣ - رؤیا = تجربهٔ افکار، تصاویر یا احساساتی است که در هنگام خواب انجام می‌پذیرد: بخش فارسی دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
انواع رویا
خواب را بر شش قسم می‌توان بیان نمود: ١ - خواب‌های پریشان و درهم: این نوع خواب‌ها غیرمنطقی است و عقل آنها را نمی‌پذیرد، افسانه‌ای است که امکان وقوع ندارد، مثل این که فرد در خوابش ببیند درختی در آسمان روییده است ٢ - خواب‌ها و خواهش‌های نفسانی: این نوع خواب‌ها را روانشناسان در اثر ناکامی‌ها و شکست‌ها دانسته‌اند و در واقع خواسته‌های درونی است که به دلایلی در عالم واقع رخ نداده و انسان در خواب آنها را محقق و جلوه‌گر می‌سازد. مثلاً گرسنه در خوابش خوراک می‌بیند و تشنه در خواب آب گوارا مشاهده می‌کنند ٣ - خواب‌های حسّی: بعضی مواقع لحاف یا پتو بر روی دهان فرد قرار می‌گیرد، و تنفس او را با مشکل مواجه کرده و در امواج مغز اشکال ایجاد نموده و باعث خواب‌هائی می‌شود که هیچ تعبیری ندارد ٤ - خواب‌های رمزی: این خواب‌ها مسائل و وقایع را به صورت کد و رمز بیان می‌کند و لذا احتیاج به معبّر و تعبیر کننده خواب دارد تا آن رموز را کشف کند. ۵ - رؤیای مؤمن یا رؤیای صادقه: آن است که حقایق همان‌طور که در خواب دیده شده محقق می‌گردد و احتیاج به تعبیر و تفسیر هم ندارد ۶ - خواب‌های خبردهنده از آینده: محتوای این خواب از آینده خبر می‌دهد، مثل خواب پادشاه مصر که هفت گاو فربه و هفت گاو لاغر در خواب دید و حضرت یوسف آنها را تعبیر کرد. علم روانشناسی جدید از تعبیر و تحلیل این نوع خواب ناتوان است.
http://www.wikiporsesh.ir/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8
در تاریخ
در عهد عتیق، رؤیا به عنوان کانالی ارتباطی از دنیای ماورای طبیعت به دنیای انسانی در نظر گرفته شده که از طریق آن وحی یا بصیرت‌های پیامبرانه به انسان‌ها منتقل می‌شود (مثلاً سفر پیدایش فصل ۱۵ آیه ۱، اشعیا فصل ۲۹ آیه ۷، ایوب فصل ۳۳، آیات ۱۴-۱۶ را ببینید). رؤیا وسیله انتقال وحی به اکثر پیامبران بیان شده، ولی موسی تنها پیامبری معرفی شده که خداوند چهره به چهره با او صحبت نمود (سفر اعداد فصل ۱۲ آیه ۶ تا ۸ را ببینید). یوسف و دانیال دو مفسر برجسته رؤیا هستند که این قابلیت خود را هدیه‌ای از جانب خداوند می‌دانستند. تمامی رؤیاهای عهد عتیق بدون استثنا به وقایع آینده اشاره داشته، یا هشداری نسبت به وقوع حادثه‌ای می‌دهند: بخش فارسی دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
سخنرانی تاریخی مارتین لوتر کینگ : من فقط یک رویا دارم
"رویایی دارم نام یک سخنرانی ۱۷ دقیقه‌ای از مارتین لوتر کینگ است که در ۲۸ اوت ۱۹۶۳ در گردهمایی بزرگ طرفداران تساوی حقوق سیاه پوستان و سفید پوستان در برابر بنای یادبود لینکلن در واشنگتن دی سی ایراد شد. رویایی دارم از مهم‌ترین و مشهورترین سخنرانی‌ها در تاریخ آمریکا به شمار می‌آید. مارتین لوتر کینگ در این سخنرانی که در آن عبارت «رویایی دارم» تکرار می‌شد، درباره آرزوی خود سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که زمانی در آمریکا طبق مرام و آرمان خویش زندگی کند و تحقق مساوات و برابری ذاتی انسان‌ها را به چشم ببیند":
