۱۳۹۴ فروردین ۲, یکشنبه

یادی از برخی هنرمندان ایران: ٢٤ - اکبر گلپایگانی و برخی از ترانه های مشهور او


 اکبر گلپایگانی معروف به گُلپا از خوانندگان موسیقی سنتی و پاپ ایرانی است. اکبر گلپایگانی در ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در محله تکیه زرگرهای تهران به دنیا آمد. خانواده وی هنرمند بودند به طوری که برادر ایشان استاد حسن گلپایگانی یکی از نوابغ موسیقی ایران محسوب می‌شود و مجموعه ی گوشه‌های موسیقی ایرانی که با صدای ایشان ضبط شده‌است یکی از کاملترین مجموعه‌های گوشه‌های اصیل ایرانی می‌باشد و تدریس آواز ایشان از سال ۱۳۴۸ در آموزشگاه برادران معارفی (از نوازندگان آثار قمر الملوک) آغاز شد. همسر وی گلرخ گرایلی نام دارد و دو فرزند دختر وی ساقی و ساغر نام دارند. یکی از برادران گلپا بنام محمد (برادر ناتنی و از پدر یکی و از مادر جدا) در سالهای پس از انقلاب ۵٧ با نام هنری گلریز در ایران فعالیت موسیقی دارد. سالشمار زندگی اکبر گلپایگانی این چنین است:
خواندن اولین اذان برای سلامتی مادر در سال ۱۳۱۷ / ۱۹۳۸، که در همان سال مادر خود را از دست می ‌دهد.
ورود به دبستان فرهنگ در محله تکیه زرگرها در سال ۱۳۱۸ / ۱۹۳۹، که در همان سال قاری قرآن در کلاس درس بود.
آشنایی با محمود آقا خراز محل و قاری مساجد و ابراهیم گردن تعزیه خوان معروف و آغاز تعلیم ابتدایی موسیقی نزد آنها در سال ۱۳۱۹ / ۱۹۴۰
آغاز تعلیم موسیقی نزد پدر، حسین گلپایگانی، به طور جدی و منظم در سال ۱۳۲۰ / ۱۹۴۱
نقل مکان از محله تکیه زرگرها به خیابان آبشار و ثبت نام در کلاس چهارم ابتدایی در دبستان اقبال در خیابان آبشار و آشنایی با مرحوم جهانگیر ملک (استاد تنبک)، در کلاس درس در سال ۱۳۲۱ / ۱۹۴۲
ثبت نام در دبیرستان بدر در سرچشمه و عضویت در تیم فوتبال باشگاه تهران جوان در رده سنی نوجوانان به مربیگری مرحوم حسین فکری در سال ۱۳۲۴ / ۱۹۴۵
کسب عنوان قهرمانی تهران با تیم فوتبال نو جوانان باشگاه تهران جوان در سال ۱۳۲۵ / ۱۹۴۶
اولین تجربه شرکت در یک گروه ارکستر کر به رهبری ایرج گلسرخی در سال ۱۳۲۶ / ۱۹۴۷
اولین تجربه بازی در یک نمایش در سالن شیر و خورشید و ایفای نقش یک پسر شعر خوان به پیشنهاد شاپور قریب کارگردان سینما در سال ۱۳۲۶ / ۱۹۴۷
ورود به مدرسه نظام و عضویت در انجمن موسیقی مدرسه نظام و آشنایی و دوستی با حسین خواجه امیری (ایرج)، در سال ۱۳۲۷ / ۱۹۴۸
آشنایی با مرحوم حسن یکرنگی از شاگردان اقبال السلطان و تعلیم آواز نزد او در سال ۱۳۲۸ شمسی / ۱۹۴۹ م.
آشنایی با دکتر نور علی خان برومند به کمک استاد علی تجویدی و آغاز تعلیم تحت نظر ایشان در سال ۱۳۳۰ شمسی/ ۱۹۵۱
آشنایی با اساتید برجسته موسیقی ایران و تعلیم آواز نزد استاد ابوالحسن صبا، طاهر زاده، ادیب خوانساری، عبدالله خان دوامی، حاج محمد آقا ایرانی مجرد و یوسف فروتن در سال ۱۳۳۱ / ۱۹۵۲
ورود به دانشکده افسری در سال ۱۳۳۲ / ۱۹۵۳
خواندن اولین آواز با ساز دکتر نور علی خان برومند و استاد علی اصغر بهاری برای یونسکو (در بیات اصفهان و سه گاه)، در سال ۱۳۳۵ / ۱۹۵۶ که به صورت صفحه بزرگ ضبط شد؛ که این اثر در بازار پخش نشد.
ورود به دانشکده نقشه برداری در سال ۱۳۳۶ / ۱۹۵۷
دعوت به رادیو توسط مرحوم پیرنیا، سرپرست و مبتکر برنامه گلها در سال ۱۳۳۷ / ۱۹۵۸
استخدام در سازمان برنامه در سال ۱۳۳۷ / ۱۹۵۸
خواندن اولین آواز بدون ساز، شعر حافظ، (در خرابات مغان نور خدا می‌بینم) در اول فروردین ماه سال ۱۳۳۸ / ۱۹۵۹ م. گلپا در این آواز به عنوان خواننده ناشناس و جوان معرفی شد
پخش اولین آواز با ساز از رادیو در برنامه گلها تحت عنوان، مست مستم ساقیا دستم بگیر، در مثنوی شور، با شعر بیژن ترقی و آهنگ مرتضی خان محجوبی و پرویز یاحقی در سوم فروردین ماه سال ۱۳۳۸ / ۱۹۵۹ که این آواز از استقبال بی سابقه‌ای در میان عامه مردم برخوردار گشت
