اعتراضات سراسری ۱۳۹۸ ایران یا اعتراضات علیه گرانی بنزین
اعتراضات سراسری ۱۳۹۸ ایران یا اعتراضات علیه گرانی بنزین به‌دنبال افزایش قیمت بنزین در آبان ماه ۱۳۹۸ آغاز شد. سهمیه بندی بنزین و گران‌شدن آن با نرخ دولتی آزاد در نیمه‌شب ۲۴ آبان ۹۸ بدون اعلام قبلی اجرا شد. بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، از این پس قیمت هر لیتر بنزین سهمیه ای ۱۵۰۰ تومان و نرخ هر لیتر بنزین آزاد ۳۰۰۰ تومان شد. بر اساس گزارش نهادهای امنیتی، ۲۸ استان و بیش از صد شهر دستخوش ناآرامی‌های پس از افزایش قیمت بنزین بودند. در شامگاه ۲۴ آبان اعتراضات سراسری به سهمیه بندی بنزین در شهرهایی چون اهواز، مشهد، سیرجان و شیراز آغاز شد و به‌سرعت به بندرعباس، اصفهان، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، بابل، بیرجند، شوشتر، اندیمشک، قم و بهبهان گسترش یافت. در این روز اینترنت در شهرهایی چون امیدیه و اهواز مختل و ضعیف شد. نت‌بلاکس، سازمان غیردولتی نظارت بر اینترنت، اختلال در تلفن همراه و اینترنت در بسیاری از شهرهای ایران از جمله تهران و مشهد را تأیید کرده‌است. از روز شنبه ۲۵ آبان دسترسی عموم کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع شد، به طوری که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطعی اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسیده است. اعتراضات که عمدتاً متمرکز در محلات کارگری و فقیرنشین شهری بود، در بدو امر نسبتاً مسالمت آمیز بود و بتدریج به یک شورش خشونت‌آمیز علیه سیستم تبدیل شد. زمانی که نیروهای امنیتی برای ممانعت اقدام کردند، اعتراض کنندگان جسورتر شدند و در بسیاری از شهرها خیابان‌ها به صورت منطقه جنگی درآمد و ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی به آتش کشیده شد و جریان عادی کسب و کار و آمد و شد مختل گشت. در برخی مناطق شهری در شیراز شبکه حمل و نقل شهری کلا تخریب و فروشگاه‌ها غارت شد. تلفات آغاز اعتراضات سراسری یک کشته و یک مجروح در شهر سیرجان بود. به گفتهٔ خبرگزاری‌های داخل ایران وسعت اعتراض های روز جمعه در استان‌های خوزستان و کرمان بیشتر از نقاط دیگر بوده و در سیرجان معترضان سعی کردند انبار نفت شهر را آتش بزنند که با واکنش نیروی انتظامی تلاش‌شان ناکام ماند. در مشهد هم، نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک گاز اشک‌آور متوسل شدند. با گسترش تجمعات اعتراضی در روز شنبه، نهادهای امنیتی ایران با ارسال پیامک تهدیدآمیز به تلفن همراه شهروندان از آنها خواستند که تجمعات را ترک کنند. همزمان دادستان کل ایران معترضان به افزایش قیمت بنزین را اخلالگر خواند و تهدید کرد که با آنان برخورد جدی خواهد شد. تا ۳۰ آبان ۱۳۹۸، بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل دستکم ۱۰۶ تن در ۲۱ شهر ایران کشته شده‌اند، در حالی که رادیو فردا این تعداد را دستکم ۱۳۸ کشته در ۳۱ شهر اعلام کرده‌است. تا کنون آمار رسمی از سوی حکومت ایران منتشر نشده است. آمار دستگیر‌شدگان در اعتراض‌های اخیر در ۱۸ استان دستکم ۴۸۰۰ نفر بوده است. از سوی دیگر، مقام‌های رسمی تاکنون مرگ هفت نفر از مأموران امنیتی یا اداری شامل سه نفر بسیجی، دو افسر پلیس، یک کارمند شهرداری و یک کارمند جهاد دانشگاهی را تأیید کرده‌اند