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A4%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85
در برخی کتاب ها و نوشتار ها
١ - کتاب رؤیای صعود تالیف محمد حسن نجاریان: این کتاب یک گزارش جذاب و نفس گیر از صعود به یاد ماندنی و ارزشمند کارگران کشور به هیمالیا (قله ی ۸۰۴۷ متری برودپیک) است. کتابی که مولف آن سعی داشته تا هم روایت داستان گونه سفر را در طول کتاب دنبال کند و هم جزئیات فنی و تخصصی را در داخل گزارش خود (برای استفاده دیگر هیمالیا نوردان) به طور دقیق مطرح نماید: بسیاری از تارنماها
٢ - یک خواب بی رویا (جامعه شناسی روح و نقد جاودانگی) - تالیف ذبیح مدرسی: اعتقاد به روح و جاودانگی یکی از دغدغه های همیشگی انسان ها بوده و به تعبیر یونگ روانشناس سوئیسی ریشه در کهن الگوها دارد ، زمانی نیچه فیلسوف آلمانی با اعلام اینکه هیچ حقیقت مطلقی وجود ندارد ، همه کلان روایت های کهن را به چالش کشید... : بسیاری از تارنماها
٣ - کتاب «تعبیر خواب» اثر زیگموند فروید: که از آن به عنوان نقطه شروع روانکاوی، نام برده می‌شود به تشریح اعتقادات فروید مبنی بر این که خواب‌ها بسیار نمادین هستند و شامل معانی آشکار و نیز افکار ناخودآگاه (محتوای نهفته) می‌باشند، می‌پردازد. به عقیده فروید، خواب‌ها، آرزوهای ناخودآگاه ما در لباس مبدّل هستند. به تعبیری امیال، احساسات و خواسته های ما هستند که به دلیل بی توجهی فرد یا سرکوب آنها در عالم بیداری، تنها هنگام خواب و به صورت تغییر شکل یافته خود را نشان می دهند:
خانه ی دارای نمای صاف: بدن مرد/ خانه ی دارای چند برآمدگی: بدن زن/ شاه و ملکه: والدین/ حیوانات کوچک: بچه ها/ پلکان، نردبان، ماشین: آمیزش جنسی/ آب تنی: تولد/ لخت بودن در بین جمعیت: میل به مورد توجه قرار گرفتن/ پرواز کردن: میل به تحسین شدن... : تارنمای فارسی فیس بوک
https://fa-ir.facebook.com/permalink.php?story_fbid=796432030396314&id=758416547531196&substory_index=0
٤ - کتاب «مقدمه ای بر رؤیا شناسی تاریخی و تصحیح انتقادی رسالۀ منامیه» به اهتمام داریوش رحمانیان و زهرا حاتمی: «رسالۀ منامیه» خوابی است كه شیخ زین‌العابدین، مجتهد مازندرانی، دربارۀ ناصرالدین‌شاه قاجار دیده است كه به پیروزی وی بر دشمنی از اهل سنت (شیخ عبیدالله كرد) تعبیر شده است. این رساله در زمرۀ مهم‌ترین منابع مربوط به تاریخ سیاسی و فرهنگی خواب و رؤیا در ایران عصر قاجار است و اصل آن را میرزا ابوالقاسم رازی شیرازی، قطب سی‌وپنجم سلسلۀ ذهبیه، در سال ۱۲۸۵ق نوشته است.
http://manuscripts.ir/ar/component/content/article?id=1332
۵ - کتاب خلسه مشهور به خوابنامه : این کتاب از آخرین نوشته های محمد حسن خان صنیع الدوله ملقب به اعتماد السلطنه است . اعتمادالسلطنه از رجال دربار دوره قاجار و عهد ناصرالدین شاه و صاحب کتاب‌های بسیار بود. او که جرات نمی کرد اندیشه های سیاسی خود را آشکارا بر زبان آورد در کتاب خلسه چنان وانمود می کند که در حالت بین خواب و بیداری دیده است که پادشاهان ایران یازده تن از صدر اعظمان قاجار (از حاجی ابراهیم اعتماد الدوله شیرازی تا میرزا علی اصغر خان اتابک مشهور به امین السلطان) را به بازپرسی کشیده و درباره ی آنان داوری کرده اند.