ضبط اولین صفحه توسط کمپانی ایران گرام در سال ۱۳۳۹ / ۱۹۶۰
ضبط چهار صفحه توسط کمپانی ایران گرام و سفر به آمریکا به همراه استاد فرهنگ شریف (نوازنده تار) و مرحوم ویگن جهت اجرای کنسرت برای ایرانیان مقیم آن کشور در سال ۱۳۴۰ / ۱۹۶۱
تدریس موسیقی ایرانی در یکی از دانشگاه های آمریکا، به همراه استاد فرهنگ شریف به مدت سه ماه در سال ۱۳۴۰ / ۱۹۶۱ م.
اجرای کنسرت در لندن و هلند در سال ۱۳۴۰ ۱۹۶۱
ازدواج با خانم گلرخ گلرایلی در سال ۱۳۴۶ / ۱۹۶۷ در سن ۳۴ سالگی
اجرای کنسرت در کویت همراه با فرهنگ شریف و مرحوم امیرناصر افتتاح (نوازنده تنبک) در سال ۱۳۴۸ /۱۹۶۹
بازی در فیلم سینمایی مرد حنجره طلایی به عنوان هنرپیشه نقش اول به کارگردانی مرحوم مهدی میثاقیه در سال ۱۳۴۸ / ۱۹۶۹
تولد اولین فرزند بنام ساقی در یازدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۹ / ۱۹۷۰ که هم اکنون پزشک می‌باشد.
اجرای کنسرت در لندن با استاد حبیب‌الله بدیعی (نوازنده ویلون) و همچنین بازی در نمایشنامه ی رادیویی آتشی بر دل، در سال ۱۳۵۰ / ۱۹۷۱
تولد دومین فرزند بنام ساغر در سوم فروردین ماه ۱۳۵۰ / ۱۹۷۱ که هم اکنون دارای درجه دکترای آمار  می‌باشد.
اجرای برنامه در رویال دایان لندن، در سال ۱۳۵۲ / ۱۹۷۳ که در این برنامه از هر کشور یک خوا ننده منتخب و یک موزیسین شرکت داشتند.
اجرای کنسرت سراسری در آمریکا برای ایرانیان مقیم آن کشور با استاد فریدون حافظی (نوازنده تار)، در سال ۱۳۵۵ / ۱۹۷۶
کنسرت در افغانستان و اجرای آواز دو صدایی با احمد ظاهر خواننده معروف افغانستان و همچنین اجرای کنسرت در پاکستان و هندوستان در سال ۱۳۵۵ / ۱۹۷۶
ممنوعیت برای کار در رادیو و تلویزیون در سال ۱۳۵۸ / ۱۹۷۹
اجرای کنسرت سراسری در آمریکا در سال ۱۳۷۱ / ۱۹۹۲
اجرای کنسرت در چین و ژاپن در سال ۱۳۷۲ / ۱۹۹۳
اجرای کنسرت در آمریکا در سال ۱۳۷۳ / ۱۹۹۴
اجرای کنسرت در رویال فستیوال هال لندن در سال ۱۳۷۸ / ۱۹۹۹
آغاز به کار مجدد و ارائه دو کاست تحت عناوین مست عشق و عقیق به بازار و شکست رکورد فروش نوار در بین خوانندگان در سال ۱۳۸۲ / ۲۰۰۳: دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا
برخی از اجراهای موزیکال او
موی سپید
https://www.youtube.com/watch?v=uLrVS2deirc
مست مستم ساقیا دستم بگیر
https://www.youtube.com/watch?v=Y69O2_2ZfFo
ترانه ی هوس میکده در کنسرت سال ١٣۵٦ در تالار رودکی
https://www.youtube.com/watch?v=V_i-jPyJ0KI

زندگی گلپا از زبان خودش
https://www.youtube.com/watch?v=fg-CUXrdOXM
ناگفته ‌های گلپا از «گلها»
http://www.iran-iran.ir/264061/ناگفته‌های-گلپا-از-گلها.html
در تلويزيون امريکا
https://www.youtube.com/watch?v=h61yR5I8FSk
یک آوا و بسا صدا - ترانه ی مست مستم
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2015/03/blog-post_12.html

تهیه و تدوین: دکتر منوچهر سعادت نوری
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2015/03/blog-post_22.html

Akbar Golpayegani, the famous Iranian Singer
Abstract: Akbar Golpayegani, commonly known as Golpa, born 1933 in Tehran, Iran, is a Celebrated Persian vocalist who started his career under maestros NoorAli Boroomand and Adib Khansari. In 1956, he became among the first Iranians performing before UNESCO. /Golpa's Biography in his own Words/Some of his musical performances
Collected & prepared by
Manouchehr Saadat Noury, PhD
مجموعه ی " یادی از برخی هنرمندان ایران و ترانه های مشهورشان" 
http://msnselectedarticles.blogspot.ca/2014/06/blog-post_11.html