اعتراضها به گرانی بنزین در چهار گوشه ایران
بنا بر گزارش بی بی سی در تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ (۲۵ آبان ۱۳۹۸) موجی از اعتراضها ایران را در بر گرفته، اعتراض‌هایی که رنگ خون به خود گرفت. افزایش قیمت بنزین در ایران به شکلی کم سابقه و اجرای آن به شکلی غافلگیر کننده، جرقه تازه ترین دور اعتراضها را زد. تا حالا حرف از کشته شدن حتی بیش از ده معترض در سیرجان، بهبهان و مریوان دیگر شهرهای ایران است. در بهبهان جمعیت خشمگین یک ساختمان دولتی را هم آتش زدند و دودی غلیظ آسمان مرکز شهر را دربرگرفت. نیروهای امنیتی با حضوری سنگین سعی کرده اند تا وضعیت را کنترل کنند
در ۱۰۰ نقطه ی ایران تظاهرات صورت گرفته و هزار نفر بازداشت شدند
خبرگزاری فارس گزارشی را به نقل از یک نهاد امنیتی درباره ابعاد اعتراض‌های اخیر در ایران به گران‌شدن بنزین منتشر کرده است. طبق این گزارش در صد نقطه ایران تجمع و تظاهرات بوده و بیش از ۱۰۰۰ نفر بازداشت شده‌اند. در این گزارش آمده است: تعداد کل معترضیان و آشوبگران از شب جمعه تاکنون مجموعا ۸۷۴۰۰ نفر برآورد شده که از این میزان حدود ۸۲۲۰۰ نفر مرد و ۵۲۰۰ نفر آنها زن بوده‌اند.در گزارش خبرگزاری فارس ادعا شده است: «بخش قابل توجهی از معترضان صرفا در محل تجمعات حاضر بوده و با هسته مرکزی اغتشاشات همراهی نداشتند. با این حال برای بسیاری از آنها پیامک هشدار توسط دستگاه‌های امنیتی ارسال شده است». این گزارش همچنین مدعی شده است: شیوه عملکرد هسته اصلی خشونت نشان می‌دهد که این افراد کاملا آموزش دیده بوده و برخلاف بسیاری از مردم که از افزایش ناگهانی بنزین غافلگیر شده‌اند، این افراد مترصد و آماده چنین موقعیتی بوده‌اند
قطع اینترنت در ایران
با گذشت حدود یک هفته از قطع اینترنت در ایران، گروه نت‌بلاکس که کار نظارت بر ترافیک اینترنت را انجام می‌دهد می‌گوید که سطح اینترنت ایران به ۶۴ درصد رسیده و در حال افزایش است. این رقم در روزهای اعتراض حدود پنج درصد بود. همزمان با اعتراضها، اینترنت به دستور یک شورای دولتی در وزارت کشور، قطع شده بود. افزایش ناگهانی قیمت بنزین، باعث اعتراض‌های گسترده در ایران شد. مقام‌های ایران یک روز پس از آغاز این اعتراضات، دسترسی شهروندان این کشور به اینترنت را قطع کردند. پس از پنج روز قطعی کامل اینترنت، مقام‌های ایران گفتند دسترسی اینترنت به تدریج فراهم خواهد شد. اینترنت ایران در روزهای ششم و هفتم اعتراضها، در برخی شهرها وصل شد اما قطعی به شکلی جدی در بسیاری از شهرها تا صبح روز شنبه به قوت خود باقی ماند. قطعی اینترنت، خسارات اقتصادی سنگینی به شرکت‌های داخلی وارد کرده است.
توطئه ی سکوت؟ مروری بر واکنش‌های بین‌المللی به اعتراض‌های ایران
بعد از هفت روز که از آغاز اعتراضها در ایران گذشت و بعد از طرح مداوم این پرسش که چرا دونالد ترامپ سکوت کرده، سرانجام رئیس‌جمهوری آمریکا با انتشار توییتی درباره اعتراضها چند خطی نوشت.