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2013/04/blog-post_30.html
۶ - نوشتاری پیرامون تعبیر خواب: تعبیر خواب به فرایند معنا دهی به رویاهایی که در خواب دیده می‌شود، گفته می‌شود. در بسیاری از تمدن‌های باستانی خواب دیدن به عنوان یک ارتباط فرا طبیعی یا وسیله‌ای برای مداخلات نیروهای غیبی در نظر گرفته می شد که افرادی با نیروهای ویژه قادر به گره‌گشایی از مفهوم آن هستند. در دوران معاصر مکاتب مختلف روانشناسی تئوری‌هایی را در مورد معنا و مفهوم خواب‌ها ارائه کرده‌اند...: بخش فارسی دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
در برخی از سروده ها
نشنیدی که آن حکیم چه گفت
خواب خوش دید هرکه او خوش خفت: نظامی
گاه گاهی، زیر سقف این سفالین بام‌های مه گرفته
قصه‌های در هم غم را، ز نم نم های باران شنیدن
بی تکان، گهواره‌ی رنگین کمان را، در کنار بام دیدن
یا شب برفی، پیش آتش‌ها نشستن
دل به رویاهای دامن گیر و گرم شعله بستن... : سیاوش کسرایی
خیا ل و خواب من، ای نوبهار کودکی‌ام/ گذر دریغ مدار، از دیار کودکی‌ام
مرا به خانه ی خود بر ، که یاد خوبی و مهر
به خاطر آورد ، این یادگار کودکی‌ام... : محمد جلالی چیمه (م . سحر)
١ - کتاب رؤیای صعود تالیف محمد حسن نجاریان: این کتاب یک گزارش جذاب و نفس گیر از صعود به یاد ماندنی و ارزشمند کارگران کشور به هیمالیا (قله ی ۸۰۴۷ متری برودپیک) است. کتابی که مولف آن سعی داشته تا هم روایت داستان گونه سفر را در طول کتاب دنبال کند و هم جزئیات فنی و تخصصی را در داخل گزارش خود (برای استفاده دیگر هیمالیا نوردان) به طور دقیق مطرح نماید: بسیاری از تارنماها
٢ - یک خواب بی رویا (جامعه شناسی روح و نقد جاودانگی) - تالیف ذبیح مدرسی: اعتقاد به روح و جاودانگی یکی از دغدغه های همیشگی انسان ها بوده و به تعبیر یونگ روانشناس سوئیسی ریشه در کهن الگوها دارد ، زمانی نیچه فیلسوف آلمانی با اعلام اینکه هیچ حقیقت مطلقی وجود ندارد ، همه کلان روایت های کهن را به چالش کشید... : بسیاری از تارنماها
٣ - کتاب «تعبیر خواب» اثر زیگموند فروید: که از آن به عنوان نقطه شروع روانکاوی، نام برده می‌شود به تشریح اعتقادات فروید مبنی بر این که خواب‌ها بسیار نمادین هستند و شامل معانی آشکار و نیز افکار ناخودآگاه (محتوای نهفته) می‌باشند، می‌پردازد. به عقیده فروید، خواب‌ها، آرزوهای ناخودآگاه ما در لباس مبدّل هستند. به تعبیری امیال، احساسات و خواسته های ما هستند که به دلیل بی توجهی فرد یا سرکوب آنها در عالم بیداری، تنها هنگام خواب و به صورت تغییر شکل یافته خود را نشان می دهند:
خانه ی دارای نمای صاف: بدن مرد/ خانه ی دارای چند برآمدگی: بدن زن/ شاه و ملکه: والدین/ حیوانات کوچک: بچه ها/ پلکان، نردبان، ماشین: آمیزش جنسی/ آب تنی: تولد/ لخت بودن در بین جمعیت: میل به مورد توجه قرار گرفتن/ پرواز کردن: میل به تحسین شدن... : تارنمای فارسی فیس بوک
https://fa-ir.facebook.com/permalink.php?story_fbid=796432030396314&id=758416547531196&substory_index=0
٤ - کتاب «مقدمه ای بر رؤیا شناسی تاریخی و تصحیح انتقادی رسالۀ منامیه» به اهتمام داریوش رحمانیان و زهرا حاتمی: «رسالۀ منامیه» خوابی است كه شیخ زین‌العابدین، مجتهد مازندرانی، دربارۀ ناصرالدین‌شاه قاجار دیده است كه به پیروزی وی بر دشمنی از اهل سنت (شیخ عبیدالله كرد) تعبیر شده است. این رساله در زمرۀ مهم‌ترین منابع مربوط به تاریخ سیاسی و فرهنگی خواب و رؤیا در ایران عصر قاجار است و اصل آن را میرزا ابوالقاسم رازی شیرازی، قطب سی‌وپنجم سلسلۀ ذهبیه، در سال ۱۲۸۵ق نوشته است.