از اینجا که همچنان قطعی اینترنت ادامه داشت و در فضایی مبهم روشن نبود که آیا اعتراضها در ایران ادامه دارد یا نه، واکنش‌های بین‌المللی نیز به حداقل رسید. به بیان دقیق‌تر، از روز پنج‌شنبه گذشته تا امروز، عمده واکنش‌های بین‌المللی به ابتکارات وزارت خارجه آمریکا محدود شده است. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا که به تحولات ایران حساسیت قابل ملاحظه‌ای دارد و از زمان به قدرت رسیدن، همدوش جان بولتون، استراتژی مقابله‌جویی با تهران را پیش می‌برد، تشکیلات زیر دستش را برای تبلیغات علیه حکومت ایران به کار انداخت. او حتی با انتشار پیامی به زبان فارسی در شبکه‌های اجتماعی از ایرانیان درخواست کرد که برایش ویدئوهایی از اعتراض‌های ایران بفرستند؛ کاری شبیه به اقدامات یک رسانه یا کمپین حقوق بشری. تا به گفته او واشنگتن پیگیر نقض حقوق بشر در ایران باشد… اما کماکان این ابتکارات واشنگتن به یک تلاش همه جانبه بین‌المللی تبدیل نشد، شرکای اروپایی واشنگتن همچنان به این کمپین تبلیغاتی بی‌توجه بودند و شدت واکنش‌ها، از آنچه در طول هفته بود، فراتر نرفت. ظاهرا دیگر از نقش رهبری ایالات متحده در تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی خبری نبود و البته گزارش‌ها درباره استیضاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بخش قابل توجهی از اخبار بین‌المللی درباره آمریکا را به خود اختصاص داد. این میان تاخیر طولانی دونالد ترامپ در واکنش نیز، از جمله مسایلی بود که گمانه‌زنی‌هایی را درباره احتمال بی‌علاقگی او از درگیر شدن در یک بحران وقت‌گیر بین‌المللی در ارتباط با ایران مطرح کرد. یا چه بسا، او همچنان صادقانه معتقد است که می‌تواند با سران ایران به توافقی دست یابد و تصمیم گرفته تا بختش را برای چنین توافقی با یک کمپین همه جانبه علیه اقدامات تهران، مخدوش نکند. در پایان، ابهامات درباره رهبری اعتراضها، نقش سازمان‌های سیاسی مخالف در سازماندهی آنها یا اثربخشی بر معترضان و چشم‌انداز احتمالی برای ادامه دار شدن اعتراض‌هایی بدین شکل، همه به پرسش‌هایی بی‌پاسخ بدل شدند که احتمالا در کند بودن واکنش‌های بین‌المللی نیز بی‌اثر نبودند.
*
رباعی: اعتراض و انتظار
کوچه ها بس ازدحام است و خیابان ها شلوغ/ اعتراض است بر بساط_ جمع_ تزویر و دروغ
مردمان ، در انتظار_ عهد و دورانی دگر
تا بتابد ، پرتو_ زرین_ خورشید ، پر فروغ: دکتر منوچهر سعادت نوری
نگاه کنید به
همین رباعی در تارنمای ایرون دات کام و بخش نظریات آن
در ۱۰۰ نقطه ی ایران تظاهرات صورت گرفته و هزار نفر بازداشت شدند
خبرگزاری فارس گزارشی را به نقل از یک نهاد امنیتی درباره ابعاد اعتراض‌های اخیر در ایران به گران‌شدن بنزین منتشر کرده است. طبق این گزارش در صد نقطه ایران تجمع و تظاهرات بوده و بیش از ۱۰۰۰ نفر بازداشت شده‌اند. در این گزارش آمده است: تعداد کل معترضیان و آشوبگران از شب جمعه تاکنون مجموعا ۸۷۴۰۰ نفر برآورد شده که از این میزان حدود ۸۲۲۰۰ نفر مرد و ۵۲۰۰ نفر آنها زن بوده‌اند.در گزارش خبرگزاری فارس ادعا شده است: «بخش قابل توجهی از معترضان صرفا در محل تجمعات حاضر بوده و با هسته مرکزی اغتشاشات همراهی نداشتند. با این حال برای بسیاری از آنها پیامک هشدار توسط دستگاه‌های امنیتی ارسال شده است». این گزارش همچنین مدعی شده است: شیوه عملکرد هسته اصلی خشونت نشان می‌دهد که این افراد کاملا آموزش دیده بوده و برخلاف بسیاری از مردم که از افزایش ناگهانی بنزین غافلگیر شده‌اند، این افراد مترصد و آماده چنین موقعیتی بوده‌اند
قطع اینترنت در ایران
با گذشت حدود یک هفته از قطع اینترنت در ایران، گروه نت‌بلاکس که کار نظارت بر ترافیک اینترنت را انجام می‌دهد می‌گوید که سطح اینترنت ایران به ۶۴ درصد رسیده و در حال افزایش است. این رقم در روزهای اعتراض حدود پنج درصد بود. همزمان با اعتراضها، اینترنت به دستور یک شورای دولتی در وزارت کشور، قطع شده بود. افزایش ناگهانی قیمت بنزین، باعث اعتراض‌های گسترده در ایران شد. مقام‌های ایران یک روز پس از آغاز این اعتراضات، دسترسی شهروندان این کشور به اینترنت را قطع کردند. پس از پنج روز قطعی کامل اینترنت، مقام‌های ایران گفتند دسترسی اینترنت به تدریج فراهم خواهد شد. اینترنت ایران در روزهای ششم و هفتم اعتراضها، در برخی شهرها وصل شد اما قطعی به شکلی جدی در بسیاری از شهرها تا صبح روز شنبه به قوت خود باقی ماند. قطعی اینترنت، خسارات اقتصادی سنگینی به شرکت‌های داخلی وارد کرده است.