http://manuscripts.ir/ar/component/content/article?id=1332
۵ - کتاب خلسه مشهور به خوابنامه : این کتاب از آخرین نوشته های محمد حسن خان صنیع الدوله ملقب به اعتماد السلطنه است . اعتمادالسلطنه از رجال دربار دوره قاجار و عهد ناصرالدین شاه و صاحب کتاب‌های بسیار بود. او که جرات نمی کرد اندیشه های سیاسی خود را آشکارا بر زبان آورد در کتاب خلسه چنان وانمود می کند که در حالت بین خواب و بیداری دیده است که پادشاهان ایران یازده تن از صدر اعظمان قاجار (از حاجی ابراهیم اعتماد الدوله شیرازی تا میرزا علی اصغر خان اتابک مشهور به امین السلطان) را به بازپرسی کشیده و درباره ی آنان داوری کرده اند.
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2013/04/blog-post_30.html
۶ - نوشتاری پیرامون تعبیر خواب: تعبیر خواب به فرایند معنا دهی به رویاهایی که در خواب دیده می‌شود، گفته می‌شود. در بسیاری از تمدن‌های باستانی خواب دیدن به عنوان یک ارتباط فرا طبیعی یا وسیله‌ای برای مداخلات نیروهای غیبی در نظر گرفته می شد که افرادی با نیروهای ویژه قادر به گره‌گشایی از مفهوم آن هستند. در دوران معاصر مکاتب مختلف روانشناسی تئوری‌هایی را در مورد معنا و مفهوم خواب‌ها ارائه کرده‌اند...: بخش فارسی دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
در برخی از سروده ها
نشنیدی که آن حکیم چه گفت
خواب خوش دید هرکه او خوش خفت: نظامی
گاه گاهی، زیر سقف این سفالین بام‌های مه گرفته
قصه‌های در هم غم را، ز نم نم های باران شنیدن
بی تکان، گهواره‌ی رنگین کمان را، در کنار بام دیدن
یا شب برفی، پیش آتش‌ها نشستن
دل به رویاهای دامن گیر و گرم شعله بستن... : سیاوش کسرایی
خیا ل و خواب من، ای نوبهار کودکی‌ام/ گذر دریغ مدار، از دیار کودکی‌ام
مرا به خانه ی خود بر ، که یاد خوبی و مهر
به خاطر آورد ، این یادگار کودکی‌ام... : محمد جلالی چیمه (م . سحر)
رؤیا های یک سراینده
کی شود روزی، دوباره، عشق من/ دفتر هجران، به بندی، تا کنی...
چون سبکباران ، کنار _ سا حلی/ خواب آسوده در این ماوا کنی
با تشعشع های_ بیداری _ خویش/ یاد _ خوشکامی ازآن رویا کنی...
***
رویای سیزده بدر: ریزش قطره های باران بود/ تا که بر آسمان نظر کردم
خشکسالی ، خوشا به پایان بود/ چون ز اسطوره ها گذر کردم...
عصر آزاد و فخر ایران بود/ نفس_ خویش ، تازه تر کردم
هموطن شادمان و رقصان بود/ سیزده ی عید را ، بدر کردم
***
آن زمستان چیرگی بگرفت سخت/ ای شگفتا، پس بهارانم چه شد؟
زندگانی، با بسا رویا گذشت/شرح_ رویاهای ایرانم چه شد؟..
دکتر منوچهر سعادت نوری
xxx
در برخی از ترانه ها
ترانه ی آمد اما در نگاهش آن نوازش ها نبود.. مستی رویا نبود - اجرا: هایده
https://www.youtube.com/watch?v=YlMC0Wci1Ik
ترانه ی تصویر رویا - اجرا: داریوش اقبالی
https://www.youtube.com/watch?v=wL0_PcwX4gc
ترانه ی رویا - اجرا: معین
https://www.youtube.com/watch?v=hs5-bI50-9Y
ترانه ی رویا - اجرا: علی لهراسبی
https://www.youtube.com/watch?v=hVjWOlEYdnc
ترانه ی این رویا ها/ به زبان انگلیسی
https://www.youtube.com/watch?v=41P8UxneDJE
ترانه ی هرگز رویاهای خود را رها مکن/ به زبان انگلیسی
https://www.youtube.com/watch?v=Da3-kn80iak
ترانه ی شهر رویاهای جو ترنر/ به زبان انگلیسی
https://www.youtube.com/watch?v=ykEzysTNmV0
در برخی گفتاوردها و گفتمان ها
١ - "کسانی که دارای روح متوسط هستند در عالم رؤیا حقایق را ناصاف و همراه برفک دریافت می‌کنند که باید مفسّری و عالمی آنها را تفسیر و تحلیل کند": علامه طباطبایی
http://www.wikiporsesh.ir/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8
٢ - رویاها به عقیده دانشمندان غربی و اکثر روانکاوان، ادراکات جسمانی هستند و از درون خود ما سرچشمه می گیرند. رویاها، بازتاب عقاید، افکار روزانه، حوادث گذشته و خلاصه هر چیزی از درون ما هستند و به اعتقاد روانکاوان ارتباطی با واقعیات جهان خارج یا راهی به سوی ماوراءالطبیعه ندارند. لذا به جهت آنکه می توانند ما را بر اسرار درونی، جسمانی و روانیمان آگاه سازند، دارای ارزشند. بنابراین شناخت رویاها برای شناخت تمامیت وجودی ما بسیار مفید و موثر است. به همین جهت رویا را وسیله ای می دانند که به کمک آن می توان ماهیت واقعی افراد را بهتر از آنچه در بیداری بروز می دهند، شناخت. در مثل است که: خوابت را به من بنما تا بگویم تو کیستی.
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=152901
همچنین نگاه کنید به خواب نامه : برخی نوشتارها و سروده ها پیرامون "خواب" http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2013/04/blog-post_30.html
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
١ - "کسانی که دارای روح متوسط هستند در عالم رؤیا حقایق را ناصاف و همراه برفک دریافت می‌کنند که باید مفسّری و عالمی آنها را تفسیر و تحلیل کند": علامه طباطبایی
http://www.wikiporsesh.ir/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8
٢ - رویاها به عقیده دانشمندان غربی و اکثر روانکاوان، ادراکات جسمانی هستند و از درون خود ما سرچشمه می گیرند. رویاها، بازتاب عقاید، افکار روزانه، حوادث گذشته و خلاصه هر چیزی از درون ما هستند و به اعتقاد روانکاوان ارتباطی با واقعیات جهان خارج یا راهی به سوی ماوراءالطبیعه ندارند. لذا به جهت آنکه می توانند ما را بر اسرار درونی، جسمانی و روانیمان آگاه سازند، دارای ارزشند. بنابراین شناخت رویاها برای شناخت تمامیت وجودی ما بسیار مفید و موثر است. به همین جهت رویا را وسیله ای می دانند که به کمک آن می توان ماهیت واقعی افراد را بهتر از آنچه در بیداری بروز می دهند، شناخت. در مثل است که: خوابت را به من بنما تا بگویم تو کیستی.
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=152901
همچنین نگاه کنید به خواب نامه : برخی نوشتارها و سروده ها پیرامون "خواب" http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2013/04/blog-post_30.html
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
گزیده ای از نوشتارها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2015/08/blog-post_23.html
The Booklet of Dream/ in Persian: Rowya Naameh
Abstract: Definitions/ Different Types of Dreams/ In History/ In Some Books and Articles/ In Some Quotations/ In Persian Proverbs/ Chain of Poems on "Dreams"/ Persian Poems on “Rowya” by MSN
Collected and Prepared By
Manouchehr Saadat Noury, PhD
http://iranian.com/posts/the-booklet-of-dream-rowya-naameh-56108
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/03/blog-post_8004.html
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2015/08/blog-post_23.html
The Booklet of Dream/ in Persian: Rowya Naameh
Abstract: Definitions/ Different Types of Dreams/ In History/ In Some Books and Articles/ In Some Quotations/ In Persian Proverbs/ Chain of Poems on "Dreams"/ Persian Poems on “Rowya” by MSN
Collected and Prepared By
Manouchehr Saadat Noury, PhD
http://iranian.com/posts/the-booklet-of-dream-rowya-naameh-56108
بخش های پیشین مجموعه ی یادداشت ها و نوشتارها و نامه ها
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/03/blog-post_8004.html