توطئه ی سکوت؟ مروری بر واکنش‌های بین‌المللی به اعتراض‌های ایران
بعد از هفت روز که از آغاز اعتراضها در ایران گذشت و بعد از طرح مداوم این پرسش که چرا دونالد ترامپ سکوت کرده، سرانجام رئیس‌جمهوری آمریکا با انتشار توییتی درباره اعتراضها چند خطی نوشت.
از اینجا که همچنان قطعی اینترنت ادامه داشت و در فضایی مبهم روشن نبود که آیا اعتراضها در ایران ادامه دارد یا نه، واکنش‌های بین‌المللی نیز به حداقل رسید. به بیان دقیق‌تر، از روز پنج‌شنبه گذشته تا امروز، عمده واکنش‌های بین‌المللی به ابتکارات وزارت خارجه آمریکا محدود شده است. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا که به تحولات ایران حساسیت قابل ملاحظه‌ای دارد و از زمان به قدرت رسیدن، همدوش جان بولتون، استراتژی مقابله‌جویی با تهران را پیش می‌برد، تشکیلات زیر دستش را برای تبلیغات علیه حکومت ایران به کار انداخت. او حتی با انتشار پیامی به زبان فارسی در شبکه‌های اجتماعی از ایرانیان درخواست کرد که برایش ویدئوهایی از اعتراض‌های ایران بفرستند؛ کاری شبیه به اقدامات یک رسانه یا کمپین حقوق بشری. تا به گفته او واشنگتن پیگیر نقض حقوق بشر در ایران باشد… اما کماکان این ابتکارات واشنگتن به یک تلاش همه جانبه بین‌المللی تبدیل نشد، شرکای اروپایی واشنگتن همچنان به این کمپین تبلیغاتی بی‌توجه بودند و شدت واکنش‌ها، از آنچه در طول هفته بود، فراتر نرفت. ظاهرا دیگر از نقش رهبری ایالات متحده در تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی خبری نبود و البته گزارش‌ها درباره استیضاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بخش قابل توجهی از اخبار بین‌المللی درباره آمریکا را به خود اختصاص داد. این میان تاخیر طولانی دونالد ترامپ در واکنش نیز، از جمله مسایلی بود که گمانه‌زنی‌هایی را درباره احتمال بی‌علاقگی او از درگیر شدن در یک بحران وقت‌گیر بین‌المللی در ارتباط با ایران مطرح کرد. یا چه بسا، او همچنان صادقانه معتقد است که می‌تواند با سران ایران به توافقی دست یابد و تصمیم گرفته تا بختش را برای چنین توافقی با یک کمپین همه جانبه علیه اقدامات تهران، مخدوش نکند. در پایان، ابهامات درباره رهبری اعتراضها، نقش سازمان‌های سیاسی مخالف در سازماندهی آنها یا اثربخشی بر معترضان و چشم‌انداز احتمالی برای ادامه دار شدن اعتراض‌هایی بدین شکل، همه به پرسش‌هایی بی‌پاسخ بدل شدند که احتمالا در کند بودن واکنش‌های بین‌المللی نیز بی‌اثر نبودند.
*
رباعی: اعتراض و انتظار
کوچه ها بس ازدحام است و خیابان ها شلوغ/ اعتراض است بر بساط_ جمع_ تزویر و دروغ
مردمان ، در انتظار_ عهد و دورانی دگر
تا بتابد ، پرتو_ زرین_ خورشید ، پر فروغ: دکتر منوچهر سعادت نوری
نگاه کنید به
همین رباعی در تارنمای ایرون دات کام و بخش نظریات آن
*
پژوهش و تدوین
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
همچنین نگاه کنید به
گرانی بنزین، گسترش اعتراضها و طرح دو فوریتی مجلس: دویچه وله فارسی
*
*
مجموعه ی اخبار و گزارشات ایران
==========
